Άγνωστος είναι ο ακριβής αριθμός των πληθυσμών στα υπό ρωσική κατοχή εδάφη που προσαρτήθηκαν από τη Μόσχα. Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για αρκετά εκατομμύρια. Οι περιοχές είναι πολύ διαφορετικές. Ήδη από το 2014 στο Ντονμπάς συντελούνται σημαντικές αλλαγές. Εκατοντάδες χιλιάδες, κυρίως νέοι, εγκατέλειψαν τις αυτοαποκαλούμενες «δημοκρατίες», μεταναστεύοντας στη Ρωσία ή σε ουκρανικά εδάφη που ελέγχονται από το Κίεβο. Πίσω έμεναν ηλικιωμένοι, όσοι δεν μπορούσαν να φύγουν ή εκείνοι που τάσσονταν υπέρ της απόσχισης. 

Ο Αντρέας Ούμλαντ από το Κέντρο Ανατολικοευρωπαϊκών Σπουδών της Στοκχόλμης (SCEEUS) δηλώνει σχετικά στην DW: «Για κάποιους θα γίνει πραγματικότητα αυτό που πάντα ήθελαν. Οι καιροσκόποι θα συνεργαστούν. Πάντα υπάρχουν ορισμένα τμήματα του πληθυσμού που θα συνεργαστούν για τον έναν ή τον άλλο λόγο, όπως συνέβη κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου».

Δύσκολες αποφάσεις περιμένουν τους τοπικούς πληθυσμούς

Πολλοί όμως από αυτούς που παρέμειναν στις προσαρτημένες περιοχές συνεχίζουν να υποστηρίζουν το Κίεβο, όπως δείχνουν οι εκδηλώσεις διαμαρτυρίας με ουκρανικές σημαίες που πραγματοποιήθηκαν τις πρώτες εβδομάδες και μήνες μετά την εισβολή, λέει ο Σερχίι Χάρμας από το Ντονέτσκ και αρχισυντάκτης της διαδικτυακής εφημερίδας Ostrow: «Στη Χερσώνα και την περιοχή της Ζαπορίζια πολλοί οι άνθρωποι μισούν τη Ρωσία. Εδώ και 8 χρόνια στο Ντονέτσκ και το Λουχάνσκ οι Ρώσοι έκαναν στην ουσία πλύση εγκεφάλου στους τοπικούς πληθυσμούς».

Σε αντίθεση με την Κριμαία, όπου την εποχή της προσάρτησης το 2014, τα δύο τρίτα του πληθυσμού ήταν Ρώσοι, στην ανατολική και νότια Ουκρανία οι Ρώσοι είναι λιγότεροι από 50%. Σύμφωνα με την απογραφή του 2001, κατά την έναρξη του πολέμου το 2014 το ποσοστό των Ρώσων στις περιφέρειες Ντονέτσκ και Λουχάνσκ ήταν γύρω στο 40%. Στις περιοχές Ζαπορίζια και Χερσώνα είναι περίπου 25% και 15%, αντίστοιχα.

‘Όπως όλα δείχνουν οι κάτοικοι των προσαρτημένων περιοχών θα πρέπει να επιλέξουν: είτε να αποδεχτούν την παρούσα κατάσταση, είτε να αντισταθούν, θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή τους. Ο Αντρέας Ούμλαντ από το Κέντρο Ανατολικοευρωπαϊκών Σπουδών της Στοκχόλμης εκτιμά: «Πρόκειται για εξαιρετικά δύσκολες αποφάσεις για τους τοπικούς πληθυσμούς, μιας και θα πρέπει να αποφασίσουν αν θέλουν να απογραφούν και να λάβουν ρωσική υπηκοότητα. Είναι βέβαιο ότι πολλοί είναι απελπισμένοι, επειδή δεν μπορούν να γνωρίζουν τι θα συμβεί στις περιοχές τους από εδώ και στο εξής».

Ρόμαν Γκοτσαρένκο

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος