Υπερκόπωση, πίεση, άγχος. Πολλοί άνδρες στη Γερμανία έχουν ψυχολογικά προβλήματα αλλά τα αγνοούν και δεν ζητούν βοήθεια σύμφωνα με τους ειδικούς και με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα του Άνδρα. «Για πολλούς, οι ψυχικές ασθένειες δεν είναι συμβατές με το κλασικό ιδεώδες του ανδρισμού», αναφέρει η Άννα-Μαρία Μέλερ-Λαϊμκύλερ, από το διοικητικό συμβούλιο του Ιδρύματος για την Υγεία των Ανδρών. Τα παραδοσιακά πρότυπα αρρενωπότητας, δηλαδή «να είσαι δυνατός και επιτυχημένος, να λύνεις τα προβλήματα μόνος σου, να επιμένεις και να μην δείχνεις τα συναισθήματά σου», είναι πιο έντονα στους ηλικιωμένους άνδρες από ό,τι στους νεότερους. Αυτή η στάση μπορεί να είναι πολύ αυτοκαταστροφική, παρατηρεί η καθηγήτρια Κοινωνικής Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου. «Καταπνίγουν και υποτιμούν τα ψυχολογικά τους προβλήματα». Ειδικά η κατάθλιψη συχνά θεωρείται έκφραση προσωπικής αδυναμίας και αποτυχίας.

«Έτσι πολλοί άνδρες δείχνουν περισσότερη επιθετικότητα και θυμό, καταναλώνουν περισσότερο αλκοόλ, αποσύρονται κοινωνικά, το ρίχνουν στη δουλειά, υπερβάλλουν με τον αθλητισμό, επιδεικνύουν επικίνδυνη συμπεριφορά και καταφεύγουν στον εικονικό κόσμο», λέει. Οι ψυχικές ασθένειες στους άντρες όμως κάθε άλλο παρά σπάνιες είναι.

Πολύ συχνές οι ψυχικές ασθένειες

Ένας στους τέσσερις ενήλικες στη Γερμανία αντιμετωπίζει κάποια ψυχική ασθένεια το χρόνο. Περίπου μία στις τρεις γυναίκες και ένας στους τέσσερις έως πέντε άνδρες, σύμφωνα με την Ανέτε Κέρστινγκ από την Κλινική για την Ψυχοσωματική Ιατρική στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Λειψίας. «Οι άνδρες κάνουν συχνότερα κατάχρηση ουσιών, αλκοόλ και ναρκωτικών», συμπληρώνει. Αντίθετα, διπλάσιος αριθμός γυναικών πάσχει από κατάθλιψη σε σύγκριση με τους άντρες. Ωστόσο η κατάθλιψη στους άνδρες μπορεί μερικές φορές να παραβλέπεται ή να μην διαγιγνώσκεται. Η  μη διαγνωσμένη κατάθλιψη μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες στη δουλειά αλλά και μοναξιά, αγχώδεις διαταραχές, διαβήτη, εγκεφαλικό επεισόδιο. Γενικά με την κατάθλιψη συνδέεται αυξημένο ποσοστό θνησιμότητας. Το ποσοστό αυτοκτονιών των ανδρών είναι τουλάχιστον τρεις φορές υψηλότερο από εκείνο των γυναικών.

Σε γενικές γραμμές, οι ψυχικές διαταραχές εμφανίζονται ανεξάρτητα από το επάγγελμα που ασκεί κάποιος, σύμφωνα με τους ειδικούς. Ωστόσο ψυχικές διαταραχές εμφανίζονται συχνότερα από ό,τι στον γενικό πληθυσμό, στις ένοπλες δυνάμεις, σε υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης και στην  αστυνομία. Δηλαδή εκεί που κυριαρχούν τα παραδοσιακά πρότυπα αρρενωπότητας.

Υπάρχουν και θετικά νέα

Ένα άλλο στοιχείο είναι πως οι γυναίκες αξιοποιούν καλύτερα και απευθύνονται συχνότερα σε δομές ψυχικής υγείας ή ψυχολόγους σε σύγκριση με τους άντρες. Η έλλειψη θέσεων είναι επίσης προβληματική, τονίζει ο ψυχολόγος Σεμπάστιαν Γιακόμπι, σύμβουλος επιχειρήσεων σε θέματα υγείας και ασφάλειας στην εργασία.

Τέλος όμως υπάρχουν και θετικά νέα όσον αφορά τις ψυχικές ασθένειες. Ένα από αυτά είναι ότι δεν υπάρχει πλέον ο στιγματισμός των ανθρώπων που αναζητούν βοήθεια σε αυτόν τον τομέα. Ακόμη δίνεται μεγαλύτερη προσοχή στους ψυχολογικούς παράγοντες, η διάγνωση έχει βελτιωθεί ενώ παρατηρείται επίσης σημαντική αύξηση της ευαισθητοποίησης των γιατρών.

Παράλληλα υπάρχουν και ψηφιακές εφαρμογές. Δεν είναι φυσικά η ιδανική λύση αλλά είναι καλύτερη από το τίποτα, όπως λέει ο Σεμπάστιαν Γιακόμπι. Η προσωπική επαφή όμως σε αυτόν τον τομέα είναι μάλλον αναντικατάστατη.

Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου