Έκκληση στο κράτος δικαίου απευθύνει η συντηρητική εφημερίδα Die Welt σε σχόλιό της, που υπογράφει ο διευθυντής του εκδοτικού ομίλου Spinger Ματίας Ντέρπφνερ. Όπως επισημαίνει: "Ο τρόμος στο Χάναου μας αφήνει άφωνους. Κι όμως, είναι σημαντικό να ξαναβρούμε τη φωνή μας. Να προτάξουμε τη σύνεση. Και όχι την οργή. Γιατί η χώρα ολόκληρη στραγγαλίζεται από ένα κύμα οργής. Για την ακρίβεια πρόκειται για την αναβίωση μίας ακροδεξιάς οργής, που όλο και περισσότερο θυμίζει την πόλωση και αποσταθεροποίηση που είχαν επικρατήσει στη δεκαετία του είκοσι στον προηγούμενο αιώνα. Η χώρα μας φαίνεται να χάνει τους αρμούς του δημοκρατικού Κέντρου, που τόσο σταθεροί έμοιαζαν στο παρελθόν".  

Αιχμηρό το σχόλιο της Süddeutsche Zeitung: "H δολοφονική νύχτα του Χάναου συνιστά τρομοκρατία με ρατσιστικά κίνητρα, άσχετα αν ο δράστης ήταν ή δεν ήταν ψυχοπαθής, με αμιγώς ιατρικά κριτήρια. Ρατσιστική τρομοκρατία αυτού του είδους υπήρξε πολλές φορές στη Γερμανία στο πρώτο ήμισυ του 20ού αιώνα. Αναπτύχθηκε βασιζόμενη σε μία διαδεδομένη εχθρότητα απέναντι στους ξένους, η οποία είχε ως κύριο- αλλά όχι αποκλειστικό- στόχο τους Εβραίους. Στην αρχή ήταν κάποιοι μεμονωμένοι δράστες, μετά ήταν κάποιες ομάδες που προστατεύονταν από ένα κομμάτι της κοινωνίας, δεν διώκονταν από ένα κομμάτι της αστυνομίας και συχνά αντιμετωπίζονταν με επιείκεια από τη δικαιοσύνη". Ωστόσο, ο σχολιαστής δεν βλέπει μόνο ομοιότητες με το παρελθόν: "Η δεκαετία του είκοσι ή του τριάντα δεν επαναλαμβάνεται. Δεν υπάρχει κίνδυνος πραξικοπήματος σήμερα. Δεν υπάρχει ρεβιζιονιστική εξωτερική πολιτική, που να θέλει να ανακτήσει χαμένες πατρίδες. Οι περισσότεροι άνθρωποι ζουν, σκέπτονται ή αγαπούν διαφορετικά απ΄ότι πριν εκατό χρόνια. Κι όμως, ειδικά στη Γερμανία έχουμε κάθε λόγο να προβληματιζόμαστε γι αυτά που έγιναν, γιατί κάποια από αυτά μας θυμίζουν όσα συμβαίνουν σήμερα".

Ο ιδιαίτερος ρόλος της ακροδεξιάς AfD

Σε πολιτικό επίπεδο, η συντηρητική εφημερίδα Münchner Merkur συσχετίζει, εμμέσως πλην σαφώς, το κλίμα πόλωσης που επικρατεί στη Γερμανία με την εκλογική άνοδο του ακροδεξιού κόμματος AfD, το οποίο, όπως υποστηρίζει "είναι ο κοινοβουλευτικός βραχίονας ακραίων πολιτικών δυνάμεων, που θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια στο εσωτερικό της χώρας. Η AfD δεν είναι καθ' ολοκληρίαν ακροδεξιό κόμμα, ωστόσο ανέχεται και προωθεί τις δυνάμεις εκείνες, οι οποίες διατηρούν στενούς δεσμούς με ένα πολιτικό περιβάλλον που καταλύει τη συνταγματική τάξη και ρέπει προς τη βία".

Με αφορμή τη δήλωση του επικεφαλής της AfD, Γιεργκ Μόιτεν, ότι η μαζική δολοφονία στο Χάναου "δεν ήταν ούτε δεξιά, ούτε αριστερή τρομοκρατία", αλλά ήταν "η παρανοϊκή πράξη ενός τρελού", η εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ) παρατηρεί: "Για την AfD δεν υπάρχει επιστροφή, ακόμη και μετά από μία τέτοια σφαγή, όπως δείχνει η αντίδραση του Μόιτεν. Όμως τα υπόλοιπα κόμματα θα πρέπει να αποξηράνουν τον βάλτο, στον οποίο οι εξτρεμιστές ρίχνουν τα απόνερά τους. Το μίσος και η υποδαύλισή του δεν μπορεί να γίνονται δεκτά με συγκατάβαση, ούτε από τους πολίτες, ούτε από το κράτος τους".  

Καθημερινός ο αγώνας ενάντια στον ρατσισμό

Η εφημερίδα Stuttgarter Zeitung σχολιάζει: "Ο αγώνας κατά του ρατσισμού γίνεται με πολιτικά μέσα σε ένα Κοινοβούλιο, αλλά πρέπει να γίνεται και με αστυνομικά μέσα στους δρόμους. Ωστόσο, αρχίζει κάπου αλλού: στους αθλητικούς συλλόγους και στις εκκλησίες, στις νεανικές παρέες και στα σχολεία, σε πρωτοβουλίες πολιτών και επιχειρήσεις. Μερικές φορές αρχίζει ακόμη και στην ουρά στο ταμείο του σούπερ μάρκετ. Ο ρατσισμός ποτέ δεν μπορεί να γίνει αποδεκτός, οι ρατσιστές πρέπει πάντα να απομονώνονται. Από αυτό το σημείο απέχουμε πολύ..."

Η εναλλακτική Tageszeitung του Βερολίνου ανατρέχει στην εμπρηστική επίθεση εναντίον Τούρκων μεταναστών στο Ζόλινγκεν, πριν από 27 χρόνια, για να κάνει την εξής σύγκριση: "Όταν δεξιοί τρομοκράτες δολοφονούσαν στο Ζόλινγκεν, ο (τότε) καγκελάριος Χέλμουτ Κολ δίσταζε να εμφανιστεί στον τόπο του εγκλήματος. Το ότι ο (σημερινός πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Γερμανίας) Φρανκ Βάλτερ Στάινμαιερ πηγαίνει στο Χάναου, είναι ένα καλό σημάδι. Δεν πρόκειται για απόπειρα δημιουργίας εντυπώσεων, ο Στάινμαιερ θα συνεχίσει να μεριμνά για τα θύματα της ακροδεξιάς βίας και όταν θα έχουν σβήσει οι κάμερες. Η διατύπωση της Άνγκελα Μέρκελ ότι 'ο ρατσισμός και το μίσος είναι δηλητήριο' ήρθε γρήγορα και είναι σωστή. Όμως, μετά το Χάναου, είναι σαφές ότι όλα αυτά δεν αρκούν".

Γιάννης Παπαδημητρίου