Η Τουρκία οδεύει σε κρίσιμες προεδρικές και βουλευτικές εκλογές. Στις 14 Μαίου ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα βάλει και πάλι υποψηφιότητα για το ανώττατο αξίωμα της χώρας του. Αντίπαλός του είναι ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, πρόεδρος του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, ο οποίος όμως κατεβαίνει και ως υποψήφιος σύσσωμης της εξακομματικής αντιπολίτευσης πλην των Κούρδων με υψηλές αξιώσεις. Κι αυτό είναι το πρόβλημα. Γιατί το τρίτο μεγαλύτερο κόμμα της χώρας, το φιλοκουρδικό Δημοκρατικό Κόμμα (HDP) δεν συμμετέχει στον συνασπισμό. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, οι Κούρδοι αντιπροσωπεύουν γύρω στο 10 με 15% του εκλογικού σώματος, γεγονός που καθιστά τις κουρδικές ψήφους απολύτως απαραίτητες για μια εκλογική νίκη κατά του Έρντογάν. Προς το παρόν υπάρχουν θετικά σημάδια ότι το HDP θα υποστηρίξει τον Κιλιτσντάρογλου. Η συμπεριφορά των Κούρδων ψηφοφόρων χαρακτηρίζεται από ρεαλισμό.

«Ας δώσουμε στον Κιλιτσντάρογλου μια ευκαιρία»

Οι Κούρδοι θέλουν να καταψηφίσουν την κυβέρνηση Ερντογάν που τους καταπιέζει όλο και περισσότερο εδώ και χρόνια. Η υποστήριξη του κυβερνώντος κόμματος στις κουρδικές περιοχές βρίσκεται στην πραγματικότητα σε ελεύθερη πτώση. Το 2018, το ΑΚΡ έλαβε περίπου το 21,5% των ψήφων στην κουρδική μητρόπολη του Ντιγιαρμπακίρ. Ειδικοί σε έρευνες κοινής γνώμης υποθέτουν ότι σήμερα η υποστήριξη έχει διολισθήσει στο 7%. Το Ινστιτούτο Δημοσκοπήσεων Rawest ειδικεύεται στην πολιτική έρευνα στις κουρδικές περιοχές. Σε συνέντευξή του στην DW, ο διευθυντής του Ινστιτούτου, Ροζ Γκιρασούν, τονίζει ότι πολλοί Κούρδοι βρίσκουν πλέον συμπαθή τον Κιλιτσντάρογλου. «Για τους Κούρδους ψηφοφόρους, ο Κιλιτσντάρογλου είναι μια δυνατότητα. Τους ελκύει η πολιτική του. Μπορούμε να πούμε ότι ο Κιλιτσντάρογλου είναι κάποιος που οι Κούρδοι θα ψήφιζαν με καθαρή συνείδηση», λέει ο Γκιρασούν. Επίσης τονίζει ότι ο ίδιος ο Κιλιτσντάρογλου ήταν πάντα πιο αξιόπιστος στα μάτια των Κούρδων από ό,τι το κόμμα του. «Εάν αυτή η εμπιστοσύνη συνδυαστεί με άλλα στοιχεία του εξακομματικού συνασπισμού και την υποστήριξη του HDP, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι ο Κιλιτσντάρογλου θα πάρει μαζική υποστήριξη από τους Κούρδους ψηφοφόρους», λέει ο Γκιρασούν.

Την ημέρα των εκλογών, οι ψηφοφόροι θα κληθούν να δώσουν δύο ψήφους. Μία για τον πρόεδρο και μία για το κοινοβούλιο. Το 2018 το HDP έλαβε περίπου το 65,5% του συνόλου των ψήφων στο Ντιγιαρμπακίρ. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι οι περισσότεροι Κούρδοι ψηφοφόροι θα ρίξουν και πάλι παραδοσιακά την πρώτη τους ψήφο στο HDP και θα βάλουν σταυρό δίπλα στο όνομα του Κιλιτσντάρογλου στο άλλο ψηφοδέλτιο. Πάντως το κλίμα στις κουρδικές περιοχές είναι υπέρ του Κιλιτσντάρογλου. Ο Νιζάμ Οζμπέκ εργάζεται σε καφετέρια στο Ντιγιαρμπακίρ. Μιλώντας στην DW για την υποψηφιότητα Κιλιτσντάρογλου δηλώνει ότι «δεν θα μπορούσε να υπάρξει κάποιος καλύτερος από αυτόν». Ο Οζμπέκ είναι πεπεισμένος ότι τα δικαιώματα των Κούρδων θα είναι διασφαλισμένα με πρόεδρο τον Κιλιτσντάρογλου, αν και δεν θα μπορούσε να επιτύχει κάτι πρωτοποριακό σε σύντομο χρονικό διάστημα, δεδομένης της πολιτικής και οικονομικής κατάστασης στην οποία βρίσκεται η Τουρκία. «Η κατάσταση στην Τουρκία είναι σαφής. Δεν περιμένω τίποτα από αυτόν σε σύντομο χρονικό διάστημα. Αλλά αν του δοθεί λίγος χρόνος, είμαι πεπεισμένος ότι θα βελτιώσει και θα διορθώσει πολλά πράγματα", λέει ο Οζμπέκ.

Ψήφοι Κούρδων και στον Ερντογάν

Ο έμπορος Νιχάτ Kους βλέπει επίσης θετικά την υποψηφιότητα Κιλιτσντάρογλου, λέει ότι όλοι οι πολίτες του Ντιγιαρμπακίρ σκέφτονται όπως αυτός και ότι ανάμεσά τους επικρατεί απογοήτευση εξαιτίας της σημερινής κυβέρνησης: "Οι άνθρωποι θέλουν επιτέλους ευημερία. Αυτή είναι η ελπίδα μας. Οι άνθρωποι αγωνίζονται για ψωμί, όχι για την πολιτική", λέει ο Kους. Η Μπίργκιν Ντέμιτρας εργάζεται στον τομέα της υγείας επίσης στο Ντιγιαρμπακίρ. Τονίζει ότι είναι επιτακτική ανάγκη ο επόμενος πρόεδρος να ακούσει τα αιτήματα των Κούρδων: "Ο κουρδικός λαός θέλει η κυβέρνηση να συνειδητοποιήσει ότι υπάρχουν Κούρδοι και τίποτα άλλο». Υπάρχουν πολλοί που σκέπτονται με τον ίδιο τρόπο. Ο υπάλληλος Σενγκίζ Οζμπέκ υποστηρίζει τον Κιλιτσντάρογλου και θεωρεί ότι θα πρέπει να του δοθεί μια ευκαιρία να κυβερνήσει. «Ας το δούμε, εξάλλου θα είναι έξι, ο ένας θα συμπληρώνει τον άλλο, θα ήταν ωραίο αν και ο Ερντογάν συμβουλεύονταν τους ανθρώπους γύρω του. Αλλά δεν το κάνει. Αντίθετα ενεργεί μόνος του, γι' αυτό και έχουμε οικονομικά προβλήματα ή ακόμη και προβλήματα, όπως ο σεισμός πριν από ένα μήνα». Αλλά υπάρχουν και κάποιοι που είναι υπέρ του Ερντογάν. Όπως η Φιλίζ Καρατάς.

Η Καρατάς δεν υποστηρίζει τον Κιλιτσντάρογλου επειδή είναι πεπεισμένη ότι θα κάνει περισσότερο κακό παρά καλό στην Τουρκία. «Ο Ερντογάν έχει φέρει τόσα πολλά στην Τουρκία μέχρι σήμερα», λέει. Αν και δεν είναι βέβαιο αν η πλειοψηφία των Κούρδων ψηφοφόρων θα επιλέξει τον Κιλιτσντάρογλου, φαίνεται σχετικά βέβαιο ότι πολλοί Κούρδοι δεν θα υποστηρίξουν την υποψηφιότητα Ερντογάν. Ειδικά ενόψει του γεγονότος ότι το AKP έχει συνασπιστεί με το υπερεθνικιστικό MHP. Το τελευταίο καθορίζει εδώ και χρόνια τις επιθετικές ενέργειες και τη μεροληπτική ρητορική της κυβέρνησης απέναντι στους Κούρδους: Εδώ και ενάμισι χρόνο βρίσκονται σε εξέλιξη διαδικασίες για την απαγόρευση του HDP. Στο κατηγορητήριο, ο γενικός εισαγγελέας κατηγορεί το κόμμα μεταξύ άλλων για αυτονομιστική δράση και διασυνδέσεις με την τρομοκρατία. Ως αποτέλεσμα αυτής της πολιτικά υποκινούμενης δικαστικής διαδικασίας, το HDP έχασε πρόσφατα προσωρινά την πρόσβαση σε κρατική οικονομική βοήθεια. Ο Σελαχατίν Ντεμιρτάς, από τους πιο ισχυρούς Κούρδους πολιτικούς στη χώρα, βρίσκεται στη φυλακή εδώ και χρόνια.

Μπούρακ Ινβερέν, Φελάτ Μποζαρσλάν

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλού