Όσοι αναμένουν σύντομα την ανατροπή του Μπασάρ αλ Ασάντ πλανώνται. Οι μηχανισμοί εξουσίας του καθεστώτος αποδεικνύουν κάθε μέρα την ισχύ τους. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως δεν πρόκειται να εγκαταλείψουν αμαχητί το πεδίο. Στα συμφραζόμενα αυτά λαμβάνει χαρακτηριστικά σχιζοφρένειας η πρόσφατη απόφαση του Ασάντ να άρει την κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Ο πρόεδρος της Συρίας, που διαδέχθηκε τον πατέρα του στην εξουσία πριν από 11 χρόνια, ανακοινώνει μεταρρυθμίσεις και ταυτόχρονα επιτρέπει στους ανθρώπους του να πυροβολούν διαδηλωτές. Ποιος είναι όμως ο Μπασάρ αλ Ασάντ; Ο 45χρονος ηγέτης της Συρίας σπούδασε στο Λονδίνο Οφθαλμιατρική. Εκεί γνώρισε και την μετέπειτα σύζυγό του Άσμα. Ο Μπασάρ δεν είχε την πρόθεση να ασχοληθεί με την πολιτική. Ο θάνατος του αδελφού του σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα δρομολόγησε αναγκαστικά αυτή την εξέλιξη. και όπως υποστηρίζει ο πολιτικός αναλυτής Σαμίρ Σειφάν: «Υπήρχαν από τότε συζητήσεις για το εάν ο Μπασάρ μπορεί να κυβερνήσει τη χώρα. Ο πρόεδρος Ασάντ διαμόρφωσε τις πολιτικές του εμπειρίες εδώ στην Εγγύς Ανατολή». «Είχε ταχθεί κατά της κατοχής του Ιράκ και της ισραηλινής εισβολής στη Γάζα»

Πολλοί υποστηρίζουν ότι ο Ασάντ αισθάνεται υπερβολικά βέβαιος για την ισχύ του. Κατάφερε να επιβιώσει της διακυβέρνησης Μπους. Η Γαλλία και η Γερμανία συνεργάστηκαν μαζί του, εκτιμώντας ότι το μεσανατολικό δεν θα μπορούσε να επιλυθεί χωρίς την βοήθεια της Συρίας. Αλλά και στην χώρα του ο Ασάντ χαρακτηρίστηκε «μεταρρυθμιστής», καθώς προσπάθησε να απαλλάξει την οικονομία από τις κρατικιστικές αγκυλώσεις. Ήταν η εποχή που οι δημοσκοπήσεις τον ήθελαν ως τον πιο δημοφιλή άραβα ηγέτη. «Είχε ταχθεί κατά της κατοχής του Ιράκ και της ισραηλινής εισβολής στη Γάζα. Αυτό ήταν πολύ σημαντικό για τους Άραβες και ήταν ο λόγος που τον θεωρούσαν το νούμερο ένα μεταξύ των αράβων ηγετών», θα πει ο Σαμίρ Σειφάν. Ο Ασάντ αρνήθηκε, ωστόσο, να προωθήσει πολιτικές μεταρρυθμίσεις. Προφανώς επειδή η πιστή στον πατέρα του παλαιά φρουρά τον απέτρεψε. Οι μεταρρυθμίσεις που εξαγγέλλει τώρα ο πρόεδρος της Συρίας θα χαρακτηρίζονταν επαναστατικές πριν από λίγο καιρό. Σήμερα, στα συμφραζόμενα των εξεγέρσεων στον αραβικό κόσμο, αξιολογούνται ως προσπάθεια του καθεστώτος να κερδίσει χρόνο. Και όπως ο ίδιος υπογραμμίζει: «Οι μεταρρυθμίσεις είναι σημαντικές, αλλά επιδρούν πολύ αργά. Θα πρέπει να εργασθούμε από κοινού προκειμένου να ικανοποιήσουμε τις επιθυμίες του λαού». «Φταίει ο ξένος παράγοντας, που χρηματοδοτεί και εξοπλίζει την αντιπολίτευση»

Η συνταγή είναι η ίδια. «Φταίει ο ξένος παράγοντας, που χρηματοδοτεί και εξοπλίζει την αντιπολίτευση». Ξένοι δημοσιογράφοι συλλαμβάνονται και απελαύνονται με συνοπτικές διαδικασίες, ενώ άλλοι καταλήγουν σε φυλακές. «Δεν είναι μυστικό ότι η Συρία είναι θύμα μια συνωμοσίας του ξένου παράγοντα. Τόσο η κατάσταση όσο και η χρονική συγκυρία σχετίζονται άμεσα με τις εξελίξεις σε όλη την περιοχή», τόνισε πρόσφατα ο σύρος πρόεδρος. Κατηγορίες αντί μεταρρυθμίσεων. Υπάρχει όμως και η άλλη όψη του νομίσματος. Πολλοί Σύριοι ανησυχούν από τις εξελίξεις. Φοβούνται το ενδεχόμενο να ξεσπάσουν στη χώρα τους θρησκευτικές συγκρούσεις, όπως έγινε στο Ιράκ μετά την ανατροπή του Σαντάμ Χουσείν. «Ο Ασάντ είναι κακή περίπτωση, αλλά τουλάχιστον τον γνωρίζουμε. Η νέα κατάσταση που θα προκύψει μπορεί να είναι χειρότερη», είπε πρόσφατα σύριος καθηγητής. Κανείς, ωστόσο, δεν γνωρίζει σε ποιο βαθμό ο Μπασάρ αλ Ασάντ ελέγχει πραγματικά το σύστημά του. Κανείς δεν γνωρίζει τον βαθμό αυτονομίας των κατασταλτικών μηχανισμών του καθεστώτος. Και ακριβώς το γεγονός αυτό απομακρύνει το ενδεχόμενο μιας ταχείας μεταπολίτευσης στη Συρία. Ulrich Leidholdt/Σταμάτης Ασημένιος Υπεύθ. Σύνταξης: Ειρήνη Αναστασοπούλου