Σε δημοσκοπικό ναδίρ βρίσκεται ο Ντόναλντ Τραμπ τέσσερις μόλις μήνες πριν τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου. Ακόμη και δυσαρεστημένοι συντηρητικοί βάλλουν πλέον συστηματικά εναντίον του νυν ρεπουμπλικάνου προέδρου. Παραπέμπουν τόσο στα καθημερινά χιλιάδες νέα κρούσματα κορωνοϊού στις ΗΠΑ και στις δραματικές οικονομικές συνέπειες της πανδημίας που έχει στοιχίσει τις θέσεις εργασίας εκατομμυρίων Αμερικανών όσο και στο μείζον ζήτημα του ρατσισμού με φόντο τον βίαιο θάνατο του Τζορτζ Φλόιντ. 

Στους ατελείωτους πονοκεφάλους του Τραμπ ήρθε να προστεθεί τώρα άλλος ένας: το βιβλίο του πρώην συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας Τζον Μπόλτον. Η επίσημη κυκλοφορία του The Room Where It Happened: A White House Memoir («Το δωμάτιο όπου έγινε: Απομνημονεύματα από τον Λευκό Οίκο») ξεκίνησε στις 23 Ιουνίου και έχει ήδη προκαλέσει την αντίδραση του Τραμπ που είχε προσφύγει μάλιστα στη Δικαιοσύνη για να εμποδίσει την κυκλοφορία του.

Στο βιβλίο γίνεται λόγος για έναν πρόεδρο που αναζητεί τη συνεργασία με αμφιλεγόμενους ηγέτες τους οποίους θαυμάζει αλλά και για έναν επικεφαλής υπερδύναμης που δεν διαβάζει καν τις εισηγήσεις για πολύπλοκα θέματα εθνικής ασφάλειας. Τις δε εσωτερικές έριδες εντός Λευκού Οίκου ο Μπόλτον τις εντάσσει απλώς στο στιλ διακυβέρνησης του Τραμπ. Όπως είπε σε αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε στην εκπομπή Conflict Zone της τηλεόρασης της Deutsche Welle ο πρώην σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας: «Ο Τραμπ δεν είναι δύσπιστος μόνο έναντι της γραφειοκρατίας, αλλά ακόμη και έναντι των συνεργατών του». Ο Τραμπ «δεν έχει αντιληφθεί ακόμη τι σημαίνει να είσαι πρόεδρος των ΗΠΑ».

Φθόνος για Πούτιν και Σι Τζινπίνγκ

Στη συνέντευξή του στη DW ο Μπόλτον απέφυγε να απαντήσει στο ερώτημα γιατί ο νυν αμερικανός πρόεδρος θαυμάζει δικτάτορες. «Δεν είμαι ψυχοθεραπευτής, δεν αναλύω ανθρώπους» είπε, για να απαντήσει στη συνέχεια εμμέσως: «Κατά κάποιον τρόπο ζήλευε ανθρώπους σαν τον Σι Τζινπίνγκ και τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Του άρεσε να μιλάει με τους ''μεγάλους''. Ξέρετε, οι ''μεγάλοι'' άνδρες συναντώνται και κάνουν πράγματα που μόνο αυτοί μπορούν. Κάπως έτσι ήταν, πιστεύω». 

Φοβάται ο Τραμπ τον Πούτιν; ρώτησε ο δημοσιογράφος Τιμ Ζεμπάστιαν τον πρώην σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας. «Δεν νομίζω να φοβάται» απάντησε, απευθύνοντας όμως και μια προειδοποίηση: «Υπάρχουν πολλά σημεία κριτικής, αλλά όταν είναι πέραν του δέοντος δεν ενισχύει την επιχειρηματολογία εναντίον του Τραμπ, αλλά την αποδυναμώνει. Και ακολούθως ενισχύει τους οπαδούς του στην εκτίμηση ότι είναι θύματα μιας συνωμοσίας». 

Συνιστά η παρακώλυση της Δικαιοσύνης «τρόπο ζωής» για τον Τραμπ, έτσι όπως το περιγράφει στο βιβλίο του; «Δεν είμαι εισαγγελέας» απάντησε ο Μπόλτον, προσθέτοντας ότι ο ίδιος είχε ενημερώσει τον υπουργό Δικαιοσύνης και τον νομικό σύμβουλο του Λευκού Οίκου σχετικά με αμφιλεγόμενες αποφάσεις του προέδρου. 

Σήμερα όλο και λιγότεροι κυβερνητικοί αξιωματούχοι τολμούν να αντιμιλήσουν στον Τραμπ όπως είπε. «Ο αριθμός των μελών της κυβέρνησης που θα ήταν πρόθυμοι να εκφράσουν μια διαφορετική άποψη μειώνεται όλο και περισσότερο». 

Σε ποιο βαθμό είναι ενημερωμένος ο νυν πρόεδρος για όλες τις εξελίξεις; ρωτήθηκε ο Τζον Μπόλτον από τη DW. Διαβάζει το λεγόμενο President's Daily Brief, την καθημερινή ενημέρωση που τού παρέχουν οι μυστικές υπηρεσίες; «Κατά τη διάρκεια της 17μηνης παραμονής μου στον Λευκό Οίκο δεν είχα την παραμικρή ένδειξη ότι ο πρόεδρος τη διάβαζε». Ο Τραμπ ισχυρίζεται για τον εαυτό του ότι «είναι ο καλύτερα ενημερωμένος άνθρωπος στον κόσμο» είπε ο Μπόλτον. «Παρά τους περί του αντιθέτου ισχυρισμούς ορισμένων συμβούλων του όμως δεν ''καταναλώνει'' όσες πληροφορίες θα έπρεπε». 

Ήθελε διακαώς συμφωνία με τη Βόρεια Κορέα

Εν όψει των συναντήσεών τους με τον δικτάτορα της Βορείου Κορέας Κιμ Γιονγκ Ουν ο Τραμπ δεν ήταν καλά προετοιμασμένος, εκτίμησε ο Μπόλτον. Μοναδικός στόχος του αμερικανού προέδρου ήταν να επιτύχει οποιαδήποτε συμφωνία με τον βορειοκορεάτη ηγέτη. 
«Δεν νομίζω να καταλάβαινε τι έκανε. Πιστεύω ότι ήθελε διακαώς μια συμφωνία με τη Βόρεια Κορέα για το πυρηνικό πρόγραμμα. Αλλά δεν πιστεύω ότι ασχολήθηκε εμπεριστατωμένα με το ζήτημα». 

Σύμφωνα με τον πρώην σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας, το 2019 ο Τραμπ είχε διακόψει αιφνιδιαστικά τη Σύνοδο Κορυφής στο Ανόι φοβούμενος το πολιτικό κόστος που θα είχε στο εσωτερικό μια «κακή» συμφωνία. 
«Αυτό είναι που με ανησυχούσε περισσότερο. Ότι δεν προσέγγιζε το θέμα της Βορείου Κορέας ή άλλα ζητήματα στη βάση μια; φιλοσοφίας, μιας ευρύτερης στρατηγικής ή πολιτικής, αλλά αμιγώς με γνώμονα το προσωπικό πολιτικό του όφελος». Μπορεί πολλοί πολιτικοί να έχουν συχνά τα ίδια κίνητρα, ωστόσο με τον Τραμπ το φαινόμενο αυτό πήρε νέες διαστάσεις, υποστήριξε ο πρώην συνεργάτης του Τραμπ. 

Στη συνέντευξή του στη DW o Τζον Μπόλτον επέκρινε τους Δημοκρατικούς για την αποτυχημένη προσπάθεια καθαίρεσης του αμερικανού προέδρου. Ο ίδιος εκτιμά ότι η απόφαση να επικεντρωθεί η στρατηγική των Δημοκρατικών στην εντολή Τραμπ για πάγωμα της στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία ήταν λανθασμένη και επιδείνωσε την κατάσταση. Ο ίδιος λέει: «Ο ιδιαίτερα κομματικός τρόπος διαχείρισης της διαδικασίας ήταν η εγγύηση για ένα κομματικό αποτέλεσμα: η (σσ. ρεπουμπλικανική) Γερουσία αθώωσε τον Τραμπ». 

Γιατί όμως δεν αποκάλυψε και ο ίδιος νωρίτερα τα όσα γνώριζε; «[...] Ο κύριος δρόμος για να αποπέμψεις έναν πρόεδρο είναι οι εκλογές και όχι η διαδικασία καθαίρεσης». Και σε τέσσερις μήνες οι αμερικανικοί πολίτες θα έχουν και πάλι την επιλογή όπως είπε. «Εμπιστεύομαι την κρίση τους». 

Φρανκ Σιούγακ 

Επιμέλεια: Κώστας Συμεωνίδης