Έχουν περάσει τρεις Βρετανοί πρωθυπουργοί, τρεις υπουργοί Εσωτερικών και περισσότερο από ενάμισης χρόνος από τότε που μπήκε στο βρετανικό πλάνο για την αντιμετώπιση της μετανάστευσης, η αφρικανική χώρα της Ρουάντα.

Από τότε μέχρι σήμερα, δεκάδες είναι οι αντιδράσεις. Από την μία πλευρά εκείνων που πιστεύουν πως η χώρα έχει κάθε δικαίωμα να προστατευθεί από τις μεταναστευτικές ροές και από την άλλη, οι φωνές οργανώσεων, δημόσιων προσώπων και κυρίως αποφάσεων που κρίνουν τον σχέδιο της Ρουάντα, παράνομο και αντισυνταγματικό.

Τελευταίο χτύπημα για τη βρετανική κυβέρνηση ήταν η χθεσινή απόφαση. Το βρετανικό Ανώτατο Δικαστήριο (Supreme Court)έκρινε ότι υπάρχουν «ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι όσοι αιτούντες άσυλο στέλνονται στη Ρουάντα διατρέχουν σοβαρό κίνδυνο να σταλούν πίσω στις χώρες από τις οποίες και αρχικά προσπάθησαν να διαφύγουν και εκεί να υποστούν κακομεταχείριση».

Ο φόβος των επαναπροωθήσεων καθιστά την αφρικανική χώρα μη ασφαλή. Ο Βρετανός πρωθυπουργός όμως δε φαίνεται να πτοείται. Ο ίδιος ο Σούνακ υποσχέθηκε ότι θα σχεδιάσει άμεσα «μια νέα συμφωνία και έκτακτη νομοθεσία» που θα διασφαλίζει ότι δεν υπάρχει κίνδυνος επαναπροωθήσεων.

Το «παιχνιδάκι των νομικών προκλήσεων θα σταματήσει», πρόσθεσε μάλιστα χαρακτηριστικά. Αρκετά βρετανικά πρωτοσέλιδα μία μέρα μετά την εκδίκαση, κάνουν λόγο για αντεπίθεση του Βρετανού πρωθυπουργού αν και πολιτικοί αναλυτές βλέπουν ότι δεν θα υπάρξει άμεση επίλυση της διαμάχης.

Η πρώτη πτήση την ερχόμενη άνοιξη;

Είναι χαρακτηριστικό ότι η πρώτη και τελευταία προσπάθεια πτήσης των αιτούντων άσυλο από τη Βρετανία στη Ρουάντα έγινε στις 15 Ιουνίου του 2022. Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ECHR) όμως καθήλωσε το αεροπλάνο στο έδαφος. Η χώρα που δεσμεύεται από το Στρασβούργο, καθώς υπάγεται στη διεθνή συνθήκη, δεν μπορούσε να κάνει διαφορετικά.

Παρά το χρονικό και τις αποφάσεις, ο Ρίσι Σούνακαλλά και ο υφυπουργός μετανάστευσης Ρόμπερτ Τζένρικ δεσμεύτηκαν σήμερα, ότι η πρώτη πτήση των αιτούντων άσυλο προς τη Ρουάντα θα πραγματοποιηθεί κιόλας την άνοιξη του 2024. «Είναι πολύ σημαντικό οι πτήσεις να ξεκινήσουν την άνοιξη», δήλωσε μάλιστα ο κ. Τζένρικ. Ο νέος υπουργός Εσωτερικών, Τζέιμς Κλέβερλι όμως εμφανίστηκε πιο συγκρατημένος, αφήνοντας ένα χρονικό κενό μέχρι τις επόμενες εθνικές εκλογές, που θα γίνουν πιθανότατα μέχρι το τέλος του ερχόμενου έτους, λέγοντας πως «δεν θέλει να κάνει εικασίες».Ο Βρετανός πρωθυπουργός δεν σταμάτησε εκεί. Λίγες ώρες μετά την απόφαση, στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε, παραδέχθηκε ότι οι αλλαγές που σκέφτεται να κάνει ίσως δεν είναι αρκετές καθώς μπορεί να «κολλήσουν» νομικά και πάλι από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Για αυτό, όπως προειδοποίησε, «είναι έτοιμος να επανεξετάσει οποιαδήποτε από τις διεθνείς σχέσεις», μπαίνουν εμπόδιο στα σχέδια της χώρας.

Μέχρι τώρα,27.000 πρόσφυγες και μετανάστες έχουν προσεγγίσει τις ακτές της Αγγλίας, αριθμός που βρίσκεται σχεδόν στα μισά από το ρεκόρ των 45.755 το 2022. Υπολογίζεται ότι το μεταναστευτικό κοστίζει ετησίως στη χώρα 3 δισεκατομμύρια λίρες, περί τα 8 εκατομμύρια την ημέρα.

Υποστηρίζοντας το σχέδιο της για τη Ρουάντα, η κυβέρνηση επιμένει ότι θα δίνονται λιγότερα χρήματα με αυτό το πρόγραμμα, παρότι υπολογίζεται ότι είναι αρκετά κοστοβόρα η μεταφορά των αιτούντων άσυλο 6.500 χιλιόμετρα μακριά. Συγκεκριμένα και σύμφωνα με τα στοιχεία, τα έξοδα που αναλογούν σε κάθε πρόσφυγα ή μετανάστη υπολογίζονται στις 63.000 λίρες, περισσότερα από ότι αν παράμενε στις υπάρχουσες εγκαταστάσεις, εντός Βρετανίας. Η κυβέρνηση βέβαια επιμένει ότι το κόστος δεν θα υφίσταται αφού στην πράξη το νομοσχέδιο θα αποθαρρύνει όλους όσους σκοπεύουν να κάνουν το παράνομο ταξίδι.