Η οργή κατά των προσφύγων, οι οποίοι υποτίθεται ότι μεταδίδουν μολυσματικές ασθένειες και είναι όλοι εν δυνάμει τρομοκράτες και βιαστές ήταν μέχρι τώρα το σήμα κατατεθέν των υπερσυντηρητικών του κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS) γύρω από τον Γιάροσλαβ Καζίνσκι. Η λαϊκιστική εκστρατεία κατά των προσφύγων και μεταναστών από την Αφρική και τη Μέση Ανατολή συνέβαλε καθοριστικά στη διπλή νίκη του κόμματος (PiS) στις βουλευτικές και τις προεδρικές εκλογές του 2015.

Ο πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ, πρώην πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (2007-2014), εξέπληξε τώρα τόσο τους υπερσυντηρητικούς αντιπάλους του, όσο και τους φιλελεύθερους υποστηρικτές του. Στην πρώτη επέτειο της εκλογικής νίκης του κεντροαριστερού συνασπισμού του, ο Πολωνός πρωθυπουργός παρουσίασε, σε συνέδριο του κόμματός του Πλατφόρμα Πολιτών (Platforma Obywatelska), μια νέα στρατηγική μεταναστευτικής πολιτικής. «Το κράτος πρέπει να ανακτήσει τον πλήρη έλεγχο για το ποιος εισέρχεται και αναχωρεί από την Πολωνία», δήλωσε ο Ντόναλντ Τουσκ. Η νέα στρατηγική τιτλοφορείται: «Ανάκτηση του ελέγχου, εγγύηση της ασφάλειας».

Δημοψήφισμα για το Σύμφωνο Μετανάστευσης επιδιώκει το PiS

Σύμφωνα με τον Πολωνό πρωθυπουργό, ένα στοιχείο της στρατηγικής θα πρέπει να είναι η «προσωρινή αναστολή του δικαιώματος ασύλου». Ο Ντόναλντ Τουσκ δήλωσε ότι προτίθεται να κάνει εκστρατεία υπέρ αυτής της πρότασης ανά την Ευρώπη. Ο ίδιος πάντως είναι κατηγορηματικός σε ό,τι αφορά το Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου της ΕΕ: «Δεν θα σεβόμαστε, ούτε θα εφαρμόζουμε ευρωπαϊκές αρχές, όσο είμαστε σίγουροι ότι πλήττεται η ασφάλειά μας».

Με τη νέα μεταναστευτική πολιτική ο Ντόναλντ Τουσκ θέλει να πλήξει τους υπερσυντηρητικούς του Κατσίνσκι, την ώρα που το κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνης σχεδιάζει τη συγκέντρωση 500.000 υπογραφών, έτσι ώστε να πραγματοποιηθεί στην Πολωνία δημοψήφισμα για το ευρωπαϊκό Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου της ΕΕ. Με το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, ο Κατσίνσκι ελπίζει ότι θα μπορέσει να κατατροπώσει τον αντίπαλό του Ντόναλντ Τουσκ και να ορίσει εκείνος, ενόψει των προεδρικών εκλογών το καλοκαίρι, το διάδοχο του προέδρου Αντζέι Ντούντα, του οποίου η θητεία λήγει τον Αύγουστο του 2025.

Ο πολωνός πρωθυπουργός Τουσκ επιτίθεται στον Κατσίνσκι παίζοντας το μεταναστευτικό χαρτί, το οποίο ήταν μέχρι πρότινος ένα είδος υπερόπλου των υπερσυντηρητικών για τον επηρεασμό της πολωνικής κοινής γνώμης. Ο Ντόναλντ Τουσκ δεν χάνει πλέον ευκαιρία να επικρίνει την ασυνεπή εξωτερική πολιτική του PiS, το οποίο από τη μία πλευρά δαιμονοποιούσε πρόσφυγες, από τη άλλη ωστόσο φέρεται να χορηγούσε υπερβολικό αριθμό θεωρήσεων εργασίας σε αλλοδαπούς, κάποιοι από τους οποίους λέγεται ότι δωροδόκησαν για να αποκτήσουν το πολυπόθητο έγγραφο. Ενδεικτικό ότι την περίοδο 2018-2023, τα πολωνικά προξενεία εξέδωσαν 3,8 εκατομμύρια βίζες εργασίας, αριθμός που συνιστά ευρωπαϊκό ρεκόρ.

Ο «γερμανικός δάκτυλος»

Προκειμένου να ορίσει εκείνος τον διάδοχο στο προεδρικό μέγαρο στη Βαρσοβία, ο Πολωνός πρωθυπουργός φαίνεται να είναι έτοιμος για επώδυνους συμβιβασμούς. Ας μην ξεχνάμε ότι ο νέος αρχηγός του πολωνικού κράτους θα διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στη επιτυχία ή αποτυχία της κυβέρνησης Τουσκ. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Αντζέι Ντούντα, ο οποίος πρόσκειται στο κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη, έχει ασκήσει βέτο σε σχεδόν όλες τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες της νέας κυβέρνησης.

Ο Γιάροσλαβ Κατσίνσκι, ο οποίος προσπαθεί να συσπειρώσει όσο περισσότερο μπορεί τις υπερσυντηρητικές δυνάμεις της χώρας, γνωρίζει καλά την αποφασιστική σημασία των προεδρικών εκλογών. Στην ομιλία του στο συνέδριο του PiS το Σάββατο άσκησε σκληρή κριτική στην κυβέρνηση. Όπως και στην προεκλογική εκστρατεία του 2023, ο ηγέτης των εθνoλαϊκιστών κατηγόρησε τον πρωθυπουργό για υποτιθέμενες «σκοτεινές» διασυνδέσεις με τη Γερμανία. Σύμφωνα με τον ηγέτη των υπερσυντηρητικών, ο πρωθυπουργός, ο οποίος κέρδισε τις εκλογές μόνο χάρη στη γερμανική υποστήριξη, πάγωσε την διεκδίκηση πολεμικών επανορθώσεων και υλοποιεί γερμανική ατζέντα.

Η κούρσα διαδοχής του Ντούντα θα κριθεί όπως όλα δείχνουν στο νήμα. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν προς το παρόν ισοδυναμία των κομμάτων Νόμος και Δικαιοσύνη και Πλατφόρμα Πολιτών. Στη μεγάλη συγκέντρωση στη Βαρσοβία δύο εβδομάδες πριν από τις βουλευτικές εκλογές τέλη του 2023, ο Ντόναλντ Τουσκ έδωσε πανηγυρικά μια υπόσχεση: «Σας υπόσχομαι ότι θα νικήσουμε, θα κλείσουμε λογαριασμούς με την προηγούμενη κυβέρνηση, θα διορθώσουμε τα λάθη και θα προωθήσουμε την εθνική συμφιλίωση», υπογράμμισε μπροστά σε ένα εκατομμύριο υποστηρικτές. «Έκανε πράξη μόνο την πρώτη υπόσχεση», σχολιάζει η δημοσιογράφος Καταζίνα Σάντβο στην εφημερίδα Rzeczpospolita. 

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος