Τα όσα διαδραματίστηκαν τα τελευταία δυόμιση χρόνια στη μικρή χώρα των Βαλκανίων δεν έχουν προηγούμενο. Ο πρωθυπουργός και αρχηγός του κυβερνώντος συντηρητικού κόμματος VMRO-DPMNE Νίκολα Γκρουέφσκι και ο σοσιαλδημοκράτης ηγέτης της αντιπολίτευσης Ζόραν Ζάεβ επιδόθηκαν σε μια άγρια προσωπική κόντρα μέχρις εσχάτων, από την οποία δεν έλειψαν και οι δικαστικές διαμάχες.

ΕΕ και ΗΠΑ επιστράτευσαν όλες τις διπλωματικές τους ικανότητες για να φέρουν τους δυο πολιτικούς αλλά και τα δυο κύρια κόμματα της αλβανικής μειονότητας στο ίδιο τραπέζι προκειμένου να επιτευχθεί μια συμβιβαστική λύση.

Το σκάνδαλο των υποκλοπών

Ο πολιτικός Γολγοθάς της μικρής χώρας των δυο περίπου εκατομμυρίων κατοίκων ξεκίνησε την άνοιξη του 2014 με τις τελευταίες βουλευτικές εκλογές. Σε αυτές ο Νίκολα Γκρουέφσκι κέρδισε μεν, εντούτοις η αντιπολίτευση έκανε λόγο για μαζική εκλογική νοθεία και απάντησε με «μποϋκοτάζ» της βουλής. Οι πιέσεις προς την κυβέρνηση εντάθηκαν όταν είδε το φως της δημοσιότητας το πολύκροτο σκάνδαλο των τηλεφωνικών υποκλοπών από τις μυστικές υπηρεσίες. Επρόκειτο για πρωτόκολλα τηλεπικοινωνιών που στοιχειοθετούσαν πρωτοφανή κρούσματα διαφθοράς και εγκληματικότητας των κυβερνώντων, με απώτερο στόχο των έλεγχο των θεσμών και των ΜΜΕ της χώρας.

Εν τω μεταξύ μια ειδική επιτροπή της εισαγγελίας επιβεβαίωσε ότι κορυφαίοι πολιτικοί, επιχειρηματίες, δικαστές και δημοσιογράφοι παρακολουθούνταν συστηματικά επί χρόνια. Στο στόχαστρο των παρακολουθήσεων βρίσκονταν συνολικά 20.000 άτομα, αναλογικά δηλαδή περίπου 1 στους 100 πολίτες της χώρας. Την ίδια ώρα όμως δικαστές φίλα προσκείμενοι στην κυβέρνηση και τον Ν. Γκρουέφσκι έβαλαν συστηματικά κατά της «ειδικής εισαγγελίας». Ο ίδιος ο πρωθυπουργός αρνείται όλες τις κατηγορίες, κάνοντας λόγο για το έργο μιας ξένης μυστικής υπηρεσίας. Η εισαγγελία από την πλευρά της αντιτείνει ότι επρόκειτο για τις εγχώριες μυστικές υπηρεσίες, επικεφαλής των οποίων ήταν ένας έμπιστος του πρωθυπουργού.

Δεν αναμένεται ξεκάθαρος νικητής

Το ήδη τεταμένο πολιτικά κλίμα ήρθαν να επιβαρύνουν και οι μαζικές διαδηλώσεις και αντιδιαδηλώσεις δεκάδων χιλιάδων πολιτών που κορυφώθηκαν μετά την αμφιλεγόμενη απόφαση του Γκρουέφκσι να χορηγήσει αμνηστία σε πολιτικούς που εμπλέκονται σε διάφορα σκάνδαλα. Επί εβδομάδες νέοι κυρίως σε ηλικία άνθρωποι κατέβαιναν στους δρόμους των Σκοπίων, ηγούμενοι του νέου κινήματος της «πολύχρωμης επανάστασης». Οι κινητοποιήσεις αιφνιδίασαν την κυβέρνηση που αναγκάστηκε να αναβάλει δυο φορές την ημερομηνία των πρόωρων εκλογών.

Ο πολιτικός επιστήμονας Σεφέρ Ταχίρι εκτιμά ότι η αυριανή κάλπη δεν θα βγάλει ξεκάθαρο νικητή. Πιθανότερο μετεκλογικό σενάριο, σύμφωνα με τον ίδιο, η συγκρότηση ενός συνασπισμού που θα αποτελείται από τέσσερα κόμματα, μεταξύ των οποίων δυο αλβανικά.

Τόμας Μπρέι (dpa)/ DW / Κώστας Συμεωνίδης