Όλα ξεκίνησαν όταν δύο φανατικοί πεζοπόροι, ο Γιάννης Λαγός από τη Στεμνίτσα Αρκαδίας και ο Γιώργος Κούλαλης από τη Θεσσαλονίκη, δέχθηκαν μία δελεαστική πρόταση μέσω E-Mail: Μήπως θα ήθελαν να συμμετάσχουν σε συνάντηση ορεινής πεζοπορίας στον Όλυμπο, στο πλαίσιο της Ελληνογερμανικής Συνέλευσης, ώστε να ενημερωθούν για τη γερμανική τεχνογνωσία σε εναλλακτικές μορφές τουρισμού; Ήταν φθινόπωρο του 2013. Οι δύο φίλοι και κουμπάροι πήγαν στον Όλυμπο. Άκουσαν από τους ανθρώπους της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας Πεζοπορίας (ERA) ότι στο εξωτερικό υπάρχουν χιλιάδες «φανατικοί» της πεζοπορίας, διατεθειμένοι να ταξιδέψουν πολλά χιλιόμετρα για να απολαύσουν μία ξεχωριστή διαδρομή. Το υποψιάζονταν βέβαια και οι ίδιοι, γιατί δεν ήταν... «χθεσινοί» στο άθλημα. Είχαν ήδη δοκιμάσει τις φημισμένες πεζοπορικές διαδρομές στη βόρεια Ιταλία και ονειρεύονταν να σχεδιάσουν κάτι αντίστοιχο στον τόπο τους.

«Κατάγομαι από αγροκτηνοτροφική οικογένεια και στα παιδικά μου χρόνια είχα περπατήσει στο Μαίναλο», λέει ο Γιάννης Λαγός στην Deutsche Welle. «Μερικά μονοπάτια είχαν ανοίξει από τα αρχαία χρόνια, ενώ άλλα χρονολογούνται από τον 16ο αιώνα, όταν η Στεμνίτσα γνώριζε μεγάλη εμπορική άνθηση», συμπληρώνει. Γύρω στο 1850 τα ορεινά χωριά ερήμωσαν, καθώς οι ονομαστοί τεχνίτες και αργυροχρυσοχόοι της Αρκαδίας αναζητούσαν καλύτερη τύχη στις πόλεις της Πελοποννήσου και της Αττικής. «Όταν το 2007 θελήσαμε να καθαρίσουμε το μονοπάτι στο κομμάτι Στεμνίτσα-Πρόδρομος, ο κόσμος στα καφενεία μας έκανε πλάκα. ‘Μα τί κάνουν αυτοί οι τρελαμένοι', έλεγαν. Προσπαθείς να κάνεις κάτι και σε πετροβολούνε όλοι», θυμάται ο Γιάννης Λαγός. Όμως, μετά την ελληνογερμανική συνάντηση στον Όλυμπο, η προσπάθεια έγινε πιο συστηματική. «Τον Δεκέμβριο του 2013 αρχίσαμε να κινητοποιούμε εθελοντές» λέει ο Γιώργος Κούλαλης. «Σε πέντε μήνες είχαν μαζευτεί εκατό άτομα. Πιάσαμε δουλειά σε μία διαδρομή 75 χιλιομέτρων που αρχίζει από τη Στεμνίτσα για να διασχίσει εννέα ορεινά χωριά, περνώντας από τον ποταμό Λούσιο και τη Μονή Φιλοσόφου, μέχρι τη Δημητσάνα».

Πολεμώντας την αθάνατη ελληνική διχόνοια

Το μεγαλύτερο πρόβλημα δεν ήταν η έλλειψη πόρων, αλλά το γνωστό σύνδρομο με την... κατσίκα του γείτονα. «Τα εννέα χωριά της Γορτυνίας, που διασχίζει το μονοπάτι, δεν είχαν καλές σχέσεις μεταξύ τους. Ήταν η πρώτη φορά που μόνιασαν, προκειμένου να ολοκληρωθεί το Mainalon Trail» λέει ο Γιώργος Κούλαλης στην Deutsche Welle. «Στο παρελθόν», συμπληρώνει ο Γιάννης Λαγός, «να φανταστείτε ότι έβαζε αφίσες ένας πολιτιστικός σύλλογος στο διπλανό χωριό και τις έσκιζαν. Ερχόταν ένας επισκέπτης και του έλεγαν ‘μην πας στο διπλανό χωριό, έχει κατολίσθηση στον δρόμο'. Όταν φτιάχναμε το μονοπάτι έκαναν συνέλευση σε ένα χωριό και απαιτούσαν να μην περάσει από εκεί το μονοπάτι, όπως κι έγινε τελικά. Σήμερα τσακώνονται μεταξύ τους, γιατί τότε δεν μας είχαν αφήσει να περάσουμε από το χωριό».

Το 2015 η Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Πεζοπορίας αποφάσισε να εντάξει το Mainalon Trial στο διεθνές δίκτυο Leading Quality Trails, κρίνοντας ότι εκπληρώνει τα 41 κριτήρια πιστοποίησης σχετικά με τη βιοποικιλότητα και τη φυσική ομορφιά της περιοχής, την ασφάλεια και τις υποδομές. Στο Μαίναλο θα γίνει και το επόμενο συνέδριο της συνομοσπονδίας το 2017. «Για πολλούς στο εξωτερικό η πεζοπορία είναι τρόπος ζωής. Κάποιοι μάλιστα το βάζουν σκοπό να κάνουν όλες τις διαδρομές του ευρωπαϊκού δικτύου», επισημαίνει ο Γιώργος Κούλαλης. Φυσικά τα 75 χιλιόμετρα του «πιστοποιημένου» μονοπατιού στην Πελοπόννησο δεν βγαίνουν σε μία μέρα. Η ομάδα του Mainalon Trail προτείνει στον επισκέπτη να τα μοιράσει σε 8 τμήματα, ανάλογα με τις αντοχές του και τις απαιτήσεις της διαδρομής. Το πιο σύντομο κομμάτι είναι τα τέσσερα χιλιόμετρα από τη Δημητσάνα στο Ζυγοβίτσι, για τα οποία προβλέπονται δύο ολόκληρες ώρες. Πάντως η πεζοπορία δεν έχει όρια. «Από την αρχαιότητα υπάρχει μονοπάτι που συνδέει την Ολυμπία με την Επίδαυρο, 200 χιλιόμετρα. Θεωρητικά, θα μπορούσε κανείς να το περπατήσει» λέει ο Γιώργος Κούλαλης.

Αργολίδα και Ήπειρος τα επόμενα εγχειρήματα

Μετά το Mainalon Trail, τη σκυτάλη παίρνει η ορεινή Αργολίδα. Ένα νέο ζευγάρι με πάθος για την πεζοπορία, ο Γιώργος και η Αντιγόνη Ελευθερίου, έχουν κινητοποιήσει εθελοντές για να αναδείξουν τα μονοπάτια της περιοχής. Η σύντομη εκδοχή ξεκινάει από τη γραφική Καρυά, περνάει από το πλατανόδασος και τους παλιούς νερόμυλους και φτάνει στην κορυφή του Αρτεμισίου. «Έχω κάνει τη διαδρομή δέκα φορές, είναι πανέμορφη» λέει ο Γιώργος Ελευθερίου. Οι πιο απαιτητικοί συνεχίζουν μέχρι το Άργος. Στα πλαίσια της τελευταίας Ελληνογερμανικής Συνέλευσης στο Ναύπλιο, την περασμένη εβδομάδα, οι συμμετέχοντες πήραν μία εικόνα από την ομορφιά της περιοχής. Δυστυχώς, η πορεία προς το πλατανόδασος διεκόπη λόγω λάσπης, καθώς είχε προηγηθεί ολονύκτια βροχή. Αλλά η επιστροφή στην πλατεία της Καρυάς ανταμείφθηκε με σπιτική τραχανόπιτα. Τι γίνεται όμως με τους... καλοπερασάκηδες, που θέλουν να απολαύσουν θέα από την κορυφή του Αρτεμισίου χωρίς πεζοπορία; «Υπάρχουν κτηνοτροφικοί δρόμοι, θεωρητικά ένας καλός οδηγός με ένα 4Χ4 πλησιάζει στην κορυφή. Αλλά εμείς είμαστε αντίθετοι σε αυτό, θεωρούμε ότι ένα τζιπ δεν έχει θέση σε αυτό το οικοσύστημα», λέει ο Γιώργος Ελευθερίου.

Το καλό με τα επιτυχημένα εγχειρήματα είναι ότι μαθαίνονται γρήγορα. Στην ετήσια συνάντηση της Ελληνογερμανικής Συνέλευσης στο Ναύπλιο πολλοί τοπικοί άρχοντες έδειξαν ενδιαφέρον για νέες, ήπιες μορφές τουρισμού. Μία ξεχωριστή προσπάθεια έκανε φέτος ο δήμαρχος της ακριτικής Κόνιτσας, Ανδρέας Παπασπύρου διαμορφώνοντας, με τη βοήθεια γερμανών ειδικών, σύγχρονους χώρους υποδοχής για αυτοκινούμενα τροχόσπιτα στις όχθες του ποταμού Αώου. Η ιδέα βραβεύθηκε προ ημερών σε επιχειρηματικό συνέδριο στην Αθήνα. Στα επόμενα χρόνια η Κόνιτσα θέλει να επενδύσει στην πεζοπορία και στον θρησκευτικό τουρισμό. «Έχουμε τα τρία μεγαλύτερα βουνά της χώρας μετά τον Όλυμπο, τα περίφημα τοξωτά γεφύρια, τη Μονή Στομίου, όπου μόνασε ο Άγιος Παΐσιος, αλλά και το πιο καθαρό ποτάμι της Ευρώπης», υπερηφανεύεται ο Ανδρέας Παπασπύρου. Όσο για την ομάδα του Mainalon Trail, έχει περάσει πλέον στο επόμενο στάδιο, προσπαθώντας να οργανώσει τουριστικά πακέτα από το εξωτερικό για πολυήμερη διαμονή στην Γορτυνία. «Εδώ έχουμε μπροστά μας την επόμενη πρόκληση», λέει ο Γιάννης Λαγός. «Τώρα θα πρέπει να συνεργαστούν οι 194 επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στα ορεινά χωριά της περιοχής».

Γιάννης Παπαδημητρίου, Ναύπλιο