Μεγάλα ντέρμπι σε άδεια γήπεδα; Πανηγυρισμοί στις εξέδρες με υγειονομικά μέτρα; Δύσκολα μπορούσαν να συμβιβαστούν με τους περιορισμούς της πανδημίας οι φανατικοί φίλοι του ποδοσφαίρου. Πάντως με εμπορικούς όρους ο πρώτος απολογισμός δεν φαίνεται τόσο απογοητευτικός. Όπως προκύπτει από πρόσφατη έρευνα της εταιρείας συμβούλων Deloitte, στη σεζόν 2020/21 τα επαγγελματικά πρωταθλήματα της Ευρώπης κατάφεραν να αυξήσουν τον τζίρο τους κατά 10%. Η αλήθεια είναι βέβαια ότι αυτό οφείλεται εν μέρει και στην καθυστερημένη διεξαγωγή του EURO 2020, που τελικά έλαβε χώρα το καλοκαίρι του 2021, δίνοντας τη δυνατότητα στην παγκόσμια ομοσπονδία ποδοσφαίρου (FIFA), στην ευρωπαϊκή ομοσπονδία (UEFA), αλλά και στις εθνικές ομοσπονδίες να καταγράψουν ένα διόλου ευκαταφρόνητο «συν» 1,8 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Χάσμα ανάμεσα σε «μικρούς» και «μεγάλους»

«Ο κλάδος αντιστέκεται, τα συμβόλαια για τα τηλεοπτικά δικαιώματα παίρνουν την ανιούσα, το EURO 2020 είχε τεράστια επιτυχία και όλα αυτά είχαν ως αποτέλεσμα να καταγράφει εντυπωσιακούς δείκτες ανάπτυξης η ευρωπαϊκή αγορά ποδοσφαίρου», επισημαίνει με όρους μάρκετινγκ ο Τιμ Μπριτζ από την ομάδα Sports Business Group της Deloitte. Μία πιο διεισδυτική ματιά δείχνει βέβαια ότι στην αγορά αυτή κυριαρχούν οι «Πέντε Μεγάλοι», δηλαδή τα ποδοσφαιρικά πρωταθλήματα σε Αγγλία, Ισπανία, Ιταλία, Γερμανία και Γαλλία. Στη σεζόν 2021/21 αύξησαν τα έσοδά τους κατά 3%, με την ιταλική Serie A να καταγράφει μάλιστα ένα εντυπωσιακό ποσοστό αύξησης 23%.

Την ίδια στιγμή, ωστόσο, διευρύνεται το οικονομικό χάσμα ανάμεσα στους «μεγάλους» και τους «μικρούς» κάθε κατηγορίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην πρώτη κατηγορία του αγγλικού επαγγελματικού πρωταθλήματος (Premier League) τα χρέη των ομάδων αυξήθηκαν μόνο κατά 4%, ενώ στις μικρότερες κατηγορίες αυξήθηκαν κατά 32%. «Είναι σημαντικό να μην ξεχνάμε ότι πολλές ομάδες εξακολουθούν να συσσσωρεύουν χρέη, όπως γινόταν και στο παρελθόν», αναφέρει ο Μπριτζ. Στην περίοδο 2020/21 μόνο τέσσερις ομάδες της Premier League κατέγραψαν κέρδη. Παρά ταύτα, η Deloitte είναι πεπεισμένη ότι η κορυφαία επαγγελματική κατηγορία της Αγγλίας παραμένει μπροστά από τον ανταγωνισμό.

Ένα νέο στοιχείο είναι η είσοδος όλο και περισσότερων επενδυτών από χώρες εκτός Ευρώπης στους «Πέντε Μεγάλους». Όπως λέει ο συνεργάτης της Deloitte Στέφαν Λούντβιχ «το 2021 είδαμε 15 επενδυτικές κινήσεις στα πέντε κορυφαία επαγγελματικά πρωταθλήματα της Ευρώπης. Πάνω από τα δύο τρίτα των επενδυτών προέρχονται από τις ΗΠΑ. Πρόκειται για φυσικά πρόσωπα με μεγάλη οικονομική επιφάνεια ή για ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια (prvate equity)».

Γερμανία: Δεύτερη θέση στην Ευρώπη

Στην Μπούντεσλιγκα, το γερμανικό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου, ο τζίρος στη σεζόν 2020/21 έφτασε τα τρία δισεκατομμύρια ευρώ, ποσό ασφαλώς όχι ευκαταφρόνητο, αλλά πάντως μειωμένο κατά 203 εκατομμύρια ευρώ σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο. Ένας λόγος για την εξέλιξη αυτή ήταν ότι η αύξηση στα τηλεοπτικά δικαιώματα ήταν πολύ μικρότερη σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Θετικό στοιχείο, από την άλλη πλευρά, ήταν το ότι οι γερμανικές ομάδες είχαν εξαιρετική πορεία στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις. Η Μπάγερν Μονάχου κατέκτησε το Champions League, ενώ η Λειψία έφτασε μέχρι τα ημιτελικά της ίδιας διοργάνωσης.

Με όρους τζίρου η Μπούντεσλιγκα κατακτά τη δεύτερη θέση στην Ευρώπη (μετά την αγγλική Premier League με 5,5 δισεκατομμύρια ευρώ). Ακολουθούν η ισπανική La Liga (2,9 δις), η ιταλική Serie A (2,5 δις) και στην πέμπτη θέση η γαλλική La Ligue με 1,6 δις. Πάντως, εδώ και 20 χρόνια μόνο στο αγγλικό και στο γερμανικό πρωτάθλημα οι ομάδες καταγράφουν θετικά οικονομικά αποτελέσματα. «Η οικονομικά βιώσιμη πολιτική που ακολουθούν οι γερμανικοί σύλλογοι έχει αποφέρει αποτέλεσμα και στη σεζόν 2020/21», αναφέρει η Deloitte. Σημαντική βοήθεια για τους συλλόγους της Μπούντεσλιγκα ήταν και το ποσό των 1,1 δις ευρώ που απέσπασε, κάπως πρώιμα, η διοργανώτρια αρχή του γερμανικού πρωταθλήματος για τη σεζόν 2024/25, κλείνοντας τη σχετική συμφωνία ήδη από το καλοκαίρι του 2020. Το ποσόν αυτό ήταν μειωμένο κατά 5% σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο αναφοράς για τα τηλεοπτικά δικαιώματα, αλλά σε μία εποχή γενικότερης αβεβαιότητας η συμφωνία ήταν μία επιτυχία, που βοήθησε τις ομάδες της Μπούντεσλιγκα να μην εγκαταλείψουν τον σχεδιασμό τους για τη νέα σεζόν.

Τόμας Κόλμαν

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου