Στην επαρχιακή πόλη Λίμπουργκ της Ολλανδίας όλοι γνωρίζουν από παιδί τον Γκερτ Βίλντερς, τον ηγέτη του ακροδεξιού, ισλαμοφοβικού «Κόμματος για την Ελευθερία». Γνωστοί από παλιά θυμούνται ακόμη ότι ο μικρός Γκερτ είχε πέσει πολλές φορές θύμα ρατσιστικών σχολίων επειδή η μητέρα του καταγόταν από την Ινδονησία. Σήμερα ο ίδιος τάσσεται παραδόξως κατά των ξένων.

Στη γενέτειρά του, παρά τα όσα θα πίστευε κανείς, οι υποστηρικτές του αποτελούν εξαίρεση. Ο Ματέους, παιδικός φίλος του, είναι ένας από αυτούς. «Να ξανακλείσουμε τα σύνορά μας ώστε να μην έρθουν άλλοι ξένοι. Ούτως ή άλλως εδώ έρχονται οικονομικοί μετανάστες», λέει ο ίδιος εκφράζοντας τη στήριξή του στο κόμμα του Βίλντερς. Στο Λίμπουργκ οι λευκοί Ολλανδοί σπανίζουν. Στους δρόμους βλέπει κανείς κυρίως άνδρες αφρικανικής ή ασιατικής καταγωγής και γυναίκες με μαντίλες. Ο Ματέους κατηγορεί ιδίως τους Μαροκινούς για επιθέσεις σε ηλικιωμένους και δε διστάζει να παραδεχθεί ότι πιστεύει την προπαγάνδα του ισλαμοφοβικού κόμματος. Μάλιστα λέει ευθαρσώς ότι θα ένιωθε πιο ασφαλής αν τα σύνορα με τη Γερμανία και το Βέλγιο ήταν κλειστά. Είναι επίσης κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την οποία θεωρεί υπεύθυνη για την κρίση και την ανεργία στην Ολλανδία, ενώ θεωρεί επίσης ότι η επιστροφή στο ολλανδικό φιορίνι θα ήταν η καλύτερη λύση για τη χώρα.

«Όχι άλλα χρήματα για την Ελλάδα»

Απόψεις σαν αυτές του Ματέους δεν ακούγονται συχνά στην περιοχή του Λίμπουργκ. Οι ξένοι υπήκοοι αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία. Ωστόσο το «Κόμμα για την Ελευθερία » έχει εδώ ως εκπρόσωπο έναν από τους πιο κοντινούς ανθρώπους του Βίλντερς, τον οποίο πολλοί θεωρούν πιστό αντίγραφό του. Ο Ρόμπερτ Χάουσμαν έχει ήδη εκλεγεί στο τοπικό κοινοβούλιο του Λίμπουργκ και έχει μεγάλες πιθανότητες στις επικείμενες βουλευτικές εκλογές του Μαρτίου να κερδίσει μια κοινοβουλευτική έδρα στο ολλανδικό κοινοβούλιο της Χάγης.

«Θέλουμε την κυριαρχία μας πίσω» είναι το μότο του, όπως και το «Όχι άλλα χρήματα για την Ελλάδα». Είναι προφανώς κατά των μεταναστών και τάσσεται υπέρ πιο αυστηρών κανόνων παροχής ασύλου. Επίσης δεν θεωρεί πρόβλημα την έξοδο της Ολλανδίας από την ευρωζώνη. Το αντίθετο. Θεωρεί πιο συμφέρουσες μελλοντικά τις διμερείς συμφωνίες με τη Γερμανία, τη Γαλλία και το Βέλγιο. Τέλος διατυμπανίζει με κάθε ευκαιρία την ισλαμοφοβία του. «Το Ισλάμ είναι μια ιδεολογία της κυριαρχίας, θέλει να κατακτήσει τον κόσμο», λέει χαρακτηριστικά.

«Πρέπει να ξανακερδίσουμε την εμπιστοσύνη»

«Πολλοί Ολλανδοί νιώθουν πληγωμένοι και απογοητευμένοι» ανέφερε από την άλλη πλευρά στην DW ο Μάρτιν φαν Χέλβερτ, υποψήφιος στο Λίμπουργκ με τους Χριστιανοδημοκράτες, οι οποίοι αυτή τη στιγμή σύμφωνα με δημοσκοπήσεις βρίσκονται γύρω στο 14%. Όπως επισημαίνει χαρακτηριστικά η απογοήτευση των Ολλανδών οφείλεται κυρίως στη διάψευση των προσδοκιών για φορολογικές ελαφρύνσεις, εργασιακές ευκαιρίες, καλύτερη ασφάλιση. Όλες οι υποσχέσεις των προηγούμενων κυβερνήσεων αποδείχθηκαν κενό γράμμα.

Ο τοπικός υποψήφιος των Χριστιανοδημοκρατών κάνει τα πάντα για να κερδίσει πίσω τους χαμένους ψηφοφόρους του κόμματός του. «Στο γραφείο μου δέχομαι πολίτες για να τους βοηθήσω, για να προσπαθήσω να βρω λύση στα προβλήματά τους», λέει χαρακτηριστικά. Δεν παραλείπει μάλιστα να τονίσει ότι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα τα κατώτερα και μεσαία στρώματα στην Ολλανδία είναι μεγάλα, παρά το γεγονός ότι φαινομενικά η ανάπτυξη της χώρας αγγίζει το 2%.

Για τον φαν Χέλβερτ οι χαμένοι της ολλανδικής οικονομικής ανάπτυξης είναι πολύ περισσότεροι από τους κερδισμένους, όπως και στις ΗΠΑ. Ο νυν πρωθυπουργός της χώρας Μαρκ Ρούτε προσπαθεί να μεταδώσει ένα κλίμα αισιοδοξίας. Υποστηρίζει ότι όσοι δουλεύουν σκληρά θα μπορέσουν αργά ή γρήγορα να τα πάνε καλά στη ζωή τους. «Αλλά αυτό δεν ισχύει», επισημαίνει ο φαν Χέλβερτ. Για τον ίδιο το μεγαλύτερο πρόβλημα των παραδοσιακών ολλανδικών κομμάτων είναι τελικά η κρίση αξιοπιστίας. Αυτή δίνει τροφή στις ακροδεξιές ιδεοληψίες. Oι απογοητευμένοι ψηφοφόροι των κομμάτων του ολλανδικού κατεστημένου είναι τελικά σήμερα οι ίδιοι που ενδέχεται να στηρίξουν με την ψήφο τους το κόμμα του Βίλντερς.

Μπάρμπαρα Βέζελ / Δήμητρα Κυρανούδη