Πουθενά αλλού στο Λουξεμβούργο παρελθόν και μέλλον δεν διασταυρώνονται τόσο ξεκάθαρα όσο στην πόλη Ες. Δίπλα στις καφετέριες, χτισμένες σε παλιά εργοστάσια και υψικαμίνους που έχουν εδώ και χρόνια πάψει να καπνίζουν, βρίσκονται τα σύγχρονα κτίρια του πανεπιστημίου με γυαλιστερές προσόψεις. Παλιά βιομηχανικά κτίρια συνορεύουν με κομψές πολυκατοικίες, ένα πάντρεμα με φόντο την παγκοσμιοποίηση: 120 έθνη έχουν φτιάξει τη νέα τους πατρίδα στη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του Λουξεμβούργου. Ως Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2022, η πόλη Ες στρέφει τα φώτα στην πολυπολιτισμικότητά της, με το σύνθημα «Remix Culture». Η πόλη στα νότια του Λουξεμβούργου σχεδιάζει περίπου 160 πρότζεκτ με περισσότερες από 2000 εκδηλώσεις, μερικές από τις οποίες είναι διασυνοριακές, με τη συμμετοχή δήμων της γειτονικής Γαλλίας.

Esch2022: Τέχνες, φύση και... Ευρώπη

«Αυτή είναι μια μεγάλη ευκαιρία για την Ες, αλλά και για ολόκληρη την περιοχή να δείξουμε ότι παράγουμε και πολιτισμό», λέει ο δήμαρχος της πόλης και πρόεδρος του Esch2022, Ζορζ Μισό. Μέχρι στιγμής για τους λάτρεις του πολιτισμού ήταν η πρωτεύουσα του Λουξεμβούργου που λειτουργούσε ως πόλος έλξης. «Το πρόγραμμα Esch2022 είναι ένα εφαλτήριο για εμάς». Το πρόγραμμα της πολιτιστικής πρωτεύουσας περιλαμβάνει θεατρικά, εκθέσεις, χορό, παραστάσεις, γουόρκσοπ και ψηφιακή τέχνη - με διαφορετικά προγράμματα σε κάθε περιοχή που συμμετέχει: Στο Λουξεμβούργο υπάρχουν έντεκα δήμοι και στη Γαλλία οκτώ δήμοι με συνολικά περίπου 200.000 κατοίκους. Και θεματικά είναι ακριβώς αυτό που ενώνει την περιοχή: Μια κοινή βιομηχανική ιστορία στον τομέα χάλυβα, πολιτιστική ποικιλομορφία και τα οράματα για μια Ευρώπη δίχως σύνορα. Το “remixing” σε διάφορες κατηγορίες (τέχνη, Ευρώπη, φύση) έχει σκοπό να δημιουργήσει κάτι νέο και κυρίως να ενθαρρύνει το κοινό να συμμετάσχει.

«Στο νότιο Λουξεμβούργο βρίσκεται η κοιτίδα της μετανάστευσης για τη χώρα και άρα οι ρίζες αυτού που είμαστε τώρα», επισημαίνει η υπουργός Πολιτισμού Σαμ Τανσόν. Με την εξόρυξη χάλυβα κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, χιλιάδες ξένοι εργάτες κατέφθασαν στην περιοχή για να εργαστούν. Σήμερα σχεδόν οι μισοί από τους περίπου 650.000 κατοίκους του Λουξεμβούργου έχουν μεταναστευτικό υπόβαθρο.

Το μεγάλο πάρτι του Esch2022 έχει προγραμματιστεί για τις 26 Φεβρουαρίου 2022. Η διοργάνωση θα γεμίσει πλατείες, σκηνές και διάφορες γωνιές της πόλης με ζωντανή μουσική, DJ, πολύχρωμα φώτα και προβολές. Επιπλέον, στόχος είναι η δημιουργία μίας εμπειρίας στην οποία μπορούν να συμμετέχουν όσοι επιθυμούν – από αναγνωρισμένους μέχρι καλλιτέχνες του δρόμου και ζογκλέρ του τσίρκου, οι πόρτες και οι σκηνές θα είναι ανοιχτές για όλους.

Ζωντανές οι ελπίδες παρά την πανδημία

Ωστόσο λόγω της δύσκολης τροπής που φαίνεται να παίρνει και πάλι η πανδημία, η ανησυχία του κόσμου είναι μεγάλη, επισημαίνει ο Μισό: «Όλα τα σημαντικά γεγονότα τίθενται υπό αίρεση λόγω του κορωνοϊού». Παρόλα αυτά, ο ίδιος δεν βλέπει κανένα πρόβλημα με τις εκθέσεις, καθώς είναι εφικτός ο έλεγχος του αριθμού επισκεπτών. Άλλα δρώμενα όμως δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν με απόσταση δύο μέτρων. «Είμαι θετικός άνθρωπος και ελπίζω ότι θα ηρεμήσει και πάλι η κατάσταση», λέει.

Η Ες έχει άλλωστε επενδύσει πολλά χρήματα για την πολιτιστική πρωτεύουσα Esch2022: 32 εκατ. ευρώ δαπανήθηκαν για μετατροπές κτηρίων, ανακαινίσεις και νέες υποδομές. Η πόλη επένδυσε άλλα 10 εκατομμύρια ευρώ, ενώ το κράτος συνεισέφερε 40 εκατ. ευρώ. Και τα σχέδια είναι μεγάλα: Μόνο στην πόλη των 36.000 κατοίκων προγραμματίζονται 80 έργα.

Όμως τα πολιτιστικά πρότζεκτ του θεσμού της ΕΕ για φέτος δεν τελειώνουν στο Λουξεμβούργο. Για το 2022 ακόμη δύο ευρωπαϊκές πόλεις φέρουν τον τίτλο της πολιτιστικής πρωτεύουσας: η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Λιθουανίας, Κάουνας, καθώς και η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Σερβίας, το Νόβι Σαντ.

Μπίργκιτ Ράιχερτ, dpa

Επιμέλεια: Χρύσα Βαχτσεβάνου