Με σύνθημα «Μένουμε στην Ευρώπη» κατέβηκαν την περασμένη Κυριακή στους δρόμους της Βαρσοβίας σχεδόν 100.000 διαδηλωτές. Σε ολόκληρη την χώρα διαδήλωσαν περισσότεροι άνθρωποι από ό,τι κατά της απαγόρευσης των αμβλώσεων ή κατά τις προσπάθειες φίμωσης της ανεξάρτητης δικαιοσύνης. Η μαζική συμμετοχή δείχνει ότι οι φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις στην Πολωνία είναι ισχυρές και απορρίπτουν το ενδεχόμενο υποχώρησης στην κυβερνητική πολιτική.

Το βασικό ερώτημα είναι αν το κυβερνών Κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη PiS του Γιάροσλαβ Κατσίνσκι είναι σε θέση να βγάλει την χώρα από την ΕΕ. Οι πολωνοί υπερσυντηρητικοί το διαψεύδουν. Το προεδρείο του κόμματος έλαβε μάλιστα απόφαση με την οποία αποκλείεται μια έξοδος από την ΕΕ.

Η αποφασιστικότητα της ΕΕ ήταν δυσάρεστη έκπληξη για τους κυβερνώντες

Οι υπερσυντηρητικοί γνωρίζουν καλά ότι η ανοιχτή αμφισβήτηση της ΕΕ ισούται με πολιτική αυτοκτονία.Την ίδια στιγμή όμως αυξάνονται οι τριβές και οι διενέξεις με τις Βρυξέλλες,όπως πρόσφατα η διαφωνία για το κράτος δικαίου ή η αμφιλεγόμενη απόφαση του πολωνικού συνταγματικού δικαστηρίου για την υπεροχή του ευρωπαϊκού δικαίου.

«Μετά από πολλές αναβολές η ηγεσία του κυβερνώντος κόμματος επέλεξε την σύγκρουση με τις Βρυξέλλες», γράφει η δημοσιογράφος Γιουστίνα Ντόμπροστς στην εφημερίδα "Gazeta Wyborcza" και σημειώνει ότι το PiS ήταν πεπεισμένο ότι θα μπορούσε να εμπαίζει την Κομισιόν εν τέλει όμως έφαγε τα μούτρα της: «Η αποφασιστικότητα των Βρυξελλών εξέπληξε δυσάρεστα τους κυβερνώντες».

Η αντιπολίτευση δεν είναι ενωμένη

Οι μαζικές διαδηλώσεις της Κυριακής δείχνουν ότι ο Ντόναλντ Τουσκ είναι σε θέση να συσπειρώσει πολλούς Πολωνούς. Ο πρώην πρόεδρος του ευρωπαϊκού συμβουλίου καταβάλλει από το περασμένο καλοκαίρι σημαντικές προσπάθειες έτσι ώστε το κόμμα του Πλατφόρμα Πολιτών PO να είναι σύντομα σε θέση να κυβερνήσει τη χώρα. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις μια ενωμένη αντιπολίτευση μπορεί να νικήσει στις βουλευτικές εκλογές το PiS.

Δυστυχώς όμως η αντιπολίτευση κάθε άλλο παρά ενωμένη είναι. Στις κινητοποιήσεις της Κυριακής απουσίαζαν σημαντικά της στελέχη. Οι προσωπικές φιλοδοξίες μοιάζουν να είναι ισχυρότερες από την αντιπάθεια προς το κυβερνών κόμμα Νόμου και Δικαιοσύνης. Οι εκλογές θα γίνουν το 2023, αρκετοί παρατηρητές ωστόσο δεν αποκλείουν πρόωρες εκλογές την άνοιξη.

Μάχη για αδιάφορους και αναποφάσιστους

Γιατί όμως οι φιλοευρωπαίοι στην πλειοψηφία τους Πολωνοί εξέλεξαν το 2015 ένα κόμμα με ευρωσκεπτικιστικές θέσεις και μάλιστα ανανέωσαν την εντολή τους προς αυτό πριν δύο χρόνια; Ίσως γιατί για τους περισσότερους ψηφοφόρους η συμμετοχή στην ΕΕ θεωρείται δεδομένη και έτσι επικράτησαν στον προεκλογικό αγώνα κυρίως κοινωνικά και οικονομικά ζητήματα.

«Εν τέλει όμως υπάρχει μια μεγάλη μερίδα του πληθυσμού, η οποία δεν δραστηριοποιείται πολιτικά, επιθυμεί την παραμονή στην ΕΕ, απολαμβάνει τις κοινωνικές παροχές του PiS και χαίρεται που μπορεί να κάνει φθηνές διακοπές στην Κροατία», παρατηρεί η Αγκνιέσκα Λάντα αντιπρόεδρος της Δεξαμενής Σκέψης του Γερμανικού Πολωνικού Ινστιτούτου στην πόλη Ντάρμστατ και καταλήγει: «Για τις ψήφους αυτής της μερίδας θα γίνει μεγάλη μάχη στις επόμενες εκλογές, όποτε κι αν γίνουν αυτές».

Γιάτσεκ Λέπιαρτς

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος