Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν συμμετέχουν στο Συμβούλιο, καθώς έχουν εκφράσει επιφυλάξεις τους για την αποτελεσματικότητα του. Επίσης πολλές οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων υποστηρίζουν ότι στο νέο όργανο του ΟΗΕ συμμετέχουν χώρες, όπου τα ανθρώπινα δικαιώματα καταπατούνται βάναυσα.

Η εναρκτήρια συνεδρίαση θα διαρκέσει δύο εβδομάδες και στο διάστημα αυτό αναμένονται στη Γενεύη υπουργοί και άλλοι υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι από 100 περίπου χώρες.

Οι προσδοκίες είναι υψηλές, καθώς όλοι ελπίζουν ότι το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων θα πετύχει εκεί που απέτυχε στο παρελθόν η ομώνυμη Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών, στην οποία συμμετείχαν χώρες, που μολονότι παραβίαζαν συστηματικά την ανθρώπινη ζωή και αξιοπρέπεια, κατάφερναν πάντα να αποτρέπουν δυσμενείς για αυτές αποφάσεις. Η Μαριέτε Γκρέιντζ από την διεθνή οργάνωση Human Rights Watch είπε σχετικά: «Τα ανθρώπινα δικαιώματα έχουν αναβαθμιστεί και είναι ένας από τους τρεις βασικούς πυλώνες των Ηνωμένων Εθνών μαζί με την ειρήνη και ασφάλεια και την ανάπτυξη. Αυτό αποδεικνύεται επίσης από το γεγονός ότι το Συμβούλιο υπάγεται τώρα απευθείας στην Γενική Συνέλευση του οργανισμού. Το Συμβούλιο λοιπόν θα πρέπει να έχει την ικανότητα να καθοδηγεί τις δραστηριότητες των Ηνωμένων Εθνών στο πεδίο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αντιλαμβάνεστε ότι προσδοκούμε πολλά από αυτό».

Στην πραγματικότητα η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών έχει δημιουργήσει μια άδεια υποδομή με πολλά αναπάντητα ερωτήματα. Ήταν πολλές οι διαφωνίες μεταξύ των κρατών μελών για τον τρόπο λειτουργίας και τις μεθόδους παρέμβασης του Συμβουλίου. Σαφής είναι ο τρόπος ανάδειξης των 47 χωρών μελών. Εκλέγονται από τη γενική Συνέλευση με απόλυτη πλειοψηφία. Το Συμβούλιο συνεδριάζει πολλές φορές τον χρόνο και έχει την εντολή να αντιδρά σε περιπτώσεις καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων παντού. Διερευνά σε τακτά χρονικά διαστήματα την κατάσταση σε κάθε χώρα, ανεξάρτητα από το εάν αυτή είναι συνήθης ύποπτος ή εάν ανήκει στις χώρες που πρωτοστατούν στην υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Η υποδομή ωστόσο είναι «άδεια», καθώς δεν έχει απαντηθεί ικανοποιητικά ακόμη το ερώτημα, με ποιον τρόπο θα παρεμβαίνει το Συμβούλιο, για να προστατεύσει τα ανθρώπινα δικαιώματα. Οι 47 χώρες μέλη έχουν έναν χρόνο στη διάθεσή τους να συμφωνήσουν στο κεφάλαιο αυτό. Και αυτό θα γίνει με την δημιουργία νέων εργαλείων και την επανεξέταση των παλαιοτέρων. Η υπόθεση δεν είναι απλή, αλλά η ύπατη αρμοστής των Ηνωμένων Εθνών Λουίζ Αρμπούρ αντιμετωπίζει με αισιοδοξία το νέο εγχείρημα, υπογραμμίζοντας: «Θα εξετάζονται οι συνθήκες κάθε χώρας με εντιμότητα και διαφάνεια. Οι χώρες θα έχουν τη δυνατότητα να τοποθετηθούν. Θα λαμβάνονται υπόψη οι οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών, τα μέσα ενημέρωσης και οι εθνικοί θεσμοί. Όλοι αυτοί θα συμμετέχουν στην εξέταση της κατάστασης. Και αυτή είναι η πραγματικά νέα προσέγγιση στο διεθνές σύστημα», καταλήγει η κ. Άρμπουρ.