Πλησιάζει 6μιση το απόγευμα. Είναι 2 Απριλίου του 1968 και τα καταστήματα στον εμπορικό δρόμο της Φραγκφούρτης ετοιμάζονται να κατεβάσουν τα ρολά τους. Εκείνα τα λίγα λεπτά δύο πελάτες μπαίνουν στο πολυκατάστημα Schneider, ανεβαίνουν τις σκάλες και κρύβουν στο τμήμα γυναικείων ενδυμάτων ένα πλαστικό μπουκάλι με βενζίνη, ένα ξυπνητήρι και μικρές μπαταρίες. Άλλο ένα τέτοιο μπουκάλι τοποθετούν στο τμήμα με έπιπλα. Λίγο πριν τα μεσάνυχτα χτυπά το τηλέφωνο σε ένα ειδησεογραφικό πρακτορείο. «Σε λίγο θα πιάσει φωτιά το Schneider και το Kaufhof, πρόκειται για πολιτική πράξη εκδίκησης» λέει μια γυναικεία φωνή. Αμέσως μετά δίνεται συναγερμός στην πυροσβεστική, το πολυκατάστημα Schneider αλλά και το γειτονικό Kaufhof είχαν τυλιχθεί στις φλόγες.

Εμπρησμός πολυκαταστήματος

Η πυροσβεστική σβήνει αμέσως τις φλόγες, τραυματισμοί δεν υπάρχουν. Οι καταστροφές των δύο πολυκαταστημάτων ανέρχονται στα 630.000 γερμανικά μάρκα, οι περισσότερες από το νερό της κατάσβεσης. Δύο ημέρες αργότερα η αστυνομία συλλαμβάνει τους δράστες. Πρόκειται για τους Αντρέας Μπάαντερ, Γκούντρουν Ένσλιν, Τόρβαλντ Προλ και Χορστ Ζενλάιν. Την ώρα της κατάσβεσης οι δύο πρώτοι έπιναν καφέ σε κοντινό καφέ, στέκι αριστεριστών, και γιόρταζαν δημόσια κάνοντας υπονοούμενα ότι αυτοί ήταν οι δράστες. Ο Μπάαντερ είχε από τότε που ήταν νέος προβλήματα με τις αρχές. Είχε αποβληθεί επανειλημμένα από το σχολείο, έκλεβε μηχανές και αυτοκίνητα. Γεννημένος στο Μόναχο κάνει την εμφάνισή του το 1967 στο περίγυρο της Κομμούνας Ι του Δυτικού Βερολίνου, όπου σύντομα γίνεται ζευγάρι με την Ένσλιν. Η κόρη ιερωμένου είναι ήδη βαθιά ριζωμένη ιδεολογικά στη θεωρία του Μαρξ. Ο Προλ είναι φοιτητής τέχνης και φίλος των δύο. Αλλά και ο Ζενλάιν είναι φίλος του Μπάαντερ από την εποχή που ήταν στο Μόναχο.

Η ιδέα του εμπρησμού των πολυκαταστημάτων δεν ήταν επινόηση των τεσσάρων. Στις 22 Ιουνίου του 1967 έγινε παρανάλωμα πυρός το εμπορικό κατάσταση Á l´Innovation στις Βρυξέλλες με πάνω από 300 θύματα. Η βερολινέζικη Κομμούνα δίνει στη δημοσιότητα ένα μακάβριο φέιγ βολάν με τον τίτλο «Γιατί φλέγεσαι καταναλωτή»; Επρόκειτο για σάτιρα αλλά και πρόκληση μαζί προς τους κατοίκους της Ευρώπης να μεταφερθούν νοερά στα εκρηκτικά γεγονότα του Βιετνάμ. Οι διαμαρτυρίες κατά του πολέμου στο Βιετνάμ ήταν ένα από τα βασικά κίνητρα του φοιτητικού κινήματος, της εξωκοινοβουλευτικής αντιπολίτευσης (APO). Μπάαντερ και Ένσλιν ήθελαν και εκείνοι με τον εμπρησμό του πολυκαταστήματος να διαμαρτυρηθούν για την αδιαφορία απέναντι στα γεγονότα στο Βιετνάμ.

Επιχείρηση απελευθέρωσης του Μπάαντερ

«Επιστολή ανάληψης ευθύνης δεν υπήρχε» λέει ο ιστορικός Φλόριαν Γεσένκσι από το Γκέτινγκεν. «Ενώπιον του δικαστηρίου έγινε αναφορά σε αυτό το φέιγ βολάν. Εκτός από τα ιδεολογικά κίνητρα σημαντικό ρόλο έπαιξαν και οι ανταγωνισμοί στην αριστερή σκηνή του Βερολίνου γύρω από την Κομμούνα Ι, όπου πολλές ομάδες συναγωνίζονταν μεταξύ τους για το ποια θα έκανε την πιο σκληρή πράξη μετά από αυτό το φέιγ βολάν». Η δίκη για τον εμπρησμό ξεκινά στις 14 Οκτωβρίου του1968. Υπεράσπιση αναλαμβάνει μεταξύ άλλων ο Χορστ Μάλερ, αργότερα αριστερός τρομοκράτης και στη συνέχεια καταδικασθείς σε ποινές φυλάκισης ως αρνητής του ολοκαυτώματος, και ο Ότο Σίλι, που έγινε αργότερα σοσιαλδημοκράτης υπουργός Εσωτερικών. Κατά τη διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας οι κατηγορούμενοι χασκογελούν και κρατούν τσιγάρα. «Ήταν σαφές ότι ήθελαν να δείξουν ότι δεν σέβονται την έδρα» λέει ο Γεσένκσι. «Η δικαιοσύνη ήταν ο μεγαλύτερος εχθρός της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς, ήταν γι' αυτούς το εργαλείο κυριαρχίας των τάξεων».

Η απόφαση βγαίνει στις 31 Οκτωβρίου του 1968. Φυλάκιση τριών χρόνων, ακόμη και για τους Προλ και Ζενλάιν, παρά το ότι οι μάρτυρες δεν τους αναγνώρισαν με απόλυτη βεβαιότητα. Αλλά ήδη στις 13 Ιουνίου του 1969 αποφυλακίζονται προσωρινά, επειδή τον Νοέμβριο το εφετείο θα επρόκειτο να εξετάσει την υπόθεση σε δεύτερο βαθμό. Η έφεση απορρίπτεται, ο Ζενλάιν μπαίνει στη φυλακή για να εκτίσει την ποινή του, ο Μπάαντερ, η Ένσλιν και ο Προλ εξαφανίζονται. Αργότερα ο Πρόλ παραδίδεται. 'Ενσλιν και Προλ εκτίουν την ποινή τους και ξεκόβουν από κάθε τρομοκρατική πράξη. Τον Απρίλιο του 1970 συλλαμβάνεται ο Αντρέας Μπάαντερ. Η κινηματογραφική απελευθέρωσή του που οργανώθηκε από τη δημοσιογράφο Ουλρίκε Μάινχοφ, σε βιβλιοθήκη ενός ινστιτούτου όπου μεταφέρθηκε δήθεν για τις ανάγκες κάποιου βιβλίου, έγινε απαρχή σύστασης της ομάδας Μπάαντερ-Μάινχοφ. Το 1971 μετονομάστηκε σε Φράξια Κόκκινος Στρατός RAF.

Νιλς Ζάντρισερ/epd/Ειρήνη Αναστασοπούλου