Οι επαφές στελεχών της τοπικής αυτοδιοίκησης από τις δύο χώρες γίνονται στα πλαίσια της ελληνογερμανικής συνεργασίας που προωθεί ο Γερμανός υφυπουργός Εργασίας Χανς Γιόαχιμ Φούχτελ σε επίπεδο δήμων και κοινοτήτων. Αν ρωτήσει κανείς αυτήν τη στιγμή έναν Έλληνα δήμαρχο ποιο είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει, η απάντηση είναι πολλές φορές: «τα σκουπίδια». Όλη η Ελλάδα είναι γεμάτη χωματερές, άλλες νόμιμες και άλλες παράνομες. Μόλις κλείσει μία, ανοίγει η επόμενη.

Ιδιαίτερα δυσχερής είναι η κατάσταση στον δήμο Τρίπολης, τονίζει ο δήμαρχος Γιάννης Σμυρνιώτης: «Είμαστε η χειρότερη περιφέρεια της Ελλάδας. Κάνουμε μεταφορά αυτή τη στιγμή με τεράστιο κόστος. Ενώ μπορούσαμε να έχουμε πόρους από τα απορρίμματα, όχι μόνο δεν έχουμε πόρους, αλλά δαπανούμε πόρους», επισημαίνει ο επικεφαλής της δημοτικής αρχής στην πρωτεύουσα της Αρκαδίας.

«Μπορείτε να αποφύγετε τα λάθη των Γερμανών»

Την ίδια στιγμή που πολλοί δήμοι στην Ελλάδα δεν διαθέτουν κονδύλια για την αποκομιδή των απορριμμάτων, κάποιοι άλλοι δήμοι στη Γερμανία ή άλλες ευρωπαϊκές χώρες είναι σε θέση να κερδίζουν χρήματα από την αποκομιδή ή ανακύκλωση των σκουπιδιών. Στις περιοδείες του στην Ελλάδα, ο Χανς Γιόαχιμ Φούχτελ δεν κουράζεται να επαναλαμβάνει ότι μπορεί κανείς να κερδίσει χρήματα από τα σκουπίδια, εάν εφαρμόσει την κατάλληλη πολιτική. Το βασικό του επιχείρημα για μία ελληνο-γερμανική συνεργασία στον τομέα αυτό: οι Έλληνες μπορούν να αποφύγουν τα λάθη και τα έξοδα που αναγκάστηκαν να κάνουν οι Γερμανοί στις πρώτες τους προσπάθειες για μία αποτελεσματική διαχείριση απορριμμάτων.

«Ήδη πριν από 30 χρόνια αναζητούσαμε και στη Γερμανία λύσεις για την αποτελεσματική αποκομιδή των σκουπιδιών. Μέχρι σήμερα έχουμε κάνει λάθη, αλλά έχουμε μάθει πλέον από αυτά και τώρα ξέρουμε τι ακριβώς πρέπει να κάνουμε. Γιατί να μην δούμε λοιπόν τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης σε μία άλλη χώρα, να αξιοποιούν την εμπειρία μας αυτή;» διερωτάται ο Γερμανός αξιωματούχος.

Ο Γκέρχαρντ Μπάουερ, μηχανικός και περιφερειάρχης στην περιοχή Σβέμπις Χολ της Βάδης Βυρτεμβέργης, θεωρείται ειδικός στον τομέα της διαχείρισης και αποκομιδής απορριμμάτων. Δηλώνει πεπεισμένος ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να αντλήσει χρήσιμα συμπεράσματα από την πολυετή γερμανική εμπειρία στο θέμα αυτό.

Η αποφυγή προτιμότερη από την ανακύκλωση

  Πάντως το αντικείμενο είναι ιδιαίτερα περίπλοκο, επισημαίνει ο Γκέρχαρντ Μπάουερ: «Το ζήτημα των σκουπιδιών δεν είναι απλό. Αρχίζει με το ερώτημα πώς και με ποια κριτήρια διαμορφώνονται τα τέλη καθαριότητας. Είδα σε κάποιες κοινότητες στην Ελλάδα ότι το σύστημα δεν δίνει κίνητρο στον πολίτη να αποφεύγει τη ρύπανση. Πρώτο βήμα είναι η αποφυγή των σκουπιδιών, κατά το δυνατόν,  έπειτα ο διαχωρισμός τους- και εδώ υπάρχει μεγάλη εμπειρία στη Γερμανία-. Τέλος η μεταφορά ή αξιοποίησή τους σε χώρους εναπόθεσης απορριμμάτων».

Διαχωρισμός σημαίνει ότι τα απορρίμματα μπαίνουν σε διαφορετικά δοχεία για γυαλί, χαρτί, διασπώμενα ή άλλα απόβλητα. Όσο λιγότερα απορρίμματα παράγει ένα νοικοκυριό, τόσο πιο χαμηλά τέλη καθαριότητας πληρώνει. ΄Ισως αυτό το μοντέλο να είναι ενδιαφέρον και για την Ελλάδα. Ο δήμαρχος Καβάλας Κωστής Σημιτσής υποστηρίζει ότι παρά την κρίση υπάρχουν δυνατότητες χρηματοδότησης, είτε σε συνεργασία με ιδιώτες επενδυτές, είτε με κονδύλια από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα JESSICA.

Αλλά το θέμα δεν είναι μόνο τεχνικό. Υπάρχει και μία ακόμη μεγάλη πρόκληση, τονίζει ο Κώστας Σημιτσής: «Πώς θα αντιμετωπίσουμε την καχυποψία των Ελλήνων πολιτών απέναντι στην οργανωμένη διαχείριση απορριμμάτων που δεν είναι ούτε ρυπογόνα ούτε προβληματικά; H τοπική κοινωνία, όπου θελήσαμε να κατασκευάσουμε ένα τέτοιο σύστημα, δεν το δέχτηκε. Εδώ λοιπόν πραγματικά χρειαζόμαστε τη γνώση των ειδικών από τη Γερμανία. Πώς τα κατάφεραν οι δήμοι και οι κοινότητες στη Γερμανία να υπάρχει μία τόσο τεράστια αποδοχή;», διερωτάται ο δήμαρχος Καβάλας.

Παναγιώτης Κουπαράνης / Γιάννης Παπαδημητρίου
Υπεύθ.σύνταξης: Δήμητρα Κυρανούδη