Από τον Δεκέμβριο ο ρωσικός στρατός κατασκευάζει μεγάλες οχυρώσεις σε όλη τη γραμμή του μετώπου. Οι δορυφορικές εικόνες δείχνουν ότι τα στρατεύματα που εισήλθαν στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022 σκάβουν σε στρατηγικά σημεία στα κατεχόμενα και προετοιμάζονται για αντεπίθεση. Σύμφωνα με τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες δεν υπάρχουν τόσο μεγάλα οχυρωματικά έργα στον κόσμο εδώ και δεκαετίες.

Το πρακτορείο ειδήσεων Reuters, αφού ανέλυσε χιλιάδες νέες δορυφορικές εικόνες, αναφέρει επίσης ότι χιλιάδες νέα οχυρά - χαρακώματα, φράγματα οχημάτων και τάφροι που εκτείνονται σε εκατοντάδες χιλιόμετρα - έχουν εμφανιστεί στις ρωσικές συνοριακές περιοχές και στη νότια και ανατολική Ουκρανία.

Ο Ρομπ Λι από το Ινστιτούτο Ερευνών Εξωτερικής Πολιτικής στη Φιλαδέλφεια παρατηρεί ότι η Ρωσία έχει μάθει από την περσινή επιτυχημένη ουκρανική αντεπίθεση. «Μετά την επίθεση στο Χάρκοβο, η Ρωσία συνειδητοποίησε ότι η ήττα είναι πιθανή και ότι το έδαφος μπορεί να χαθεί ξανά. Νομίζω ότι κατάλαβαν ότι η Ουκρανία μπορεί να πραγματοποιήσει επιθέσεις.»

Εκεί που κατασκευάζονται οι μεγαλύτερες οχυρώσεις, η ρωσική διοίκηση προφανώς αναμένει περισσότερο μια ουκρανική επίθεση. Αντίστοιχα, οι ρωσικές θέσεις στο μέτωπο συγκεντρώνονται στο νοτιοανατολικό τμήμα της περιοχής Ζαπορίζια, στην ανατολική Ουκρανία και στην περιοχή του ισθμού που συνδέει την προσαρτημένη Κριμαία με την υπόλοιπη Ουκρανία. Όπως σημείωσε ο απόστρατος στρατηγός του Αυστραλιανού Στρατού Μικ Ράιαν, ο ρωσικός στρατός υποπτεύεται ότι η νότια Ουκρανία ειδικότερα, ιδιαίτερα η περιφέρεια Ζαπορίζια, θα είναι ο τόπος μιας ουκρανικής αντεπίθεσης.

Οι τακτικές των δύο πλευρών

Ο Νίκλας Μασούρ από το Κέντρο Μελετών Ασφαλείας στο ETH Ζυρίχης υποψιάζεται ότι οι Ρώσοι προσπαθούν λιγότερο να συγκρατήσουν τις ουκρανικές δυνάμεις σε ολόκληρη τη γραμμή του μετώπου με τις οχυρώσεις και θέλουν να απαιτήσουν υψηλότερο τίμημα από τους Ουκρανούς στην αντεπίθεσή τους. «Οι οχυρώσεις δημιουργούν έναν ορισμένο βαθμό προβλεψιμότητας και δομούν τις μελλοντικές επιχειρήσεις. Αυτό μετριάζει τις αδυναμίες της Ρωσίας, αφού ο ουκρανικός στρατός συνήθως αποδίδει καλύτερα σε αυτοσχέδιες και μεταβαλλόμενες στρατιωτικές καταστάσεις», εξηγεί. Σύμφωνα με τον ίδιο, όμως, το γεγονός ότι οι ρωσικές δυνάμεις είναι δεμένες με τις οχυρωμένες περιοχές τις κάνει πιο προβλέψιμες για τους Ουκρανούς.

Ο Ρομπ Λι από το Ινστιτούτο Ερευνών Εξωτερικής Πολιτικής σημειώνει ότι η συγκέντρωση των στρατευμάτων του σε έναν συγκεκριμένο τομέα θα μπορούσε να δώσει στους Ουκρανούς πλεονέκτημα και να τους επιτρέψει να διεισδύσουν βαθιά σε εδάφη που κατέχονται από τη Ρωσία.

Ουκρανική αεράμυνα και ρωσικό ηθικό

Αλλά οι δορυφορικές εικόνες εξακολουθούν να μην δείχνουν τις θέσεις του πυροβολικού, προειδοποιεί ο Όλεχ Ζντάνοφ. Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας είναι η ρωσική αεροπορία, η οποία όμως σπάνια διεισδύει στον εναέριο χώρο που ελέγχει το Κίεβο λόγω της ουκρανικής αεράμυνας. «Είναι σημαντικό οι επιτιθέμενες ουκρανικές δυνάμεις να διαθέτουν αρκετά τακτικά συστήματα αεράμυνας που προστατεύουν άμεσα τα στρατεύματα. Θα ακολουθήσει η αεράμυνα σε επιχειρησιακό-τακτικό επίπεδο, η οποία θα καλύπτει ολόκληρες περιοχές. Αυτός είναι ένας πολύ σοβαρός παράγοντας που πρέπει να ληφθεί υπόψη», εξηγεί ο Ζντάνοφ.

«Στόχος της Ουκρανίας θα πρέπει να είναι να καταστρέψει τη ρωσική στρατιωτική ηγεσία και να πανικοβάλει τους Ρώσους στρατιώτες», είπε στο CNN ο Φραντς-Στέφαν Γκάντι, ειδικός στον σύγχρονο πόλεμο και αναλυτής στο Ινστιτούτο Διεθνών Στρατηγικών Μελετών στο Λονδίνο. Ο τακτικός αιφνιδιασμός, η ηγεσία στο πεδίο της μάχης και το ηθικό πιθανότατα θα είναι κρίσιμα τις πρώτες 24 ώρες της επίθεσης, λέει.

Σύμφωνα με τον Ζντάνοφ, στον σύγχρονο πόλεμο, οι επιθέσεις πραγματοποιούνται από μικρές ομάδες με μεγάλη ικανότητα ελιγμών. Αυτό έγινε σαφές όταν η Ουκρανία απελευθέρωσε την περιοχή του Χάρκοβο, όταν ομάδες με μεγάλη κινητικότητα διέρρηξαν τα κενά μεταξύ των οχυρώσεων και των χαρακωμάτων και δεν παρενέβησαν στις μάχες, θυμάται ο ειδικός.

Τι ρόλο παίζει η δυτική στρατιωτική βοήθεια;

Προκειμένου να ξεπεραστούν οι ρωσικές οχυρώσεις και να απελευθερωθούν τα κατεχόμενα, σύμφωνα με τον Ρόμπ Λι του Ινστιτούτου Ερευνών Εξωτερικής Πολιτικής, τα ουκρανικά άρματα μάχης και άλλα τεθωρακισμένα οχήματα πρέπει να δράσουν σε συνεννόηση με μηχανικούς, πυροβολικό, ακόμη και αεροσκάφη. Οι πιο πρόσφατες παραδόσεις δυτικού στρατιωτικού εξοπλισμού έχουν ως στόχο να βοηθήσουν.

Σύμφωνα με τον απόστρατο Αυστραλό στρατηγό Μικ Ράιαν, ο έξυπνος σχεδιασμός από την πλευρά της Ουκρανίας θα μπορούσε να είναι ακόμη πιο κρίσιμος από τα δυτικά όπλα. «Η πιο σημαντική βοήθεια που έχουν λάβει δεν είναι τόσο πολύ ο εξοπλισμός όσο η εκπαίδευση», εξηγεί ο ίδιος.

«Δεν έχουμε δει ποτέ επιθέσεις από τον ουκρανικό στρατό σε τέτοιες οχυρωμένες ρωσικές θέσεις. Οι προηγούμενες αντεπιθέσεις στόχευαν σε εξασθενημένα, διάσπαρτα ρωσικά στρατεύματα. Η τρέχουσα κατάσταση είναι εντελώς διαφορετική», παραδέχεται όμως ο Μασούρ.

Επιμέλεια: Ευθύμης Αγγελούδης