«Συνοριοφύλακες της Frontex στη Βουλγαρία; Αποκλείεται!» Ο Ιβάν δεν μπορεί να το πιστέψει, μιας και δεν γνωρίζει ότι από τις 6 Οκτωβρίου η Frontex ανέλαβε να ενισχύσει τις βουλγαρικές αρχές στη διασφάλιση των συνόρων με την Τουρκία. Ο Ιβάν πουλάει φρούτα στην λαϊκή αγορά στο Χαρμανλί μια μικρή πόλη 18.000 κατοίκων περίπου 30 χλμ. από τα βουλγαροτουρκικά σύνορα. Στην πόλη κατασκευάστηκε πριν από λίγους μήνες ένας προσφυγικός καταυλισμός. Ο Ιβάν λέει αναστενάζοντας: «Λυπάμαι τους πρόσφυγες. Διακινδυνεύουν τη ζωή τους, πληρώνουν αδρά ποσά σε διακινητές και καταλήγουν στη Βουλγαρία όπου οι συνθήκες στους καταυλισμούς είναι άθλιες και οι αστυνομικοί τους συμπεριφέρονται βάναυσα».

Κανείς δεν γνωρίζει στο Χαρμανλί ότι 130 συνοριοφύλακες της Frontex βρίσκονται ήδη στα σύνορα με την Τουρκία. Την ώρα που οι συνοριοφύλακες περνούν απαρατήρητοι, οι πρόσφυγες προκαλούν ανησυχία στους κατοίκους. Κυρίως ένα ερώτημα απασχολεί τον πληθυσμό: «Γιατί η πόλη είναι γεμάτη χωροφύλακες και αστυνομικούς;» Κατά την άποψη του εργάτη Μίκτο η παρουσία της αστυνομίας σχετίζεται με τους Ρομά που ζουν στην πόλη. Με την εκτίμηση αυτή συμφωνούν και πολλοί Ρομά που συναντά κανείς στα καφέ, τα καταστήματα ή την συνοικία όπου διαμένουν κυρίως Τσιγγάνοι. Τι κάνουν εδώ οι αστυνομικοί, διερωτάται μια γυναίκα που απλώνει ρούχα μπροστά στο σπίτι της και προσθέτει: «Στη συνοικία ζουν μόνο Ρομά και όχι πρόσφυγες. Γιατί μας ελέγχουν οι αστυνομικοί; Είτε δεν μπορούν να ξεχωρίσουν τους ντόπιους Ρομά από τους πρόσφυγες, είτε θέλουν να τρομοκρατήσουν στοχευμένα τους Ρομά».

Μόνο φόβος και όχι μίσος εναντίον των προσφύγων

Σύμφωνα με ντόπιους στο τουρκόφωνο καφενείο στην συνοικία των Ρομά, αφορμή για την έντονη παρουσία της αστυνομίας ήταν μια συμπλοκή στον προσφυγικό καταυλισμό της πόλης πριν από μερικές εβδομάδες. Ένας από τους θαμώνες λέει θυμωμένος: «Θα πρέπει να φύγουν οι πρόσφυγες. Μεγάλωσαν με ένα μαχαίρι στην τσέπη, είναι επικίνδυνοι». Ένας άλλος προσθέτει ωστόσο ότι δεν φοβάται τους πρόσφυγες, απλά τον ενοχλούν οι ματιές που ρίχνουν στις γυναίκες, οι οποίες, κυκλοφορούν στους δρόμους με μπλουζάκια και χωρίς μαντίλα, γεγονός που κατά την άποψή του είναι ασυνήθιστο για πολλούς πρόσφυγες.

Σε γενικές γραμμές πάντως το κλίμα απέναντι στους πρόσφυγες δεν είναι επιθετικό στην μικρή πόλη. Οι κάτοικοι απλά φοβούνται, δεν μισούν τους πρόσφυγες, λέει η σερβιτόρα Ιβέτα Λαζαρόβα. Προσθέτει ωστόσο ότι οι περισσότεροι κάτοικοι θα ήθελαν να επιβληθεί στους πρόσφυγες απαγόρευση εξόδου το βράδυ αν οι γυναίκες της πόλης δεν αισθάνονται πια ασφαλείς. Η νεαρή γυναίκα δεν γνωρίζει ότι ισχύει ήδη απαγόρευση εξόδου για τους πρόσφυγες. Η ίδια πάντως δηλώνει ότι δεν φοβάται να κυκλοφορήσει. Θεωρεί ότι υπάρχει πρόβλημα προκαταλήψεων έναντι των προσφύγων. Όπως τονίζει, «οι πρόσφυγες από το Αφγανιστάν δεν έχουν τρόπους και μονάχα στοιχειώδη μόρφωση, ενώ οι Σύριοι είναι μορφωμένοι και συχνά εύποροι».

Τατγιάνα Φάλκσμπεργκ / Στέφανος Γεωργακόπουλος