Λόγω των κυρώσεων της Δύσης η Μόσχα έχει σχεδόν αποκλειστεί από τις διεθνείς χρηματαγορές.Για το λόγο αυτό ο οίκος αξιολόγησης Fitch υποβάθμισε την Τετάρτη την πιστοληπτική ικανότητα της Ρωσίας ρίχνοντας στα…τάρταρα τα ρωσικά ομόλογα. Παράλληλα ο αμερικανικός οίκος εκτιμά ότι μια στάση πληρωμών είναι ζήτημα χρόνου. Σε παρόμοια υποβάθμιση προέβησαν και άλλοι οίκοι αξιολόγησης.

Ο Fitch αιτιολογεί την απόφασή του με «εξελίξεις, οι οποίες υποσκάπτουν τη δυνατότητα της Ρωσίας να αποπληρώσει τα δημόσια χρέη» εννοώντας προφανώς την πρόσφατη προεδρική απόφαση, με την οποία η Μόσχα αποκτά τη δυνατότητα εξυπηρέτησης του χρέους της σε ρούβλια αντί σε ξένο νόμισμα. 

Η Ρωσία είναι σε θέση να αποπληρώσει τα χρέη της. Τα δημόσια ταμεία είναι γεμάτα και λόγω της ενεργειακής κρίσης, η οποία επί μήνες κρατά σε υψηλό επίπεδο τις τιμές ενέργειας σε παγκόσμιο επίπεδο διασφαλίζοντας στη Μόσχα αυξημένα έσοδα. Το πρακτορείο οικονομικών ειδήσεων Bloomberg τοποθετεί το ρωσικό χρέος σε ξένους πιστωτές κοντά στα 50 δισεκατομμύρια ευρώ. Ο πρόεδρος του Γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών DIW Μαρσέλ Φράτσερ επιβεβαιώνει στην DW ότι «το ρωσικό δημόσιο έχει πολύ περιορισμένο εξωτερικό χρέος».

Περιορισμένο το ρωσικό εξωτερικό χρέος

Χάρη στις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου η Ρωσία διασφαλίζει υψηλό εμπορικό πλεόνασμα και κατάφερε τα τελευταία χρόνια να περιορίσει σημαντικό το εξωτερικό της χρέος. Τα αποθέματα της ρωσικής κεντρικής τράπεζας ανέρχονται σε 640 δισεκατομμύρια δολάρια. Μεγάλο μέρος τους όμως βρίσκεται στο εξωτερικό και έχει παγώσει λόγω των κυρώσεων της Δύσης. Και γι αυτό το λόγο ο γερμανός οικονομολόγος Μαρσέλ Φράτσερ θεωρεί ότι η στάση πληρωμών είναι ζήτημα μηνών.

Μια στάση πληρωμών της Ρωσίας ωστόσο δεν θα έχει επιρροή στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα ακριβώς επειδή το εξωτερικό χρέος είναι περιορισμένο. Δεν αποκλείεται ωστόσο το Κρεμλίνο να αποπειραθεί να προκαλέσει σύγχυση και ανησυχία στις διεθνείς χρηματαγορές μέσω κυβερνοεπιθέσεων ή μεταφορών χρημάτων στις αγορές συναλλάγματος.

Ίσως μέσα στην επόμενη εβδομάδα υπάρξουν εξελίξεις, διότι η Μόσχα θα κληθεί να αποπληρώσει τόκους ύψους 100 εκατομμυρίων δολαρίων, ενώ τον επόμενο μήνα θα πρέπει να καταβάλει περίπου 2 δισεκατομμύρια ευρώ για ομόλογα που λήγουν. Η αμερικανική επενδυτική τράπεζα Morgan Stanley έγραψε πάντως στους πελάτες της ότι «η στάση πληρωμών είναι το επικρατέστερο σενάριο».

Στάση πληρωμών αλλά μόνο σε τεχνικό επίπεδο

Η ρωσική κεντρική τράπεζα στη Μόσχα κάνει ό,τι περνά από το χέρι της για να αντισταθεί στο καθοδικό σπιράλ της ρωσικής οικονομίας. Έτσι περιόρισε δραστικά το εμπόριο συναλλάγματος και δεν επιτρέπει πλέον στους Ρώσους να κάνουν ανάληψη πάνω από 10.000 δολάρια ούτε στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να πωλούν ξένο συνάλλαγμα.

Ακόμα όμως και σε περίπτωση που η Ρωσία κηρύξει στάση πληρωμών αυτό δεν συνεπάγεται οπωσδήποτε πτώχευση. Μετά την πρώτη στάση πληρωμών δίνεται διορία 30 ημερών. Κατά συνέπεια η στάση πληρωμών θα μας απασχολήσει το νωρίτερο μέσα Απριλίου. Και επειδή η Ρωσία διαθέτει επαρκή συναλλαγματικά αποθέματα, απλά δεν έχει πρόσβαση σε αυτά λόγω των κυρώσεων, τότε θα έχουμε να κάνουμε με στάση πληρωμών απλά σε τεχνικό επίπεδο.

Μίσα Έρχαρντ

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος