Κόκκινη νεκροκεφαλή σε μαύρο φόντο είναι το έμβλημα της διαβόητης ομάδας μισθοφόρων «Βάγκνερ». Εδώ και χρόνια ο ιδιωτικός ρωσικός στρατός επεμβαίνει σε συγκρούσεις σε πολλές χώρες του κόσμου σκορπώντας φόβο και τρόμο. Μέλη της ομάδας πολεμούν πλάι και στις τακτικές ρωσικές ένοπλες δυνάμεις στην Ουκρανία. Σχεδόν ταυτόχρονα με τη ρωσική εισβολή στις 24 Φεβρουαρίου 2002 στη σερβική πρωτεύουσα Βελιγράδι έκαναν την εμφάνισή τους γκράφιτι με το έμβλημα των ρώσων μισθοφόρων. Στρατολογεί η ομάδα Βάγκνερ σέρβους εθελοντές για τον πόλεμο στην Ουκρανία;

Βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δείχνουν σέρβους μαχητές ενταγμένους στις τάξεις ρωσικών στρατιωτικών μονάδων στην Ουκρανία. Οι στρατιώτες μιλούν συνήθως στα σερβικά για την εκπαίδευση και τα κίνητρα συμμετοχής τους στον πόλεμο. Μέχρι σήμερα ωστόσο οι σερβικές αρχές δεν έχουν πάρει θέση για αυτά τα βίντεο. Ίσως διότι δεν θέλουν να έρθουν σε ρήξη με το παραδοσιακά έντονο φιλορωσικό αίσθημα στη χώρα, στο οποίο οφείλεται εν πολλοίς η απόφαση του Βελιγραδίου να μην επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία.

300 σέρβοι μαχητές στο πλευρό των Ρώσων

Ο ακριβής αριθμός των σέρβων μαχητών στο πλάι των Ρώσων παραμένει άγνωστος. Η ουκρανική πρεσβεία στη Σερβία υπολόγισε το 2019 σε περίπου 300 τους Σέρβους που πολεμούσαν ήδη τότε στο πλευρό της Ρωσίας στις ανατολικές περιοχές της Ουκρανίας. Σύμφωνα με τις αρχές ασφαλείας περισσότερα από 30 άτομα έχουν καταδικαστεί για συμμετοχή στον πόλεμο της Ουκρανίας. Αυτό ωστόσο δεν εμποδίζει τις δεξιές ακραίες οργανώσεις να διαφημίζουν στα κοινωνικά δίκτυα την ομάδα Βάγκνερ. Σέρβοι ακτιβιστές κατά του πολέμου έχουν καταθέσει μηνύσεις εναντίον αρκετών σέρβων αξιωματούχων, επιρρίπτοντάς τους ότι απέτυχαν να αποτρέψουν τη στρατολόγηση εθελοντών για τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Από την πλευρά της η Κροατία, μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, έχει ευθυγραμμιστεί πλήρως με την πολιτική της ΕΕ έναντι της Ρωσίας. Τόσο η κυβέρνηση στην πρωτεύουσα Ζάγκρεμπ, όσο και η πλειοψηφία των πολιτών στέκονται στο πλευρό των Ουκρανών, οι οποίοι κατέφυγαν στην Κροατία μετά τη ρωσική εισβολή στις 24 Φεβρουαρίου 2022. Στην αγορά εργασίας μάλιστα οι ουκρανοί πρόσφυγες έχουν τα ίδια δικαιώματα όπως οι κροάτες πολίτες.

60% των Κροατών απορρίπτουν την εκπαίδευση Ουκρανών

Στην Ουκρανία πολεμούν και Κροάτες, κυρίως στο πλευρό των Ουκρανών. Το πρώτο εξάμηνο του 2022 ιδιωτικά τηλεοπτικά κανάλια μετέδωσαν συνεντεύξεις με δεκάδες άτομα που είχαν ενταχθεί στις τάξεις των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων ή βρίσκονταν καθ΄ οδόν προς την Ουκρανία για να πολεμήσουν. Ανεπίσημα γίνεται λόγος για 70 με 80 μαχητές στην Ουκρανία με κροατική υπηκοότητα.

Παρά την αλληλεγγύη των Κροατών προς το Κίεβο, ουκρανοί στρατιώτες δεν είναι ευπρόσδεκτοι στην Κροατία. Το κοινοβούλιο στο Ζάγκρεμπ απέρριψε κυβερνητικό αίτημα να εκπαιδευτούν στη χώρα ουκρανοί στρατιώτες στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής αποστολής EUMAM. Είχαν προηγηθεί δημοσκοπήσεις, σύμφωνα με τις οποίες σχεδόν το 60% των Κροατών απέρριπταν τα κυβερνητικά σχέδια.

Σε αντίθεση πάντως με την κροατική κυβέρνηση, ο κροάτης πρόεδρος Ζόραν Μιλάνοβιτς υποστηρίζει δημοσίως ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι πόλεμος δι΄ αντιπροσώπων μεταξύ Ουάσιγκτον και Μόσχας. Προφανώς για το λόγο αυτό ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ απέδωσε εύσημα στον κροάτη προέδρο.

Ίβιτσα Πέτροβιτς (Βελιγράδι), Σίνιτσα Μπογκντάνιτς (Ζάγκρεπ)

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος