«Αέρα» Ελλάδας είχε σήμερα το ηλιόλουστο βερολινέζικο πρωινό, παρά το τσουχτερό κρύο της εποχής αλλά και τη βαριά, τρέχουσα πολιτική ατζέντα στη γερμανική πρωτεύουσα -από την ορκωμοσία εξπρές του νέου Γερμανού υπ. Άμυνας Μπόρις Πιστόριους, τη συνάντηση του με τον υπ. Άμυνας των ΗΠΑ Λόιντ Όστιν με θέμα την περαιτέρω στρατιωτική στήριξη στην Ουκρανία αλλά και τη σημαντική αναγνώριση της γενοκτονίας των Γεζίντι με ψήφισμα της Bundestag.

Μέσα σε μια τέτοια πυκνή επικαιρότητα, όπως άλλωστε κάθε μέρα στη γερμανική πρωτεύουσα, η ελληνική σημαία κυμάτιζε στο Προεδρικό Μέγαρο Bellevue, όπου με στρατιωτικές τιμές υποδέχθηκε ο Γερμανός πρόεδρος Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάιερ την Ελληνίδα ομόλογό του Κατερίνα Σακελλαροπούλου, στο πλαίσιο της επίσημης, τριήμερης επίσκεψης που πραγματοποιεί μέχρι αύριο στη γερμανική πρωτεύουσα.

«Απόκρουση κάθε είδους εθνικισμού από όπου κι αν προέρχεται»

Αν και οι επαφές μεταξύ των δύο προέδρων ήταν ήδη συχνές με διάφορες αφορμές, όπως είπε ο Γερμανός πρόεδρος υποδεχόμενος την ομόλογό του, η «μακρά περίοδος της πανδημίας» δεν κατέστησε εφικτή μια κατιδίαν συνάντησή τους. Ήρθε όμως τελικά η κατάλληλη συγκυρία και μάλιστα σε δύσκολους καιρούς για «εντατικές συζητήσεις».

«Η επίσκεψή μου δείχνει το επίπεδο των εξαιρετικών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών αλλά ταυτόχρονα και τη συναντίληψη για μια σειρά θεμάτων» ανέφερε η Κατερίνα Σακελλαροπούλου, υπογραμμίζοντας στον σύντομο χαιρετισμό της ότι «η Ελλάδα και η Γερμανία μοιράζονται κοινό όραμα και κοινές αξίες: από τον σεβασμό του κράτους δικαίου μέχρι την απόκρουση κάθε είδους εθνικισμού από όπου κι αν προέρχεται».

Οι κεκλεισμένων των θυρών διευρυμένες συνομιλίες κράτησαν αρκετή ώρα και συνοδεύθηκαν με κοινό γεύμα εργασίας. Αν και οι δύο ομόλογοι δεν προχώρησαν σε κοινές δηλώσεις ενώπιον δημοσιογράφων, είναι σαφές ότι η συνάντηση αυτή σημειώνεται  σε μια περίοδο, κατά την οποία οι ελληνογερμανικές σχέσεις διανύουν μια γόνιμη περίοδο πολυεπίπεδων, πολιτικών και διπλωματικών ζυμώσεων, με γνώμονα την εμβάθυνσή τους και μάλιστα μετά την δύσκολη περίοδο της ευρωκρίσης.

Οι ελληνογερμανικές σχέσεις από την ευρωκρίση στη νέα σύνθετη διεθνή πραγματικότητα

Αλλά η ευρωκρίση αποτελεί πλέον παρελθόν. Η νέα γεωπολιτική πραγματικότητα που συνθέτει ο πόλεμος στην Ουκρανία δημιουργεί νέες προκλήσεις, ενώ οι τάσεις «αναθεωρητισμού» στις οποίες αναφέρθηκε η Ελληνίδα πρόεδρος, πρέπει να εκληφθούν και ως μήνυμα που αφορά τη γειτονιά της Ελλάδας, την τουρκική επιθετικότητα στο Αιγαίο όσο και την ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Μεσογείου.

Εδώ και μήνες είναι γεγονός ότι η Γερμανία έχει πάρει σαφή θέση ποικιλοτρόπως υπέρ της Ελλάδας απέναντι στην αμφισβήτηση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων στο Αιγαίο, στέλνοντας αδιαμφισβήτητα μηνύματα προς πάσα κατεύθυνση. Δεδομένη επίσης είναι και η ανάγκη για διεύρυνση της διμερούς συνεργασίας σε ένα πλέγμα ζητημάτων: από το μεταναστευτικό μέχρι την ενεργειακή κρίση, μιας και η Γερμανία φαίνεται να αναγνωρίζει ολοένα περισσότερο τη σημασία της περιοχής για τον μελλοντικό ενεργειακό εφοδιασμό της Ευρώπης.

Γεγονός όμως είναι επίσης ότι διαιωνίζεται και το ζήτημα των πολεμικών επανορθώσεων και αποζημιώσεων, όπως και του κατοχικού δανείου. Για την Ελλάδα παραμένει «ανοιχτό» και αποτελεί «ζήτημα αρχής».Για τη Γερμανία το ζήτημα νομικά θεωρείται λήξαν. Αυτή είναι τουλάχιστον διαχρονικά η πάγια θέση των γερμανικών κυβερνήσεων, με διαφορετικές ερμηνευτικές προσεγγίσεις να καταγράφονται πάντως κατά καιρούς στη νομική θεωρία, στις σταθμίσεις του γερμανικού κοινοβουλίου και βέβαια στην κοινωνία.

Η Ελληνίδα πρόεδρος, πριν αναχωρήσει για την Ελλάδα, θα έχει επαφές και με τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς την Παρασκευή, αφού πρώτα επισκεφθεί το Εβραϊκό Μουσείο του Βερολίνου.

Δήμητρα Κυρανούδη, Βερολίνο