Ανταπόκριση από τη Λευκωσία

Ο υποψήφιος της τουρκοκυπριακής Αριστεράς, Τουφάν Ερχιουρμάν, είναι ο νέος ηγέτης των Τουρκοκυπρίων μετά τη σαρωτική του νίκη έναντι του απερχόμενου «προέδρου» Ερσίν Τατάρ, Σύμφωνα με τα επίσημα αποτελέσματα ο Ερχιουρμάν έλαβε ποσοστό 62,33% έναντι του 35,72% που έλαβε ο Τατάρ, καταφέρνοντας τη μεγαλύτερη εκλογική επικράτηση στην ιστορία των τουρκοκυπριακών εκλογών μετά την εποχή του Ραούφ Ντενκτάς.

Μετά την ανακοίνωση της νίκης του Τουφάν Ερχιουρμάν, χιλιάδες Τουρκοκύπριοι κατέκλυσαν τους δρόμους, πανηγυρίζοντας για την πρωτοφανή εκλογική νίκη και τη νέα εποχή στην τουρκοκυπριακή κοινότητα.

Στην πανηγυρική του ομιλία -η οποία πραγματοποιήθηκε υπό τους ήχους της «Τυλληριώτισσας», ενός παραδοσιακού κυπριακού τραγουδιού- ο 55χρονος Ερχιουρμάν δεσμεύτηκε για έναν «πολύ μεγάλο αγώνα αλλαγής της παρούσας κατάστασης». Σε ό,τι αφορά το Κυπριακό διαβεβαίωσε ότι, όπως και οι προηγούμενοι Τουρκοκύπριοι ηγέτες, θα εργαστεί σε συνεννόηση με την Τουρκία.

Μήνυμα ομοσπονδίας και ταυτότητας

Η σαρωτική νίκη του Τουφάν Ερχιουρμάν στέλνει ένα σαφές πολιτικό μήνυμα σε σχέση με τη βούληση των Τουρκοκυπρίων για τη μορφή λύσης του Κυπριακού, αφού η πολιτική Ερντογάν-Τατάρ για εγκατάλειψη της oμοσπονδίας και αναζήτηση λύσης στη βάση δύο κυρίαρχων κρατικών οντοτήτων ηττήθηκε παταγωδώς.

Πέραν του γεγονότος ότι ο κ. Ερχιουρμάν διαχρονικά τάσσεται υπέρ του διαλόγου και της επαναπροσέγγισης, η πολιτική ατζέντα με την οποία διεκδίκησε την «προεδρία» περιλάμβανε τη δέσμευση του ιδίου στο συμφωνημένο πλαίσιο για λύση ομοσπονδίας και την επιστροφή στις συνομιλίες.

Ο εκλογικός θρίαμβος του Τουφάν Ερχιουρμάν στέλνει όμως και σαφές πολιτικό μήνυμα επαναπροσδιορισμού των σχέσεων των Τουρκοκυπρίων με την Άγκυρα και ειδικά με την πολιτική του AKP για επιβολή του πολιτικού Ισλάμ στην κοινότητα.

Ζητώντας «σεβασμό και ισότητα» ο Ερχιουρμάν διεκδίκησε την «προεδρία» με πρόταγμα την ανάγκη διατήρησης της κοσμικότητας των Τουρκοκυπρίων και ορατότητας της κυπριακής τους ταυτότητας, καταγγέλλοντας παράλληλα την ανοχή του απελθόντος Ερσίν Τατάρ στις τουρκικές προσπάθειες εμπέδωσης του πολιτικού Ισλάμ στην τουρκοκυπριακή κοινωνία.

Η ελληνοκυπριακή αντίδραση

Τα νέα δεδομένα στην τουρκοκυπριακή κοινότητα αναμένεται να φέρουν εξελίξεις σε ό,τι αφορά τις «παγωμένες» εδώ και επτά χρόνια συνομιλίες για το Κυπριακό. Ήδη ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης, αφού συνεχάρη τον νέο ηγέτη των Τουρκοκυπρίων για την εκλογή του, δήλωσε ότι προσβλέπει σε «συνάντηση με τον κ. Ερχιουρμάν το συντομότερο δυνατόν και στην εκκίνηση ουσιαστικών διαπραγματεύσεων από το σημείο που διακόπηκαν στο Κραν Μοντανά».

Με την εκτίμηση ότι οι Τουρκοκύπριοι γύρισαν την πλάτη στη λύση δύο κρατών υποδέχτηκε την εκλογή του Τουφάν Ερχιουρμάν η Πρόεδρος του ΔΗΣΥ και Πρόεδρος της Βουλής της Κύπρου Αννίτα Δημητρίου, η οποία ευχήθηκε η εκλογή του να ανοίξει τον δρόμο σε νέες διαπραγματεύσεις.

Ανάλογη ήταν και η εκτίμηση του Γενικού Γραμματέα του ΑΚΕΛ Στέφανου Στεφάνου, ο οποίος σε μήνυμά του στα ελληνικά και τα τουρκικά έγραφε στο X ότι «η τουρκοκυπριακή κοινότητα αποφάσισε υπέρ της λύσης ομοσπονδίας και της επανένωσης», ζητώντας την εκκίνηση προσπαθειών για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων.

Η επιστροφή στο τραπέζι του διαλόγου ωστόσο δεν μπορεί να γίνει χωρίς προσπάθεια και από ελληνοκυπριακής πλευράς, καθώς ο κ. Ερχιουρμάν ζητά συγκεκριμένες δεσμεύσεις για την επανεκκίνηση, οι οποίες περιλαμβάνουν χρονοδιαγράμματα αλλά και άρση της «απομόνωσης» των Τουρκοκυπρίων σε περίπτωση αποτυχίας με ευθύνη της ελληνοκυπριακής πλευράς. 

Το μπαλάκι στην Άγκυρα

Πάντως το μείζον είναι η στάση που θα τηρήσει η Άγκυρα και ο Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος μέχρι πρόσφατα δήλωνε πως η Τουρκία δεν πρόκειται να συζητήσει ξανά λύση Oμοσπονδίας.

Στην πρώτη του δήλωση μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων απέφυγε πάντως να αναφερθεί στο Κυπριακό. Αρκέστηκε στο να εξάρει τη «δημοκρατική ωριμότητα των Τουρκοκυπρίων» και να ευχηθεί «οι εκλογές αυτές να αποβούν ωφέλιμες για τις χώρες μας και την περιοχή», υποσχόμενος να συνεχίσει να υπερασπίζεται τα κυριαρχικά δικαιώματα της «ΤΔΒΚ».

Λιγότερο ψύχραιμη ήταν η αντίδραση του εταίρου της τουρκικής κυβέρνησης, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, ο οποίος κάλεσε το κοινοβούλιο της «ΤΔΒΚ» -όπου πλειοψηφεί η εθνικιστική δεξιά- «να συνεδριάσει επειγόντως, να δηλώσει ότι η επιστροφή σε επιδίωξη λύση ομοσπονδίας είναι απαράδεκτη και να αποφασίσει να ενταχθεί στην Τουρκική Δημοκρατία».