Η ταχύτητα με την οποία συμβαίνουν οι εξελίξεις στο κόμμα των Συντηρητικών είναι πραγματικά αξιοσημείωτη. Εκεί που ο βρετανικός λαός πιστεύει ότι υπάρχει έστω ένα κοινό μέτωπο σε βασικά ζητήματα, όπως είναι το μεταναστευτικό, μια παραίτηση οδηγεί σε μια «χιονοστιβάδα» προβλημάτων, που καταλήγει ακόμα και στην πιθανότητα αλλαγής ηγεσίας.

Δεν είναι τυχαίο ότι τα τελευταία χρόνια στην ηγεσία του συντηρητικού κόμματος των Τόρις ο ένας ηγέτης διαδέχεται τον άλλο μέσω διαδικασιών ψήφου εμπιστοσύνης. Έτσι άλλωστε βρέθηκε και στη θέση αυτή ο νυν βρετανός πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ. Είναι όμως πιθανό να αναμένουμε εκ νέου μια παρόμοια διαδικασία; Θα φανεί την επόμενη εβδομάδα που προγραμματίζεται η ψήφιση του νομοσχεδίου της Ρουάντας από τη Βουλή των Κοινοτήτων.

Βέβαια, στην έκτακτη συνέντευξη Τύπου που έδωσε σήμερα το πρωί ο Σούνακ και μετά από σχετική ερώτηση δημοσιογράφου, δήλωσε ότι η ψήφιση του νομοσχεδίου δεν πρέπει να αντιμετωπιστεί ως ψήφος εμπιστοσύνης, «καθώς είναι ψήφος εμπιστοσύνης προς το Κοινοβούλιο».

Όμως η παραίτηση του υφυπουργού Μετανάστευσης Ρόμπερτ Τζένρικ, αργά χθες το απόγευμα, ανέδειξε τα πολλαπλά επίπεδα του προβλήματος. Η επιστολή παραίτησής του ήταν ξεκάθαρη και αρκετά επικριτική. Μεταξύ άλλων ο κ. Τζένρικ δήλωσε ότι «δεν μπορώ να συνεχίσω όταν έχω τόσο έντονες διαφωνίες για την πορεία της κυβερνητικής πολιτικής για τη μετανάστευση», ενώ σχολίασε ότι το νέο νομοσχέδιο είναι ένας «θρίαμβος της ελπίδας ενάντια στην εμπειρία».

Η πρώτη, άμεση αντίδραση του Ρίσι Σούνακ ήταν κάπως μουδιασμένη. Σε αυτή, δήλωσε «απογοητευμένος» από την παραίτηση, ενώ πρόσθεσε ότι «φοβάται πως βασίζεται σε μια θεμελιώδη παρανόηση της κατάστασης». Σήμερα το πρωί, στην ολιγόλεπτη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε, τήρησε διαφορετική στάση.

Όπως ξεκαθάρισε, «δεν θα επιτρέψει σε κανένα διεθνές δικαστήριο να αποφασίσει για τη χώρα» και δήλωσε και ο ίδιος έντονα εκνευρισμένος από την κατάσταση. Ήταν μια κίνηση δυναμικής αλλά και προσπάθειας ενότητας του κόμματός του, δίνοντας το αίσθημα ότι: είμαστε όλοι μαζί στην κατανόηση αλλά και στην επιθυμία εφαρμογής του πλάνου της Ρουάντας.

Ποιο είναι το νέο νομοσχέδιο και γιατί διχάζει;

Η παραίτηση του υφυπουργού Μετανάστευσης ήρθε λίγες μόλις ώρες μετά την παρουσίαση του νέου νομοσχεδίου από τον Ρίσι Σούνακ χθες Τετάρτη. Μια ημέρα πριν, είχε προηγηθεί η υπογραφή νέας συμφωνίας Βρετανίας- Ρουάντας μετά από την επίσκεψη του υπουργού Εσωτερικών Τζέιμς Κλέβερλι στην αφρικανική χώρα.

Το νέο νομοσχέδιο, με την ονομασία «Νομοσχέδιο για την Ασφάλεια της Ρουάντας» (Safety of Rwanda Bill), μεταξύ άλλων δίνει τη δυνατότητα στους δικαστές να αγνοήσουν ορισμένες ενότητες του Νόμου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (HRA) και διατάξεις του εσωτερικού και διεθνούς δικαίου που μπορεί να θεωρήσουν ότι η Ρουάντα δεν είναι μια «ασφαλής τρίτη χώρα». Παράλληλα, και οι υπουργοί θα μπορούν να αποφασίζουν μόνοι τους αν θα συμμορφωθούν σε οποιαδήποτε εντολή του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Η κυβέρνηση επιμένει ότι πρόκειται για τη «σκληρότερη μεταναστευτική νομοθεσία που έχει παρουσιαστεί ποτέ». Οι βουλευτές έχουν αντίθετη άποψη. Από τη λεγόμενη δεξιά πτέρυγα του κόμματος, όπως ο Τζένρικ, πιστεύουν ότι το νομοσχέδιο δεν αρκεί - καθώς δεν εξαλείφει την πιθανή παρέμβαση δικαστηρίου - και από την άλλη, οι πιο μετριοπαθείς θέλουν να ακολουθήσουν αυστηρά το γράμμα του νόμου.

Υπενθυμίζεται ότι τρεις εβδομάδες πριν, το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας έκρινε παράνομη τη μεταφορά των αιτούντων άσυλο προς τη Ρουάντα. Ενδεικτικό της δυσχερούς θέσης στην οποία έχει περιέλθει ο Σούνακ είναι η δήλωση της τέως υπουργού Εσωτερικών, Σουέλα Μπράβερμαν, σήμερα το πρωί. Όπως δήλωσε, «ελπίζει ο Σούνακ να οδηγήσει το κόμμα στις επόμενες εθνικές εκλογές». Ωστόσο, η λέξη «ελπίζω» δεν μεταφέρει τη σιγουριά ότι και θα το καταφέρει.