Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος το σύνθημα για την έναρξη της νέας καρναβαλικής περιόδου δίνεται στις 11 Νοεμβρίου και ώρα 11:11 ειδικά στην Ρηνανία, αλλά όχι φυσικά μόνο εκεί, και χιλιάδες καρναβαλιστές ξεκινούν τους εορτασμούς. Κεντρικό σύνθημα στην Κολωνία για την φετινή χρονιά είναι το διάσημο στην περιοχή τραγούδι «Ov krüzz oder quer», το οποίο υπενθυμίζει την απίστευτη δύναμη του καρναβαλιού εξηγεί ο Κρίστοφ Κούκελκορν, Πρόεδρος της Επιτροπής Καρναβαλιού της Κολωνίας. «Ακόμη και σε περιόδους πολέμου, οικονομικών κρίσεων και πιο πρόσφατα στην πανδημία του κορονοϊού, το καρναβάλι αποτελεί μια σταθερά για τους κατοίκους της Κολωνίας, ένα στήριγμα για τους δύσκολους καιρούς, ένα διάλειμμα από τα προβλήματα της καθημερινότητας».

Τα καρναβάλια έχουν πολύ μακρά ιστορία στην ανθρωπότητα. Πριν από 2000 χρόνια, τότε που η Κολωνία ανήκε στους Ρωμαίους και ονομαζόταν ακόμη Colonia Claudia Ara Agrippinensium, εορταζόταν τα Σατουρνάλια. Μια πολύ σημαντική εορτή για τους Ρωμαίους, αφιερωμένη στο θεό Κρόνο. Ξέφρενο γλέντι με άφθονη οινοποσία και ακολασίες, αποτελούσαν τα κύρια μέρη της εορτής ενώ υπήρχε και πομπή, την οποία οι κάτοικοι την συνόδευαν με τυμπανοκρουσίες. Επίσημα ενδύματα δε φοριούνταν, ενώ οι δούλοι δεν μπορούσαν να τιμωρηθούν κι αντιμετώπιζαν με χλευασμό τους κυρίους τους.

Από τη ρωμαϊκή εποχή ο εορτασμός του καρναβαλιού

Στην Γερμανία τα Σατουρνάλια εορτάζονταν την άνοιξη ενώ παραδοσιακά από τους Ρωμαίους η εορτή γινόταν συνήθως τον Δεκέμβριο. Την εποχή εκείνη στην Γερμανία φορούσαν τρομακτικές μάσκες και μέσω τυμπανοκρουσιών έδιωχναν τους δαίμονες του χειμώνα ώστε να καλωσορίσουν την άνοιξη. Το έθιμο αυτό γιορτάζεται έως και σήμερα στην νότια Γερμανία.

Την περίοδο του Βυζαντίου όταν ο Χριστιανισμός αποτελούσε πλέον την επίσημη θρησκεία,  οι παγανιστικές πράξεις των Γερμανών αποτελούσαν «αγκάθι» για την εκκλησία. Προκειμένου να μην απαγορευθεί ο εορτασμός του καρναβαλιού δόθηκε ένα καινούργιο νόημα: πλέον δεν επιθυμούσαν να διώξουν τα κακά πνεύματα μέσω των τυμπανοκρουσιών αλλά τον διάβολο - τον χειρότερο εχθρό της Χρστιανοσύνης. Ανάλογα με το εκκλησιαστικό έτος εορτάζονταν και το καρναβάλι προτού ξεκινήσει η μακρά περίοδος νηστείας του Πάσχα. Η εκκλησία ωστόσο συνέχισε να βλέπει με καχυποψία αυτή την εορτή, ωστόσο ανέχονταν τους καρναβαλιστές.

Με τον τρόπο αυτό το καρναβάλι επετράπη και από την εκκλησία, κυρίως στις καθολικές περιοχές, όχι μόνο της Ευρώπης αλλά και της Λατινικής Αμερικής καθώς ήταν ένα από τα έθιμα που οι κατακτητές από την Ισπανία και την Πορτογαλία έφεραν στις αποικίες τους. Σήμερα πλέον το καρναβάλι στο Ρίο ντε Τζανέιρο είναι το μεγαλύτερο παγκοσμίως.

Όταν τα στρατεύματα του Ναπολέοντα κατέλαβαν τη Ρηνανία, το καρναβάλι απαγορεύτηκε προσωρινά αλλά δεν σταμάτησε ποτέ να γιορτάζεται από τους υπέρμαχούς του, ακόμη και σε κλειστούς χώρους. Το 1815 όταν η Κολωνία περιήλθε ξανά υπό γερμανική κυριαρχία επέστρεψε και το καρναβάλι μαζί με  ανήθικες συμπεριφορές, οι οποίες γίνονταν ολοένα και πιο απεχθείς. Οι πολίτες της Κολωνίας έπρεπε να κάνουν κάτι για να αποτρέψουν τα χειρότερα και για αυτό δημιούργησαν την "Επιτροπή για την Επιβολή της Τάξης στους Εορτασμούς" η οποία θα συμπληρώσει 200 χρόνια λειτουργίας το επόμενο έτος. Ο «Ήρωας» Καρνάβαλος που αργότερα μετονομάστηκε σε Πρίγκηπα Καρνάβαλο μαζί με τον Αγρότη και την Παρθένο που παρουσιάζονται μέχρι και σήμερα από έναν άνδρα καθώς οι καρναβαλικοί σύλλογοι ήταν ανδροκρατούμενες κοινότητες, εμφανίζονται στο κέντρο της πόλης και η «βασιλεία» τους ξεκινάει στις 11.11.  

Η Πέμπτη Εποχή ξεκινά επίσημα στις 11 Νοεμβρίου, στις 11:11 π.μ.

Η μαγική ημερομηνία 11.11 συμβολίζει πολλά πράγματα. Κατά τον Μεσαίωνα, ανήμερα του Αγίου Μαρτίνου, άρχιζε μια περίοδος νηστείας μέχρι τα Χριστούγεννα, πριν από την οποία ο κόσμος ήθελε να εορτάσει μεγαλοπρεπώς. Τότε το έντεκα σήμαινε και την ισότητα καθώς ο ένας αριθμός είναι δίπλα στον άλλο χωρίς να έχει διαφορετική αξία. Κατά την χριστιανική ερμηνεία όμως ο αριθμός έντεκα οδηγεί προς την αμαρτία.

Έως και σήμερα πάντως οι καρναβαλιστές ακολουθούν το πρόσταγμα των προηγούμενων αιώνων. Μέσω των κουστουμιών, των μασκών τους και των αρμάτων που δημιουργούν, είτε των ομιλιών που πραγματοποιούν, χλευάζουν συνήθως την παγκόσμια πολιτική σκηνή και κοινωνικά θέματα που χαίρουν μεγάλου ενδιαφέροντος.

Ωστόσο, εδώ και μερικά χρόνια υπάρχει το ερώτημα εάν ορισμένα κοστούμια είναι ρατσιστικά και προσβάλλουν άλλους πολιτισμούς. Δεν προβλέπονται όμως απαγορεύσεις ειδικά σε πόλεις όπου χιλιάδες άτομα εορτάζουν. Για την Επιτροπή του Καρναβαλιού στην Κολωνία τα πράγματα είναι ξεκάθαρα: «Το καρναβάλι της Κολωνίας αντιπροσωπεύει ορισμένες αξίες. Αυτό περιλαμβάνει την ελευθερία του μασκαρά καθώς και την ανεκτικότητα, τον σεβασμό και τη διαφορετικότητα. Επομένως, κάθε μασκαράς θα πρέπει να αναρωτηθεί εάν η επιλογή της φορεσιάς του θα μπορούσε να βλάψει τους άλλους. Τότε σίγουρα θα βρει μια καλή εναλλακτική γιατί δεν υπάρχουν όρια στη φαντασία του καρναβαλιού».

Σουζάνε Κορντς

Επιμέλεια: Ιωσηφίνα Τσαγκαλίδου