Το μέγεθος του προβλήματος αποσαφηνίζεται στη σύγκριση με το πρώτο εξάμηνο του 2008. Τότε το πλεόνασμα ξεπερνούσε τα 7 δισεκατομμύρια ευρώ.

Μείωση των φορολογικών εσόδων και ταυτόχρονη αύξηση των δημοσίων δαπανών είναι οι λόγοι που προκαλούν το δημοσιονομικό έλλειμμα των 17,3 δισεκατομμυρίων. Ο προϋπολογισμός πιάστηκε στην τανάλια από δύο πλευρές, λέει χαρακτηριστικά ο καθηγητής Βίνφριντ Φουστ από το Ινστιτούτο της Γερμανικής Οικονομίας (Institut der deutschen Wirtschaft) και διευκρινίζει: «Από την πλευρά των εσόδων έχουμε τη φορολογία κερδών που εξαρτάται από την εκάστοτε οικονομική συγκυρία. Τα έσοδα από τη φορολόγηση νομικών προσώπων μειώθηκαν κατά 40%. Πτώση σημείωσαν επίσης τα έσοδα από το φόρο εισοδήματος εξαιτίας της μείωσης των εισοδημάτων που προκάλεσε η κρίση. Όσον αφορά τα έξοδα θα πρέπει να αναφέρουμε ότι αυξήθηκαν προκειμένου να χρηματοδοτηθεί η επιδότηση του μειωμένου ωράριου εργασίας σε πολλά εργοστάσια. Διογκώθηκαν επίσης οι δαπάνες εξαιτίας των αυξήσεων στον δημόσιο τομέα και των αυξήσεων στα επιδόματα τέκνων. Ο προϋπολογισμός πιάστηκε λοιπόν στην τανάλια».

Δεν υπολογίζονται τα δισεκατομμύρια για τις τράπεζες

Στην πραγματικότητα η μαύρη τρύπα θα έπρεπε να είναι πολύ μεγαλύτερη, εάν αναλογισθεί κανείς πόσα δισεκατομμύρια διατέθηκαν σε πακέτα τόνωσης της οικονομίας και διάσωσης των τραπεζών. Όμως τα τεράστια αυτά ποσά δεν φαίνονται στον κεντρικό προϋπολογισμό. Είναι «κρυμμένα» στους «παράλληλους προϋπολογισμούς», όπου καταχωρούνται κανονικά και με το νόμο. Και αυτό ύστερα από σχετικές πιέσεις του Νικολά Σαρκοζί, ο οποίος έπεισε την ΕΕ να μην καταχωρούνται στα δημοσιονομικά ελλείμματα οι δαπάνες για τη διάσωση των τραπεζών. Χωρίς λοιπόν τα ποσά αυτά, το δημοσιονομικό έλλειμμα της Γερμανίας το πρώτο εξάμηνο του 2009, αγγίζει το 1,5% του ΑΕΠ και πληροί με έναν μαγικό τρόπο τα κριτήρια του Μάαστριχ. Και όπως προσθέτει ο καθηγητής Οικονομικών Φουστ: «Πέραν τούτου υπάρχουν και κάποιοι συγκεκριμένοι κανόνες καταχώρισης δαπανών. Για παράδειγμα η επιδότηση της αγοράς νέου αυτοκινήτου με απόσυρση του παλιού, μολονότι έχει ολοκληρωθεί ως πρόγραμμα, θα καταχωρηθεί στις δαπάνες του δευτέρου εξαμήνου του 2009. Θα έχουμε λοιπόν στο τέλος του χρόνου ένα τεράστιο δημοσιονομικό έλλειμμα».

Οι περικοπές έρχονται

Φυσικά αυτό δεν μπορεί να το κρύψει η κυβέρνηση, που αναμένει έλλειμμα της τάξεως του 4% του ΑΕΠ για το 2009 και του 6% για το 2010. Διπλάσιο δηλαδή από ότι προβλέπεται στο Σύμφωνο Δημοσιονομικής Σταθερότητας της ΕΕ. Και όχι μόνο. Υπάρχει και ο παράγοντας ανεργία, θα διευκρινίσει ο Γερμανός καθηγητής. «Εάν αυξηθεί η ανεργία –που σίγουρα θα αυξηθεί καθώς εκπνέουν τα προγράμματα επιδότησης, θα σημειωθεί περαιτέρω μείωση των εσόδων από τη φορολογία εισοδήματος. Θα μειωθούν επίσης τα έσοδα από τη φορολογία κερδών. Το δεύτερο λοιπόν εξάμηνο θα είναι χειρότερο από το πρώτο», λέει ο Βίνφριντ Φουστ.

Μεσοπρόθεσμα θα πρέπει να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα και αυτό σημαίνει περικοπές δαπανών. Μπορεί να γίνει όμως αυτό εν μέσω κρίσης, χωρίς να τεθεί σε κίνδυνο η ανάκαμψη; Θα το μάθουμε σύντομα. Οι περικοπές είναι κάτι που ασφαλώς δεν μπορούν να αποκαλύψουν οι πολιτικοί τέσσερις εβδομάδες πριν από τις εκλογές.

Rolf Wenkler/Σταμάτης Ασημένιος

Υπεύθ. Σύνταξης: Ειρήνη Αναστασοπούλου