Το λογότυπο της παγκόσμιας οργάνωσης WWF (World Wide Fund for Nature) με το ασπρόμαυρο πάντα είναι συνυφασμένο με την έννοια της περιβαλλοντικής ευθύνης. Έτσι αναφέρεται στη WWF, ο Γερμανός σκηνοθέτης Βίλφριντ Χούισμαν, στο πρόσφατο βιβλίο του με τίτλο «Το μαύρο βιβλίο της WWF - Σκοτεινές συμφωνίες στο όνομα του πάντα (Schwarzbuch WWF- Dunkle Geschäfte im Zeichen des Panda).

Ο Χούισμαν άρχισε να προβληματίζεται όταν πριν λίγα χρόνια είδε το σήμα της WWF πάνω σε μια συσκευασία σολωμού που προερχόταν από μια νορβηγική εταιρία, μπλεγμένη σε ένα οικολογικό σκάνδαλο. Οι υπόνοιες του Χούισμαν για ύποπτες μεθόδους εκτροφής σολωμού προέκυψαν το 2009, όταν είχε γυρίσει ένα ντοκιμαντέρ για την παράνομη εκτροφή σολωμού στη Χιλή. «Στη Χιλή είχαν εντοπιστεί μεγάλες ποσότητες αντιβιοτικών και χημικών σε θαλάσσιες περιοχές, από όπου αλιεύονταν μικρά ψάρια για να θρέψουν τους σολωμούς στα εκτροφεία» είπε ο Χούισμαν στη DW. Kάτι αντίστοιχο συνέβη και με τη νορβηγική εταιρία.

Οικολογία και οικονομία

Πέρυσι ένα ντοκιμαντέρ του ίδιου με τίτλο «Συμφωνία με τη WWF» (Pakt mit dem Panda) προκάλεσε έντονες αντιδράσεις. Η διένεξη μεταξύ WWF και Χούισμαν συνεχίζεται και φέτος με την έκδοση του επίμαχου βιβλίου του. Στο βιβλίο επιρρίπτονται ευθύνες στη WWF για επίπλαστη περιβαλλοντική ηθικολογία καθώς αφήνεται να εννοηθεί πως αυτή συνεργάζεται αγαστά με πολυεθνικές όπως η Shell, η British Petroleum και η Monsanto. H WWF μιλά «για ψευδή στοιχεία», όπως δήλωσε ο Γιορν Έλερς, εκπρόσωπός της στη Γερμανία.

Η WWF προσέφυγε ήδη τον περασμένο Ιούνιο σε δικαστήριο στην Κολωνία. Το δικαστήριο έκανε δεκτά τα αιτήματα της WWF, τόνισε ωστόσο πως η περιβαλλοντική οργάνωση πρέπει να είναι ανοιχτή στη δημόσια κριτική. Οι αντίπαλες πλευρές βρίσκονται σε προσπάθεια συμβιβασμού, με τον Χούισμαν να ισχυρίζεται ότι έχει αδιάσειστα στοιχεία για την εμπλοκή της WWF σε οικολογικά σκάνδαλα. Κατηγορεί την WWF για τεχνητή ανοχή στην περίπτωση της αποψίλωσης δασών στην Ινδονησία για την καλλιέργεια φοινικών, με κόστος την καταστροφή πληθυσμών ουρακοτάγκων, προστατευόμενων από τη WWF. Σύμφωνα με τον Χούισμαν η οικολογική ανοχή απορρέει από «μυστικές» εμπορικές συμφωνίες.

Το φαινόμενο greenwashing

Ο Χούισμαν αλλά και πολλοί άλλοι συνάδελφοί του έχουν στοχοποιήσει πολλές φορές στο παρελθόν τη συμμετοχή περιβαλλοντικών οργανώσεων σε βιομηχανικά συνέδρια και think tanks. O Γιορν Έλερς απαντά πως πρόκειται μόνο για άσκηση πίεσης με σκοπό την προστασία του περιβάλλοντος.

Εντούτοις τα τελευταία χρόνια πυκνώνουν οι συζητήσεις για το φαινόμενο greenwashing, με άλλα λόγια την κατ’ επίφαση φιλική προς το περιβάλλον εμπορική πολιτική με στόχο τη μεγιστοποίηση των κερδών και παράλληλα την ελαχιστοποίηση του οικολογικού αντίλογου. Είτε πρόκειται για υπερβολές ενός φανατικού πολέμιου της new age οικολογικής ρητορικής είτε πρόκειται για μια ρεαλιστική αντιμετώπιση της πραγματικότητας, το ζητούμενο είναι πως θέτει τις βάσεις για ένα γόνιμο δημόσιο διάλογο γύρω από το ρόλο της οικολογίας στο σύγχρονο, παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον.

Irene Quaile / Δήμητρα Κυρανούδη

Υπεύθ. συνταξης: Μαρία Ρηγούτσου