Η Άγκελα Μέρκελ αν και θα αποχωρήσει από την ενεργό πολιτική μετά τις ομοσπονδιακές εκλογές της 26ης Σεπτεμβρίου βλέπει με ανησυχία τις δημοσκοπήσεις: Μετά από 16 χρόνια κυβέρνησης Μέρκελ, οι Χριστιανοδημοκράτες (CDU) κινδυνεύουν να βρεθούν στην αντιπολίτευση. Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις μαζί με τους Πράσινους (Die Grünen) και την Αριστερά (Die Linke), ο υποψήφιος καγκελάριος των Σοσιαλδημοκρατών (SPD) Όλαφ Σολτς θα μπορούσε να σχηματίσει αυτή τη στιγμή κυβέρνηση συνασπισμού.

Το SPD, η Αριστερά και το ΝΑΤΟ

Κατά πόσο είναι εφικτός ένας συνασπισμός «Κόκκινου-Κόκκινου-Πράσινου» (από τα χρώματα των εν λόγω κομμάτων) σε ομοσπονδιακό επίπεδο; Η 67χρονη Άγκελα Μέρκελ είχε δηλώσει ότι «υπό τη δική της καγκελαρία δεν θα μπορούσε ποτέ να υπάρξει συγκυβέρνηση με την Αριστερά». Ο υποψήφιος των Σοσιαδημοκρατών στο τηλεοπτικό ντιμπέιτ με τον Άρμιν Λάσετ, διάδοχο της Μέρκελ, και την υποψήφια των Πρασίνων Αναλένα Μπέρμποκ δεν απάντησε θετικά αλλά ούτε και αρνητικά σε σχετικό ερώτημα. Ωστόσο ανέφερε ως προϋπόθεση μιας τέτοιας συνεργασίας τη δέσμευση της Αριστεράς για το ΝΑΤΟ. Από την πλευρά της η Αριστερά στο προεκλογικό της μανιφέστο «απαιτεί τη διάλυση του ΝΑΤΟ και την αντικατάστασή του από ένα σύστημα συλλογικής ασφάλειας με τη συμμετοχή της Ρωσίας».

Πιθανή κυβερνητική συμμαχία Σοσιαλδημοκρατών, Πρασίνων και Αριστεράς θα μπορούσε να υπάρξει μόνο εάν η Αριστερά υποχωρούσε στο σημείο αυτό, κάτι για το οποίο δεν υπάρχουν ακόμη ενδείξεις.Σε πρόσφατη συνέντευξή της στην DW η υποψήφια της Αριστεράς Ζανίν Βίσλερ επανέλαβε την απόρριψη του ΝΑΤΟ από το κόμμα της. Οι αποκλίσεις σε θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας με την Αριστερά φαίνονται ακόμη ανυπέρβλητες. Εάν η Αριστερά παρέμενε ανυποχώρητη στις θέσεις για το ΝΑΤΟ, τα σενάρια συγκυβέρνησης θα τέλειωναν. Αλλά ακόμη κι αν άλλαζε ριζικά στάση, πάλι θα έπρεπε να διευκρινιστούν κι άλλα ζητήτημα, όπως η συμμετοχή του γερμανικού στρατού σε αποστολές στο εξωτερικό, στο οποίο η Αριστερά εναντιώνεται κατηγορηματικά. Μια συμβιβαστική φόρμουλα για τους Σοσιαλδηκράτες και τους Πρασίνους θα μπορούσαν να θεωρηθούν οι ανθρωπιστικές επιχειρήσεις υπό την ηγεσία του ΟΗΕ.

Πιθανή σύγκλιση για κλιματική πολιτική, εκπαίδευση, φόρους

Πέρα από το πεδίο της εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής ασφάλειας, σε άλλους τομείς όπως η κλιματική ή η εκπαιδευτική πολιτική ή η οικονομία φαίνεται ότι πιο πιθανή μια σύγκλιση. Και τα τρία κόμματα τάσσονται υπέρ μιας πλήρους μετάβασης σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και περισσότερης ψηφιοποίησης στη δημόσια διοίκηση, την εκπαίδευση και τις επιχειρήσεις. Τάσσονται υπέρ μιας αύξησης του κατώτατου μισθού και της φορολόγησης των πλουσιότερων. Κοινά σημεία υπάρχουν και στην μεταναστευτική πολιτική, αν και οι Σοσιαλδημοκράτες δεν απορρίπτουν το ενδεχόμενο απελάσεων Αφγανών υπό προϋποθέσεις. «Είναι αλήθεια ότι κάποιος που τέλεσε σοβαρά εγκλήματα, δεν μπορεί να υπολογίζει στο γεγονός ότι μπορεί να μείνει εδώ» ανέφερε ο υποψήφιος καγκελάριος του SPD Όλαφ Σολτς σε συνέντευξή του στην DW.

Aξίζει πάντως να σημειωθεί ότι προς το παρόν σε τρία από τα 16 ομόσπονδα γερμανικά κρατίδια (Βερολίνο, Βρέμη, Θουριγγία) υπάρχουν ήδη συνασπισμοί «Κόκκινου-Κόκκινου-Πράσινου», ωστόσο τα κρατίδια δεν διαθέτουν αρμοδιότητες επί της εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής ασφάλειας. Αυτοί οι τομείς εμπίπτουν στην αποκλειστική αρμοδιότητα της ομοσπονδιακής κυβέρνησης.

Σενάρια συνεργασιών

Στη Γερμανία πιο ευέλικτα κόμματα για κυβερνητικές συμμαχίες θεωρούνται οι Σοσιαλδημοκράτες και οι Πράσινοι, που απορρίπτουν κατηγορηματικά μόνο τη συνεργασία με την εθνολαϊκιστική Εναλλακτική για τη Γερμανία. Από την άλλη τα Χριστιανικά Κόμματα (CDU/CSU) και οι Φιλελεύθεροι (FDP)απορρίπτουν κατηγορηματικά όποια συνεργασία με την Αριστερά. Για τους Χριστιανοδημοκράτες του Άρμιν Λάσετ φαίνεται να υπάρχει ελπίδα για συμμαχία με τους Πράσινους και τους Φιλευθέρους.

Πιθανή από μαθηματική άποψη θα μπορούσε να θεωρηθεί και μια συμμαχία Σοσιαλδημοκρατών, Πρασίνων και Φιλελευθέρων, που φαίνεται να συγκεντρώνει γύρω στο 54%, έναντι 47% για το σενάριο Σοσιαλδημοκρατών, Πρασίνων και Αριστεράς. Αν και ορισμένα μέλη από τη δεξιά πτέρυγα του SDP θα προτιμούσαν μια συνεργασία με το FDP, εντούτοις αναλυτές, όπως ο καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης Όσκαρ Ντιτερμάιερ, δεν αποκλείει το ενδεχομένο συμμαχίας Σοσιαλδημοκρατών, Πρασίνων, Αριστεράς, διότι και στα τρία αυτά κόμματα υπάρχουν στελέχη που είναι «πρόθυμα για συμβιβασμούς»

Μάρσελ Φυρστενάου

Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη