Στη Γερμανία η επίσημη γραμμή της Καθολικής Εκκλησίας παραμένει σαφής: οι οδηγίες της πολιτείας πρέπει να τηρούνται κατά γράμμα και, για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας, η θεία λειτουργία θα γίνεται χωρίς την παρουσία πιστών. Αυτό ισχύει ακόμη και για τη Μεγάλη Εβδομάδα, που αρχίζει τη Δευτέρα για την Καθολική, αλλά και για την Ευαγγελική Εκκλησία. Πάσχα σε άδειους ναούς και με ευλογία μέσω διαδικτύου;

Η καθολική ενορία St.Philipp Neri στο Βερολίνο δεν θέλησε να αποδεχθεί τους πρωτοφανείς περιορισμούς και προσέφυγε στη δικαιοσύνη, ζητώντας να κηρυχθεί παράνομος ο πλήρης αποκλεισμός των πιστών από την τέλεση της θείας λειτουργίας. Η ενορία υποστηρίζει ότι τα περιοριστικά μέτρα των αρχών παραβιάζουν την αρχή της αναλογικότητας, η οποία, κατά πάγια νομολογία των διοικητικών και συνταγματικών δικαστηρίων, πρέπει να τηρείται με σχολαστικότητα σε κάθε διοικητικό μέτρο που περιορίζει τις συνταγματικά κατοχυρωμένες θεμελιώδεις ελευθερίες.

Ποιός περιορισμός είναι «αναλογικό μέτρο»;

Αλλά ποιός περιορισμός στη θεία λειτουργία θεωρείται «αναλογικό μέτρο» υπό τις παρούσες συνθήκες; Η ίδια η ενορία προτείνει να τελείται θεία λειτουργία με περίπου πενήντα πιστούς, οι οποίοι θα κρατούν απόσταση ενάμιση μέτρου ο ένας από τον άλλον και επιπλέον θα δίνουν τα στοιχεία τους, για κάθε ενδεχόμενο. «Στην εκκλησία μας οι πιστοί είναι πιο ασφαλείς απ’ ότι σε οποιοδήποτε σούπερ-μάρκετ», δηλώνει ο ιερέας της καθολικής ενορίας, Προμπστ Γκέραλντ Γκέσε, σε γερμανικά ΜΜΕ. Σύμφωνα με τον ιερέα «εφόσον ο κόσμος μπορεί να πηγαίνει στο σούπερ-μάρκετ, τότε μπορεί να πηγαίνει και στην εκκλησία».

Εκπρόσωπος του αρμοδίου διοικητικού δικαστηρίου επιβεβαιώνει ότι η ενορία έχει καταθέσει και αίτηση ασφαλιστικών μέτρων, ώστε να επιτραπεί η προσέλευση των πιστών μέσα στη Μεγάλη Εβδομάδα. Παρόμοια προσφυγή έχει κατατεθεί και στη Βαυαρία. Η απόφαση του δικαστηρίου αναμένεται τις επόμενες μέρες, πιθανότατα μέχρι τη Μεγάλη Πέμπτη.Ο ιερέας Γκέσε χαρακτηρίζει «απογοητευτική» την έλλειψη συμπαράστασης από την επίσημη Καθολική Εκκλησία στην ενορία του.

Η νομική βάση των περιορισμών

Στις 23 Μαρτίου οι τοπικές αρχές του Βερολίνου είχαν ανακοινώσει ότι, για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας, απαγορεύονται μέχρι νεωτέρας κάθε είδους συναθροίσεις και δημόσιες συγκεντρώσεις. Η προσέλευση στην εκκλησία, στο τζαμί ή στη συναγωγή θα επιτρέπεται, αλλά μόνο για ατομική προσευχή. Ωστόσο, λίγες μέρες πριν, οι αρχές είχαν εκδώσει άλλη οδηγία- την οποία ωστόσο ανακάλεσαν στη συνέχεια- με την οποία θα επιτρέπονταν οι συναθροίσεις με τη συμμετοχή έως 50 ατόμων. Την παλαιότερη οδηγία επικαλείται σήμερα ο δικηγόρος της καθολικής ενορίας για να υποστηρίξει ότι η πλήρης απαγόρευση στην προσέλευση πιστών «παραβιάζει την αρχή της αναλογικότητας».

Πάντως την περασμένη Παρασκευή η αστυνομία του Βερολίνου απέδειξε ότι είναι αποφασισμένη να επέμβει, αν χρειαστεί. Περίπου 300 μουσουλμάνοι είχαν συγκεντρωθεί έξω από τζαμί της συνοικίας Neukölln για την παραδοσιακή προσευχή της Παρασκευής, παρακάμπτοντας την οδηγία περί απαγόρευσης συναθροίσεων. Πολύ γρήγορα η προσευχή έλαβε τέλος «σε συνεννόηση με τον ιμάμη», όπως ανακοίνωσε εκπρόσωπος της αστυνομίας.

Γιάννης Παπαδημητρίου (tagesschau.de, N-TV)