Δύο χρόνια αργότερα ο αγροτικός κόσμος της Πολωνίας φαίνεται ότι αντιμετωπίζει πλέον θετικότερα την Ευρώπη. Και αυτό γιατί οι ευρωπαϊκές επιδοτήσεις έχουν συμβάλει σε μεγάλο βαθμό στον εκσυγχρονισμό της πολωνικής γεωργίας και φυσικά στην βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των αγροτών.

Ένας από αυτούς είναι ο Μάρεκ Μίγιακ, ιδιοκτήτης 500 στρεμμάτων στο χωριό Τσερμίν της νότιας Πολωνίας. Η αγροτική του επιχείρηση ανήκει στις πιο σύγχρονες της χώρας. Όταν τον επισκεφτήκαμε είδαμε στη μέση του αγροκτήματός του δύο τρακτέρ, τα οποία αγόρασε με τις ενισχύσεις της ΕΕ. Όπως ο ίδιος μας είπε, ευνοήθηκε από την ένταξη της Πολωνίας στην ΕΕ. Συνολικά έλαβε από τα ταμεία της ΕΕ 80 χιλιάδες ευρώ.

«Με τα χρήματα αυτά αγόρασα μηχανήματα που στεγνώνουν το καλαμπόκι και το σιτάρι, αγόρασα ένα σιλό και μηχανήματα ψεκασμού. Θα μπορούσα, αν ήθελα, να πάρω και άλλα χρήματα από την Ευρώπη. Αλλά θα έπρεπε να πάρω τραπεζικό δάνειο και αυτό δεν το ήθελα», λέει ο Μάρεκ Μίγιακ.

Το 50% του επενδυτικού κόστους καλύπτεται από πόρους της ΕΕ. Το υπόλοιπο 50% θα πρέπει να καλυφθεί από τους αγρότες, οι οποίοι συνήθως παίρνουν δάνεια από τις τράπεζες. Χωρίς τους πόρους από τις Βρυξέλλες ο κ. Μίγιακ δεν θα μπορούσε να εκσυγχρονίσει την επιχείρησή του. Στους πρώτους μήνες μετά την ένταξη της Πολωνίας, οι πολωνοί αγρότες είδαν το εισόδημά τους να μειώνεται. Και αυτό γιατί αυξήθηκαν οι τιμές για λιπάσματα, ενώ ταυτόχρονα μειώθηκε η τιμή πώλησης των σιτηρών κατά 50%. Σύντομα όμως οι άμεσες ευρωπαϊκές ενισχύσεις αντιστάθμισαν τις απώλειες του αγροτικού εισοδήματος, λέει ο Μάρεκ Μίγιακ, διευκρινίζοντας: «Λαμβάνω 120 ευρώ για κάθε 10 στρέμματα. Συνολικά δηλαδή 6 χιλιάδες ευρώ. Κυρίως οι αγρότες που έχουν μεγάλες εκτάσεις είναι οι κερδισμένοι της υπόθεσης, καθώς παίρνουν μεγάλες επιδοτήσεις. Αυτό σημαίνει ότι με την ένταξη της Πολωνίας στην Ευρώπη κέρδισαν πολλά».

Πράγματι οι ιδιοκτήτες μεγάλων εκτάσεων είναι απόλυτα ικανοποιημένοι. Τι γίνεται όμως με τους άλλους, τους μικροκαλλιεργητές; Ένας από αυτούς είναι ο Στάνισλαβ Κλόντα, αγρότης από την περιοχή Μίλετς της νότιας Πολωνίας. Ο κ. Κλόντα είναι ιδιοκτήτης 30 στρεμμάτων και δηλώνει οργισμένος από την ευρωπαϊκή αγροτική πολιτική:

«Για τις μικρές αγροτικές επιχειρήσεις υπάρχει μόνο ένα πρόγραμμα ενισχύσεων. Και αυτό δεν επαρκεί για την κάλυψη των αναγκών μας. Στην περιοχή μας οι περισσότερες αγροτικές επιχειρήσεις είναι μικρές και δεν μπορούν να επιβιώσουν. Οι μικροκαλλιεργητές αναζητούν εναλλακτικές λύσεις για να επιβιώσουν. Πολλοί από αυτούς εργάζονται και σε εργοστάσια, ενώ οι νεότεροι παρακολουθούν σεμινάρια επιμόρφωσης για να αλλάξουν δουλειά», λέει ο Στάνισλαβ Κλόντα.

Πριν από την ένταξη της Πολωνίας στην ΕΕ, οι περισσότερες αγροτικές ιδιοκτησίες ήταν μικρές. 10 έως 30 στρέμματα. Ταυτόχρονα οι ιδιοκτήτες εργάζονταν και αλλού ή έπαιρναν τη σύνταξή τους. Μετά την ένταξη τα πράγματα άλλαξαν. Πολλοί πούλησαν τα αγροκτήματά τους ή εκμίσθωσαν τις εκτάσεις τους. Ο Μάρεκ Μίγιακ, ο μεγαλοκαλλιεργητής από το Τσέρμιν, που μίσθωσε άλλα 150 στρέμματα λέει σχετικά:

«Ο ιδιοκτήτης των 150 στρεμμάτων που μίσθωσα εργάζεται ως οδηγός φορτηγού. Από την καλλιέργεια της γης δεν μπορούσε να ζήσει γιατί δεν είχε τα αναγκαία μηχανήματα. Ο ίδιος δεν ήθελε να επενδύσει και να αναπτύξει την αγροτική του επιχείρηση. Άλλοι πάλι από τους οποίους μίσθωσα εκτάσεις είναι συνταξιούχοι και δεν έχουν τη δύναμη για να ασχοληθούν με το αγρόκτημά τους».

Και αυτή είναι η γενικότερη τάση σήμερα στην Πολωνία. Οι μεγάλες αγροτικές επιχειρήσεις γίνονται μεγαλύτερες και οι μικρές κλείνουν. Και αυτό μολονότι οι αρχές πληροφορούν τους μικροκαλλιεργητές για τις δυνατότητες που έχουν να αντλήσουν πόρους από την ΕΕ. Και όχι μόνο. Μετά το πέρας της μεταβατικής περιόδου, δηλαδή σε 7 χρόνια θα αυξηθούν ακόμη περισσότερο οι πόροι για την πολωνική γεωργία. «Αλλά ποιος αντέχει μέχρι τότε», σχολιάζει ο Στάνισλαβ Κλόντα.