Γεωμετρική αυστηρότητα, τέλεια συμμετρία, συμπαγείς όγκοι, κλασική αισθητική και χάρη. Με αυτές τις λέξεις περιγράφουν κριτικοί τέχνης το συνολικό έργο της αυστριακής γλύπτριας Άννε Μαρί Αβραμίδη, η οποία πέθανε στις αρχές Μαρτίου στη Βιέννη σε ηλικία 73 ετών. Ήταν σύζυγος του Ιωάννη Αβραμίδη, ενός από τους σημαντικότερους εν ζωή γλύπτες της Αυστρίας. Η Άννε Μαρί ακολούθησε παράλληλη πορεία στην γλυπτική με τον κατά 18 χρόνια μεγαλύτερο άνδρα της, επηρεάστηκε από αυτόν και ήρθε σε επαφή μέσω αυτού με τη γλυπτική της αρχαϊκής και κλασικής εποχής. Γοητεύθηκε από την απέριττη ομορφιά των παμπάλαιων μαρμάρων και μυήθηκε από νωρίς στον πλούτο της αρχαιοελληνικής γραμματείας.

Το τελευταίο γλυπτό της «Κέκροπας και Κόρη» είναι αφιερωμένο στον ομότεχνο σύντροφό της. Μία σύγχρονη «παράφραση» δύο μορφών από το δυτικό αέτωμα του Παρθενώνα, του μυθικού βασιλιά της Αττικής Κέκροπα και της κόρης του, της νύμφης Πανδρόσου.

Αρμονία μέσα από τη μαρμάρινη μάζα

Η Άννε Μαρί Aβραμίδη γεννήθηκε στη Βιέννη το 1939. Σε ηλικία 17 ετών παρακολούθησε μαθήματα ζωγραφικής και πλαστικής στη Θερινή Ακαδημία Καλών Τεχνών του Σάλτσμπουργκ δίπλα στον αυστριακό εξπρεσιονιστή Όσκαρ Κοκόσκα. Εκεί ήρθε σε επαφή με την τεχνική της αφηρημένης ζωγραφικής. Στη συνέχεια μαθήτευσε στη Σχολή Καλών Τεχνών της Βιέννης και υπήρξε επίσης μαθήτρια του μεγάλου αυστριακού γλύπτη Φριτς Βορτρούμπα, o oποίος επηρέασε σημαντικά την καλλιτεχνική της ματιά.

Η γλυπτική της Αβραμίδη είναι ανθρωποκεντρική, όπως ακριβώς και η αρχαιοελληνική. Οι στέρεες φιγούρες της από μάρμαρο ή πέτρα διακρίνονται από αφαιρετική διαύγεια και ισορροπία, συνταιριάζοντας τη δύναμη με τη γεωμετρική αρμονία. Πρόκειται για μία σύγχρονη ερμηνεία ή προσπάθεια προσέγγισης της αισθητικής της κλασικής αρχαιότητας. Οι «Κοιμώμενες Κεφαλές» ή οι «Κορμοί» της ξαφνιάζουν με τη ζωντάνια και την ευκρινή σχηματοποίηση των μορφών. Αποπνέουν μία μινιμαλιστική γοητεία, η οποία προσδίδει στο έργο της Αβραμίδη την ξεχωριστή του φυσιογνωμία.

Γλυπτική και ποιητική

Η γλύπρια που εμπλούτισε με το συνολικό της έργο επί πέντε δεκαετίες τη σύγχρονη γλυπτική της Αυστρίας έτρεφε βαθύ σεβασμό και αγάπη για την Ελλάδα, εν πολλοίς λόγω της συμβίωσής της με τον Ιωάννη Αβραμίδη. Αν και τα γλυπτά της κατέχουν αναμφισβήτητα την πρώτη θέση ανάμεσα στο συνολικό της έργο, η Αβραμίδη ασχολήθηκε επίσης με τη ζωγραφική αλλά και την ποίηση. Η γλώσσα της, ελλειπτική και χωρίς λεκτικές εξάρσεις, χαρακτηρίζεται από την ίδια απέριττη πλαστικότητα που διέπει τη γλυπτική της. Κάτι που είχε τονίσει άλλωστε και ο καλός της φίλος και νομπελίστας Ελίας Κανέτι.

«Να η Ελλάδα / κάτω από έναν σκληρό ήλιο / το χνάρι μου», γράφει κάπου η Αβραμίδη. Τα χνάρια που άφησε στην γλυπτική του 20ου και 21ου αιώνα μένουν τώρα να «αποκρυπτογραφηθούν» και από την Ελλάδα, τη χώρα που ενέπνευσε όσο τίποτα άλλο την καλλιτεχνική της δημιουργία της, δίνοντας μορφή σε άψυχα μάρμαρα μέσα στο εργαστήρι της στη Βιέννη.

FAZ, Christa Lichtestern / Δήμητρα Κυρανούδη

Υπεύθ. Σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου