Το πλήρωμα της MS Aquarius ετοιμάζεται και πάλι για τον απόπλου από το λιμάνι της Κατάνια στη Σικελία. Κοντέινερ με τρόφιμα, στεγνά ρούχα και κουβέρτες φορτώνονται στο πλοίο. Τίποτα δε θυμίζει το τελευταίο ταξίδι της Aquarius, κατά το οποίο διασώθηκαν 1032 πρόσφυγες. «Κανονικά το πλοίο μας είναι κατασκευασμένο για να φιλοξενεί 500 με 600 άτομα» λέει ο συντονιστής του ιδιωτικού σωστικού συνεργείου Χάουκε Μακ. Πολλοί από τους διασωθέντες αναγκάστηκαν να κοιμηθούν ο ένας δίπλα στον άλλον στο κατάστρωμα του πλοίου, ενώ γυναίκες και παιδιά βρήκαν καταφύγιο στο εσωτερικό της Aquarius.

Εισαγγελία κατά εθελοντών

Ο Χ. Μακ επισημαίνει ότι αυτή η περίπτωση αποτελεί μεν εξαίρεση, η οποία όμως σύντομα θα γίνει καθημερινότητα. Οι στατιστικές επιβεβαιώνουν την εκτίμησή του: Από τον Οκτώβρη του 2014, που η ιταλική αποστολή διάσωσης «Mare Nostrum» ανέστειλε τη λειτουργία της, ο αριθμός των προσφύγων που διασώθηκαν από ιδιωτικές οργανώσεις στη νότια Μεσόγειο συνεχώς αυξάνεται. Το 2014, ένας στους 100 μετανάστες διασώθηκε από ιδιωτική οργάνωση, το 2016 ένας στους 4 και φέτος το 40% των μεταναστών που βρέθηκε στη Μεσόγειο, ανασύρθηκε από τα νερά από μη κυβερνητικές οργανώσεις. Η αύξηση αυτή αντικατοπτρίζεται και στο συνολικό αριθμό των διασωθέντων. Το 2017 έφτασαν 85.000 μετανάστες στην Ιταλία μέσω της Μεσογείου, δηλαδή 20% περισσότεροι απ' ό,τι στην αντίστοιχη περίοδο του 2016.

Εννέα ΜΚΟ δραστηριοποιούνται στη νότια Μεσόγειο. Ωστόσο το έργο των εθελοντών έχει πυροδοτήσει έντονη διαμάχη στην Ιταλία. Ο εισαγγελέας της Κατάνια, Καρμέλο Τζούκαρο κατηγόρησε εθελοντές διασώστες ότι συνεργάζονται με διακινητές. Ωστόσο αναγκάστηκε να αναστείλει τις έρευνές του λόγω έλλειψης αποδεικτικών στοιχείων. Η αρχική κατηγορία όμως ήταν ήδη αρκετή για τα δεξιά κόμματα της αντιπολίτευσης.

Το προεκλογικό παιχνίδι

Η ακροδεξιά «Λέγκα του Βορρά» έφερε τις κατηγορίες του εισαγγελέα Τζούκαρο στην ιταλική βουλή και πέτυχε τη σύσταση εξεταστικής επιτροπής με σκοπό την παρακολούθηση των αποστολών των εθελοντών. Η δεξιά λαϊκιστική παράταξη «Κίνημα των Πέντε Αστέρων» έφτασε μάλιστα στο σημείο να κατηγορήσει τους εθελοντές ότι εκείνοι ευθύνονται για τον αυξανόμενο αριθμό άφιξης των μεταναστών. Ακόμη και η ιταλική κεντροαριστερή κυβέρνηση ζήτησε έναν κώδικα συμπεριφοράς για τους ιδιώτες διασώστες.

Βέβαια αξίζει να σημειωθεί ότι η Σικελία ειδικά αλλά και ολόκληρη η Ιταλία, διανύουν προεκλογική περίοδο. Το 2018 θα διεξαχθούν βουλευτικές εκλογές στην Ιταλία και το προσφυγικό ζήτημα διχάζει τους ψηφοφόρους και εκεί, όπως σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες.

Ντόρις Πούντι / Αλεξάνδρα Κοσμά