Οι συνεχείς εμπορικές αντιπαραθέσεις ανά τον κόσμο και η ανησυχία για επαπειλούμενη ύφεση φαίνεται να ωθεί την αμερικανική κεντρική τράπεζα σε ριζοσπαστικές αποφάσεις. Σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι θέμα χρόνου να ανακοινώσει η FED την πρώτη μείωση επιτοκίων μετά από δέκα ολόκληρα χρόνια. Και αυτό γιατί η αμερικανική οικονομία, η οποία κατέγραφε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης επί δέκα συναπτά έτη, απειλείται από την ύφεση. Επιπλέον, με τη μείωση επιτοκίων, η FED ανταποκρίνεται στην επίμονη κριτική που ασκεί στην νομισματική πολιτική της ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ.  

Οι περισσότεροι αναλυτές αναμένουν μία μείωση του βασικού επιτοκίου κατά 0,25%, σε πρώτο στάδιο. Η απόφαση αναμένεται- εκτός απροόπτου- το απόγευμα της Τετάρτης και, αν υλοποιηθεί, θα σηματοδοτεί μία τομή στην πολιτική της FED. Στο απόγειο της οικονομικής κρίσης, την περίοδο 2008/2009, η κεντρική τράπεζα είχε προχωρήσει σε εντυπωσιακή μείωση επιτοκίων με στόχο την τόνωση της ανάπτυξης μέσω φθηνού χρήματος, αλλά σταδιακά άρχισε να αναθεωρεί την πολιτική της από το 2015. Μόνο το 2018 έγιναν τέσσερις αυξήσεις επιτοκίων. "Μία νέα στροφή της FED θα σηματοδοτήσει μία παγκόσμια τομή στη νομισματική πολιτική", ανέφεραν την περασμένη εβδομάδα αναλυτές της Commerzbank.

Σταθμίζοντας τους κινδύνους στη λήψη αποφάσεων

Σύμφωνα με την ανάλυση της Commerzbank η αμερικανική οικονομία μπορεί να καταγράφει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, ωστόσο η σκιά της ύφεσης διαγράφεται απειλητική, γι αυτό και η μείωση επιτοκίων επιστρατεύεται ως προληπτικό μέτρο. "Φαίνεται ότι για τη FED οι πιθανές επιπτώσεις μίας άμεσης παρέμβασης θεωρούνται λιγότερο επιβλαβείς από τον κίνδυνο της αδράνειας", λέει ο αναλυτής Φρανκ Ντίξμιρ της Allianz Global Investors. Πρόσφατα ο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας Τζερόμ Πάουελ είχε προϊδεάσει τους αναλυτές για το επικείμενο βήμα, λέγοντας ότι "παρακολουθεί με προσοχή" πιθανές απειλές για την αμερικανική οικονομία για να "αναλάβει άμεση δράση", εάν παραστεί ανάγκη.

Στις αρχές Μαίου η FED είχε κάνει μία διαφορετική εκτίμηση, λέγοντας ότι επιδεικνύει "υπομονή" στη χάραξη της νομισματικής πολιτικής, κάτι που προκάλεσε την οργή του Λευκού Οίκου. Μέσω Twitter, όπως το συνηθίζει, ο Ντόναλντ Τραμπ αποκάλεσε "ανίδεους" τους Αμερικανούς τραπεζίτες, τους οποίους μάλιστα χαρακτήρισε ως "το πιο επίμονο πρόβλημα της αμερικανικής οικονομίας". Ο Αμερικανός πρόεδρος θεωρεί ότι το βασικό επιτόκιο στις ΗΠΑ όχι μόνο είναι "υπερβολικά υψηλό", αλλά και ότι θα ήταν "ανεπαρκής" η διαφαινόμενη μείωσή του κατά 0,25%. Και όχι μόνο αυτό: ο Τραμπ δεν δίστασε να απειλήσει τον Τζερόμ Πάουελ με απόλυση, αν και πολλοί νομικοί έχουν διαφορετική άποψη, επικαλούμενοι την ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας. Παραδοσιακά άλλωστε, οι προκάτοχοι του Τραμπ απέφευγαν να αναμιχθούν στη νομισματική πολιτική, καθώς σέβονταν την πρωτοκαθεδρία της FED.   

Πιθανός στόχος η μείωση κατά 0,5%

Προς το παρόν η αμερικανική οικονομία αναπτύσσεται με ρυθμό 2,1%, ενώ το ποσοστό ανεργίας έχει περιοριστεί στο 3,7%. Αλλά ο πληθωρισμός παραμένει κάτω από τον στόχο του 2% που έχει καθορίσει η FED. Πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι θα χρειαζόταν μία μείωση επιτοκίων κατά τουλάχιστον 0,5%, προκειμένου να τονωθεί η ανάπτυξη και να αναθερμανθεί ο πληθωρισμός.

Ο ίδιος ο Τραμπ είχε επιχειρήσει να επηρεάσει τη χάραξη της νομισματικής πολιτικής, διορίζοντας δικούς του ανθρώπους στο διοικητικό συμβούλιο της FED. Αρχικά, τόσο η υποψηφιότητα του δημοσιογράφου Στέφεν Μουρ, όσο και εκείνη του επιχειρηματία Χέρμαν Κάιν, προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις και τελικά απορρίφθηκαν. Κατά γενική ομολογία κανείς από τους δύο δεν συγκέντρωνε τα απαραίτητα ουσιαστικά προσόντα. Τώρα ο Τραμπ επανέρχεται και προτείνει δύο φίλα προσκείμενους οικονομολόγους: τον Κρίστοφερ Γουώλερ, στέλεχος της FED στο Σεντ Λούις και την Τζούντι Σέλτον, η οποία επικρίνει σταθερά τη σημερινή πολιτική της κεντρικής τράπεζας.

Γιούργκεν Μπαλτς (DPA)

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου