Συγχωροχάρτι για την Αγκυρα; Διακόπτεται η διαδικασία παρακολούθησης της Τουρκίας για το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων
23 Ιουνίου 2004Το Συμβούλιο της Ευρώπης κυριολεκτικά «βομβάρδισε» χθες την τουρκική κυβέρνηση με εγκώμια. Με την έκθεση οι εισηγητές υποστηρίζουν ότι σε λιγότερο από δύο χρόνια η Αγκυρα υλοποίησε περισσότερες μεταρρυθμίσεις από ό,τι σε ολόκληρη την προηγούμενη δεκαετία. Οπως είπε ο γερμανός βουλετής Ρούντολφ Μπίντιγκ, επικεφαλής της γερμανικής αντιπροσωπείας στο Στρασβούργο:
«Ασχολούμαι εδώ και τριάντα χρόνια με την εσωτερική κατάσταση της Τουρκίας γενικότερα και την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ειδικότερα. Τα τελευταία δύο χρόνια είχαμε μία σειρά μεταρρυθμίσεων. Από προσωπικές μου επισκέψεις στην Τουρκία έχω διαπιστώσει ότι ότως έχουν συντελεστεί αλλαγές».
Η έκθεση επαινεί ιδιαίτερα τα επτά πακέτα μεταρρυθμίσεων που ψήφισε το τουρκικό κοινοβούλιο από το Φεβρουάριο του 2002 μέχρι τον Αύγουστο του 2003 και τα οποία αφορούν κυρίως την κατάργηση της θανατικής ποινής, τις αλλαγές στο σύστημα διακυβέρνησης κυρίως μέσα από το Σύνταγμα, τις προόδους στην ελευθερία της έκφρασης, καθώς και την αναγνώριση πολιτισμικών δικαιωμάτων στην κουρδική μειονότητα.
Οι πιο δραστήριοι υποστηρικτές της Τουρκίας στο Στρασβούργο ήταν χθες οι Βρετανοί συντηρητικοί. Στην προσπάθεια της Αγκυρας να ενταχθεί στους κόλπους της ευρωπαϊκής οικογένειας βλέπουν ένα εγχείρημα με έντονο συμβολικό χαρακτήρα. Οπως δήλωσε ο Ντέιβιντ Ατκινσον:
«Η Τουρκία ανήκει στα ελάχιστα δημοκρατικά μουσουλμανικά κράτη που υπάρχουν σήμερα και είναι η μοναδική Δημοκρατία στην Εγγύς Ανατολή μαζί με το Ισραήλ. Γι΄αυτό η Τουρκία αποτελεί σήμερα ένα παράδειγμα προς μίμηση και για το Ιράκ. Η Αγκυρα κατάφερε να ανταποκριθεί στα στάνταρ που θέτει το Συμβούλιο της Ευρώπης για τα ανθώπινα δικαιώματα και γι΄αυτό τασσόμαστε υπέρ της διακοπής της ειδικής αυτής διαδικασίας παρακολούθησης στην Τουρκία».
Παρά το γεγονός ότι η χθεσινή απόφαση της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης δεν έχει κανέναν απολύτως δεσμευτικό χαρακτήρα για τη στάση της ΕΕ απέναντι στην Τουρκία, πρόκειται παρόλα αυτά για ένα πολύ ενθαρρυντικό μήνυμα για την τουρκική κυβέρνηση. Ας μην ξεχνάμε ότι στο Συμβούλιο της Ευρώπης στο Στρασβούργο συναντούμε τις ίδιες πολιτικές ομάδες που έχουμε και στο ευρωκοινοβούλιο. Εκπληξη αποτέλεσε για πολλούς το γεγονός ότι στις σχετικές διαβουλεύσεις στο Στρασβούργο δεν έγινε καμία παρέμβαση από την γερμανική ένωση των χριστιανικών κομμάτων CDU και CSU, που ως γνωστόν τάσσονται κατά της ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ.
Η όλη συζήτηση έγινε μέσα σε ένα «πνεύμα ευφορίας». Εξαίρεση αποτέλεσε η σύντομη παρέμβαση της Γαλλίδας σοσιαλίστριας Ζοζέτ Ντιριέ που προήδρευσε της επιτροπής παρακολούθησης και η οποία έθεσε το ερώτημα «εάν είναι πρόωρο αυτό που αποφασίζει σήμερα η Κοινοβουλευτική Συνέλευση». Ανάμεσα στους βουλευτές που πήραν το λόγο, ήταν και ο Ελληνας βουλευτής κ. Θόδωρος Πάγκαλος, ο οποίος τάχθηκε υπέρ της διακοπής της ειδικής παρτακολούθησης.
Βάσει του σημερινού ψηφίσματος, η Τουρκία περνάει σε μία περίοδο post-monitoring (δηλ. μετά την παρακολούθηση) κατά την οποία η τουρκική κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να βρίσκεται σε συνεχή διάλογο με την Επιτροπή παρακολούθησης. Αυτό όμως δεν επηρεάζει σε κανένα βαθμό την ευρωπαϊκή της πορεία, καθώς κράτη που ήδη εντάχθηκαν στην ΕΕ όπως η Σλοβακία, η Τσεχία και η Λετονία, ευρίσκονται ακόμη στην post-monitoring περίοδο με το Συμβούλιο της Ευρώπη.