Τον περασμένο Νοέμβριο ο Μάρτιν Κάρσλσον αποφάσισε να στείλει ένα μέιλ στην Ελληνοσουηδή δημοσιογράφο και συγγραφέα Αλεξάνδρα Πασχαλίδου. Στα 13 χρόνια που ήταν μέλος της νεοναζιστικής οργάνωσης Σκανδιναβικό Κίνημα Αντίστασης (NMR) τη μισούσε και την απειλούσε. Μετά την αποχώρησή του από την οργάνωση αποφάσισε να της ζητήσει συγγνώμη.

Η επιστολή του δημοσιεύθηκε από την Αλεξάνδρα Πασχαλίδου αρχικά σε άρθρο της στη σουηδική εφημερίδα Dagens Nyheter και εν συνεχεία στηνDeutsche Welle στα αγγλικά. Ο πρώην νεοναζί αναφέρει μεταξύ άλλων ότι αποχώρησε πλήρως από το NMR στις αρχές του 2016, της εκμυστηρεύτηκε τη βαθιά ενοχή του και της ζήτησε να τον συγχωρήσει για όλο το μίσος που επί χρόνια είχε εξαπολύσει εναντίον της ίδιας και άλλων ατόμων.

«Τηλεφώνησα αμέσως στον Μάρτιν. Θεωρώ ότι σε αυτούς τους πολωμένους καιρούς χρειάζονται γέφυρες», γράφει η Αλεξάνδρα Πασχαλίδου, επισημαίνοντας ότι όσοι αποφασίσουν να αλλάξουν συμπεριφορά  «χρειάζονται υποστήριξη και ενθάρρυνση. Χρειάζονται να καταλάβουν ότι είναι ευπρόσδεκτοι να επιστρέψουν».

Μερικές ώρες αργότερα η Αλεξάνδρα Πασχαλίδου βρέθηκε συνοδεία της φωτογράφου Eva Tedesjo στη μικρή πόλη Βάρναμο, νοτίως της Στοκχόλμης. Εκεί, στο λόμπι ενός ξενοδοχείου, συνάντησε «έναν από τους ανθρώπους που είχε σπείρει φόβο στη ζωή μου και στη ζωή της οικογένειάς μου». Η δημοσιογράφος εξηγεί ότι ο άνδρας που την απειλούσε είναι σήμερα 30 ετών και «τώρα δέχεται και ο ίδιος απειλές από ναζί».

Ριζοσπαστικοποίηση και μεταμέλεια

Στη συνάντησή τους ο Μάρτιν Κάρλσον εκμυστηρεύτηκε στην Αλεξάνδρα Πασχαλίδου ότι μεγάλωσε σε μια οικογένεια μαρτύρων του Ιεχωβά, σε ένα πολύ αυστηρό περιβάλλον, και στα 16 του χρόνια ο πατέρας του τον έδιωξε από το σπίτι όταν του ανακοίνωσε ότι ήθελε να εγκαταλείψει τη θρησκευτική του κοινότητα. Κατέληξε σε οικοτροφείο και άρχισε να συναναστρέφεται με φίλους του που ήταν νεοναζί. Ο Κάρλσον λέει στην Αλεξάνδρα Πασχαλίδου ότι «οι ρατσιστικές απόψεις ήταν μια επανάσταση εναντίον της οικογένειάς μου». Εν συνεχεία ήρθε η βαθμιαία ριζοσπαστικοποίηση στο περιβάλλον του NMR, το οποίο χρησιμοποιούσε νεαρούς με καθαρό ποινικό μητρώο για να κάνουν «τη βρώμικη δουλειά», όπως λέει. «Αφισοκολλήσεις, λιθοβολισμός τζαμιών, αποστολή απειλητικών γραμμάτων» και άλλα. Ο Μάρτιν Κάρλσον περιγράφει στην Αλεξάνδρα Πασχαλίδου πως ενστερνίστηκε τη νεοναζιστική προπαγάνδα και στρέφεται απόλυτα στον αντισημιτισμό.

«Τι ήμουν εγώ στα δικά σου μάτια;» τον ρωτάει. Και αυτός της απαντά: «Αγωνιζόσουν ανοιχτά για την ισότητα όλων των ανθρώπων. Επέκρινες ανοιχτά τον νεοναζισμό και τον ρατσισμό. Αυτό σε έκανε το πρόσωπο του Σιωνισμού στη Σουηδία. Ήσουν το απόβρασμα του κόσμου. Συγγνώμη. Λυπάμαι πολύ γι' αυτά τώρα».

Ο πρώην νεοναζί ομολογεί ότι έμεινε έκπληκτος με το τηλεφώνημα της Αλεξάνδρας Πασχαλίδου. «Ποτέ δεν σκέφθηκα ότι θα το έκανες», της είπε.

Η δημοσιογράφος τον ρωτά αν δεν φοβάται τους νεοναζί εξαιτίας του γεγονότος ότι της μίλησε δημόσια. «Τι άλλο θα κάνουν; Μου έχουν καταστρέψει τη ζωή. Έχω χάσει τη σύντροφο και την κόρη μου, με τις οποίες έχω πολύ λίγη επικοινωνία. Θα μπορούσαν να με σκοτώσουν και τότε θα τελειώσουν όλα».

Ο Μάρτιν Κάρλσον εκμυστηρεύτηκε στην Αλεξάνδρα Πασχαλίδου ότι μετά την αποχώρησή του από το NMR η ζωή του έγινε καλύτερη. «Είναι πολύ πιο εύκολο να μισείς από το να αγαπάς. Αλλά σήμερα έχω περισσότερους φίλους, πιο γεμάτη ζωή και για πρώτη φορά νιώθω ελεύθερος», λέει.

«Είσαι τόσο γενναίος που τολμάς να μιλήσεις, να μου στείλεις e-mail, να ζητήσεις συγχώρεση», του λέει η Ελληνοσουηδή δημοσιογράφος.

«Είναι πολύ πιο εντυπωσιακό που μου δίνεις την ευκαιρία», ανταπαντά ο μετανιωμένος πρώην νεοναζί, με την Αλεξάνδρα Πασχαλίδου να του απαντά ότι «σε συγχώρησα τη στιγμή που έλαβα το e-mail σου. Το να συγχωρείς είναι απελευθερωτικό».

Απόδοση από τα αγγλικά: Άρης Καλτιριμτζής