Για τον αρχιτέκτονα Κώστα Κουβέλη, που ζει στο Βερολίνο από το 1965 και ο οποίος συμμετέχει έκτοτε δραστήρια στα κοινά του ελληνισμού της πόλης, η χθεσινοβραδινή συζήτηση στο Πανεπιστήμιο Χούμπολντ ήταν οπωσδήποτε η μεγαλύτερη πολιτική εκδήλωση των τελευταίων χρόνων. Γύρω στα 300 άτομα, κυρίως έλληνες νεαρής ηλικίας, συγκεντρώθηκαν για να συζητήσουν τις εξελίξεις στην Ελλάδα. Το ενδιαφέρον είναι ότι στην προκειμένη περίπτωση αυτός ο μεγάλος αριθμός ατόμων κινητοποιήθηκε μετά από πρόσκληση μιας πρωτοβουλίας που υπάρχει μόλις εδώ και δέκα μέρες. Ο Κώστας Κουβέλης λέει σχετικά: “Το καινούργιο στοιχείο είναι ότι ξεκίνησαν από μια πολύ μικρή ομάδα, η οποία με ενθουσιασμό και συναίσθημα βρέθηκε κάτω από το προξενείο όταν καταλήφθηκε την περασμένη Δευτέρα. Και από 5, 10 άτομα γίνανε μια ομάδα 50, 60 ατόμων. Πως έγινε αυτό; Έχουν την καλύτερη διασύνδεση μέσω του ίντερνετ. Και από εκεί μέσω του ίντερνετ έχουν όλη την επαφή μεταξύ τους, την οργάνωση, την κινητοποίηση, αλλά φυσικά και την πληροφόρηση. Και μεταξύ τους και άλλες ομάδες, και στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες.”

Ο τρόπος λειτουργίας της Ομάδας Αλληλεγγύης Βερολίνου είναι διαφορετικός από τον τρόπο με τον οποίο διοργανώνονται στην Ελλάδα οι πρόσφατες κινητοποιήσεις, μακριά από κόμματα και συνήθως και από μαθητικές και φοιτητικές οργανώσεις, αξιοποιώντας τις ευκαιρίες επικοινωνίας που προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες. Αυτοί οι τρόποι οργάνωσης, ενημέρωσης και κινητοποίησης είναι κοινό φαινόμενο των νέων κοινωνικών κινημάτων διαμαρτυρίας στον κόσμο και αποτελούν οπωσδήποτε μια πλευρά της παγκοσμιοποίησης, που πολύ συγκεκριμένα εκφράζεται και με την εκδήλωση της αλληλεγγύης με αυτά που συμβαίνουν αλλού. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Πρωτοβουλία Αλληλεγγύης Βερολίνου, που βρίσκεται σε άμεση επαφή με άλλες πρωτοβουλίες, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλες πόλεις της Ευρώπης.

Στόχοι της Πρωτοβουλίας Αλληλεγγύης Βερολίνου

Για τους στόχους της θα μας πει η κοινωνιολόγος Φοίβη Δαλιάνη: “Ο πρώτος στόχος της πρωτοβουλίας είναι να εκφράσει τη συμπαράσταση της στο κίνημα που αυτή τη στιγμή δημιουργείται στην Ελλάδα, το οποίο είναι ένα κίνημα κοινωνικό στη βάση του και οφείλεται σε συγκεκριμένες αιτίες, οι οποίες είναι οικονομικές, πολιτικές και γενικότερα βέβαια κοινωνικές.”

Ένας δεύτερος στόχος είναι η ενημέρωση της γερμανικής κοινής γνώμης για την κατάσταση στην Ελλάδα.

Πολύ συζήτηση έγινε στο Πανεπιστήμιο Χούμπολντ αναφορικά με το ζήτημα, εάν οι εξελίξεις στην Ελλάδα αποτελούν προάγγελο ανάλογων εξελίξεων στη Δυτική Ευρώπη. Η επίκουρος καθηγήτρια στο τμήμα κοινωνικής ανθρωπολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου, Αθηνά Αθανασίου, που βρέθηκε αυτές της μέρες επαγγελματικά στο Βερολίνο και που όπως δήλωσε αισθάνθηκε την ανάγκη να συμμετάσχει στην εκδήλωση, είπε: «Επειδή είναι ένα πρόβλημα που απορρέει από έναν σύνθετο συνδυασμό διαφόρων αιτιών είναι δύσκολο να μιλάμε για ένα τοπικό φαινόμενο. Είναι ένα φαινόμενο, μια κατάσταση η οποία συνδέεται με αυτό που συμβαίνει γενικότερα στον κόσμο μας. Είμαστε σε έναν κόσμο ο οποίος είναι πάρα πολύ συνδεδεμένος, πάρα πολύ ‘παγκοσμιοποιημένος’. Δεν μπορούμε λοιπόν να πούμε ότι ένα τοπικό φαινόμενο. Και δεν μπορούμε να πούμε ότι έχει να κάνει με το ελληνικό ταμπεραμέντο. Άρα έχει να κάνει με το σβήσιμο της ελπίδας, με μια γενικότερη απαισιοδοξία, έχει να κάνει με τον νεοφιλελευθερισμό και με το οικονομικό σύστημα. Αλλά δεν μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι θα φέρει κάτι άλλο. Αλλά ας περιμένουμε πως και εάν θα προχωρήσει.»

Ασάφεια στη διατύπωση των στόχων

Αρκετοί ομιλητές επεσήμαναν την ασάφεια των στόχων που έχουν διατυπωθεί έως τώρα από τους διαδηλωτές στη Ελλάδα. Η κ. Αθανασίου αναφέρθηκε και στην εικόνα των πρόσφατων κινητοποιήσεων που παρουσιάζεται στα ελληνικά μίντια. Παρότι η πλειοψηφία των διαδηλώσεων παραμένουν ειρηνικές, στις τηλεοπτικές οθόνες προβάλλονται κυρίως οι βίαιες εξαιρέσεις. Ανάλογη είναι όμως και η εικόνα που παρουσιάζεται και στα γερμανικά μέσα μαζικής ενημέρωσης. Για τους λόγους μίλησε ο δημοσιογράφος Τόρστεν Χάζελμπαουμ, που για πολλά χρόνια ήταν ανταποκριτής γερμανικών εφημερίδων στην Ελλάδα: “Η ενημέρωση είναι επιπόλαια. Για αυτό ευθύνεται ότι δεν υπάρχουν πλέον μόνιμοι γερμανοί ανταποκριτές στην Αθήνα. Πριν δέκα, δεκαπέντε χρόνια τους αποτράβηξαν από εκεί και τους μετέφεραν στην Κωνσταντινούπολη, στη Βουδαπέστη και στη Ρώμη από όπου θα πρέπει να κάνουν έγκυρες ανταποκρίσεις για την Ελλάδα. Κάτι που είναι είναι βέβαια αδιανόητο. Ανάλογο είναι και το αποτέλεσμα: εντυπωσιακές εικόνες με κλεφτοπόλεμο από τα Εξάρχεια.”