Οι συμμετέχοντες είναι όλοι ειδήμονες και από τους λίγους Γερμανούς που γνωρίζουν το περιεχόμενο του σχεδίου Ανάν. Οταν όμως γίνεται λόγος για επιμέρους ζητήματα, ομολογούν ότι πρέπει να ανατρέξουν στο κείμενο του σχεδίου και να ελέγξουν, πως ακριβώς διατυπώνεται. Πως όμως να βρεις εύκολα άκρη με 3 κοινοβούλια, 4 προέδρους, 4 διαφορετικούς υπουργούς - αρμόδιους για εξωτερικές υποθέσεις- 3 σημαίες και 3 διαφορετικούς εθνικούς ύμνους;

‘Οχι δεν πρόκειται για μια εύκολη κατάσταση’ ομολογεί ο εντεταλμένος του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών, Peter Wittig, αλλά είναι αναγκαία:

«Το σχέδιο Ανάν παίρνει υπόψη του τις ιδιομορφίες της νήσου, όπου ζουν δύο εθνότητες που θέλουν να διατηρήσουν την ταυτοτητά τους. Αυτός είναι ο λόγος που το σχέδιο προβλέπει ορισμένες ιδιαιτερότητες π.χ. στο περιουσιακό και στο δικαιώμα ελεύθερης διακίνησης. Σε αυτά τα σημεία διαπιστώνονται πράγματι παρεκκλίσεις από το ευρωπαϊκό κεκτημένο, τις οποίες όμως έχει αποδεχθεί η Κομισιόν.»

Ο Γερμανός διπλωμάτης απέφυγε στη συνέχεια να πάρει σαφή θέση για πόσο χρονικό διάστημα θα ισχύουν οι παρεκκλίσεις λέγοντας ότι ακριβώς αυτό είναι το ζήτημα των διαπραγματεύσεων στη Λουκέρνη. Ας θυμήσουμε όμως πως επανειλλημένα ο αρμόδιος επίτροπος για τη διεύρυνση , Günther Verheugen, έχει δηλώσει, ότι οι παρεκκλίσεις θα έχουν μόνον προσωρινό χαρακτήρα. Μια ουσιαστικά διαφορετική άποψη για το σχέδιο του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ διατυπώνει ο καθηγητής πολιτικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Freiburg, Dieter Oberndörfer:

«Είμαι της άποψης, ότι οι προσπάθειες ‘μεταμόσχευσης’ πολιτικών δομών από το ελβετικό και βελγικό πολιτικό σύστημα θα μείνουν άκαρπες, επειδή η πολιτική κουλτούρα αυτών των δύο χωρών είναι τελείως διαφορετική από εκείνη της Κύπρου. Εαν ερευνήσουμε πιο προσεκτικά τις σημερινές διενέξεις και την προϊστορία τους, όπως το περιουσιακό, το θέμα των εποίκων, ποιός έχει δικαίωμα να μένει στην Κύπρο και ποιός όχι, τότε έχω επιφυλάξεις για τη λειτουργικότητα των δομών που θα εισαχθούν, κατά πόσον δηλαδή θα συνεισφέρουν στην επίλυση των προβλημάτων.»

Ποιές όμως θα ήταν οι συνέπειες, εάν διατηρούνται το σημερινό στάτους κβο στην Κύπρο; Ορισμένες από αυτές τις ανέφερε επιγραμματικά ο πρόεδρος της γερμανο-κυπριακής κοινοβουλευτικής ομάδας, Siegfried Helias: Η διχοτόμηση της Κύπρου θα διατηρούνταν επ’ αόριστον, θα υπήρχε νέα ένταση στις ελληνο-τουρκικές σχέσεις, η ΕΕ με την ένταξη της Κύπρου θα είχε στους κόλπους της μία εστία κρίσης, ενώ η Τουρκία θα μετατρέπονταν μετά ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ σε δύναμη κατοχής καθώς στρατεύματά της σταθμεύουν στη Βόρεια Κύπρο, η οποία θα θεωρήται μετά την ένταξη ως τμήμα της επικράτειας της ΕΕ. Αναφερόμενος στην ως τώρα πορεία των διαπραγματεύσεων ο Siegfried Helias εκφράζει κατ΄αρχήν την απογοήτευσή του:

«Βρίσκονται στο μεταίχμιο, επειδή στις διαπραγματεύσεις μεταξύ των δυό πλευρών επικρατεί ψυχρό κλίμα. Ελπίζουμε ότι η συμμετοχή της Ελλάδας και της Τουρκίας θα δώσει στις διαπραγματεύσεις μια ώθηση και ότι ο γγ των Ηνωμένων Εθνών Κόφι Αναν θα δώσει τελικές απαντήσεις στα σημεία που είναι ακόμη ανοιχτά. Ελπίζουμε με άλλα λόγια, ότι θα υπάρξει μια βάση για διαπραγματεύσεις, που θα οδηγήσουν κατόπιν στα δημοψηφίσματα της 20ης Απριλίου στα δύο τμήματα της Κύπρου.»

Κοινή άποψη αυτών που συμμετείχαν στη συζήτηση είναι ότι η πλειοψηφία στο Βορρά είναι μάλλον εξασφαλισμένη. Διαφορετική είναι η κατάσταση στο Νότο, όπου τα 2/3 των Ελληνοκυπρίων εκφράζουν την αντίθεσή τους στο σχέδιο Αναν. Για να αλλάξει αυτή η κατάσταση θα πρέπει τα ελληνοκυπριακά κόμματα να στηρίξουν δημόσια την πρόταση του ΓΓ του ΟΗΕ. Από το Βερολίνο πάντως δεν παρατηρείται μία ανάλογη προσπάθεια.

Παναγιώτης Κουπαράνης, Βερολίνο.