Πού βρίσκεται σήμερα η περιβαλλοντική πολιτική της Ευρώπης; Το ερώτημα αυτό τέθηκε στο επίκεντρο διάσκεψης που πραγματοποίησε πριν από μερικές ημέρες το Ευρωπαϊκό Γραφείο Περιβάλλοντος στις Βρυξέλλες. Την ίδια μέρα υπέγραψαν συμφωνία συνεργασίας σε θέματα περιβάλλοντος η καθ ύλη αρμόδια επίτροπος της ΕΕ, Μάργκοτ Βάλστρομ, και ο διευθυντής του Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον Κλάους Τόπφερ.

Για το Ευρωπαϊκό Γραφείο Περιβάλλοντος, στο οποίο συμμετέχουν 140 οργανώσεις, το ζητούμενο εξακολουθεί να είναι μια οικονομική ανάπτυξη που δεν συντελείται σε βάρος του περιβάλλοντος.

"Μέχρι στιγμής δεν έχει σημειωθεί η πραγματική στροφή στην στρατηγική για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Παρατηρείται κάποια πρόοδος, αλλά οι θετικές συνέπειες για το περιβάλλον είναι μηδαμινές", υποστηρίζει ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Γραφείου Ραλφ Χάλο.

Η Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τη βιώσιμη ανάπτυξη, για την οποία κάνει λόγο ο Ραλφ Χάλο, είναι ο πυρήνας της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Περιβάλλον και συνιστά μια από τις λεγόμενες επιταγές της Λισσαβώνας. Στην πορτογαλική πρωτεύουσα οι ευρωπαίοι ηγέτες είχαν αποφασίσει πριν από τέσσερα χρόνια να καταστήσουν μέχρι το 2010 την ΕΕ την οικονομικά πιο δυναμική περιοχή του κόσμου. Και στην κατεύθυνση αυτή θα συμβάλει η έρευνα και η ανάπτυξη στο πεδίο του περιβάλλοντος. Παράδειγμα η προώθηση της ηλιακής και αιολικής ενέργειας και ο περιορισμός της μόλυνσης της ατμόσφαιρας. Στο πλαίσιο αυτό πρωτεύοντα ρόλο διαδραματίζει η μείωση των εκπομπών που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Και ακριβώς στον τομέα αυτόν διαπιστώνει μεγάλη πρόοδο η αρμόδια για το περιβάλλον κοινοτική επίτροπος Μάργκοτ Βάλστρομ: "Είμαι υπερήφανη για τις επιτυχίες που σημειώσαμε στον αγώνα για την αντιμετώπιση του φαινομένου του θερμοκηπίου. Σίγουρα δεν επαρκούν όσα έχουμε κάνει, αλλά κρατούμε τα σκήπτρα στο πεδίο αυτό. Ακούω και από εκπροσώπους άλλων χωρών, πόσο σημαντική είναι η στάση που τηρεί η ΕΕ και πόσο καθοριστικό για τις περαιτέρω εξελίξεις είναι να επιμείνουμε στην πολιτική μας".

"Ένα ιδιαίτερα σημαντικό σημείο στην όλη συζήτηση είναι το εμπόριο ρύπων", αναφέρει η κυρία Βάλστρομ. Σήμερα, αρκετές επιχειρήσεις και κατ΄ επέκταση χώρες, βρίσκονται κάτω από τα όρια του Κιότο, έχοντας έτσι πλεονασματικά δικαιώματα εκπομπής ρύπων, ενώ υπάρχουν πολλές άλλες με ελλειμματικά δικαιώματα. Έτσι αρχίζει ο ρύπος να αποκτά έννοια εμπορευόμενου προϊόντος. Έτσι καθίστανται ελκυστικές οι επενδύσεις σε περιβαλοντικές τεχνολογίες. Το σχετικό πρόγραμμα της ΕΕ τίθεται σε εφαρμογή τον Ιανουάριο του 2005, η ευρωπαία επίτροπος ωστόσο δεν αναμένει άμεσα αποτελέσματα, καθώς υπάρχουν ακόμη μεγάλα εμπόδια. Ένα από αυτά είναι οι μεταφορές. Οι Ευρωπαίοι εκπέμπουν σήμερα με τα φορτηγά και τα ΙΧ τους μεγαλύτερες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα από ό,τι πριν από δέκα χρόνια. Και όπως είναι γνωστό σε οικονομικά δύσκολες εποχές δεν είναι εύκολο να επιβληθούν περιοριστικά μέτρα και κυρώσεις. Εκτιμάται ότι η συμφωνία συνεργασίας σε θέματα περιβάλλοντος μεταξύ της ΕΕ και των Ηνωμένων Εθνών θα συμβάλει στον καλύτερο συντονισμό των μέτρων. Την αποψη αυτή συμμερίζεται και ο διευθυντής του Προγράμματος για το Περιβάλλον του ΟΗΕ, Κλάους Τόπφερ, που καλεί τους Ευρωπαίους να αναλάβουν τις ευθύνες τους. "Υπάρχουν πολλοί που πιστεύουν ότι εμείς οι Ευρωπαίοι ευημερούμε τόσο πολύ επειδή διαμοιράζουμε το κόστος της ανάπτυξής μας σε άλλες περιοχές του κόσμου", υπογραμμίζει ο κ. Τόπφερ.

Με λίγα λόγια, αυτό που τονίζει ο διευθυντής του Προγράμματος του ΟΗΕ για το Περιβάλλον είναι ότι δεν έχει νόημα να μεταφέρουν αλλού οι χώρες της ΕΕ την παραγωγή τους και να μολύνουν το έδαφος, την ατμόσφαιρα και το νερό στις χώρες του τρίτου κόσμου, αλλά να πληρούν τους ίδιους όρους όπου και να επενδύουν.