Το συνέδριο του τουρκικού Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), του κόμματος του ιδρυτή της τουρκικής δημοκρατίας Κεμάλ Ατατούρκ, ξεκινά σήμερα, 15 Iανουαρίου, στον απόηχο της τρομοκρατικής επίθεσης στην Κων/πολη, που άφησε πίσω της 10 νεκρούς και 15 τραυματίες. Η Τουρκία βρίσκεται πλέον αντιμέτωπη με την ισλαμιστική τρομοκρατία και στο εσωτερικό της. Το συνέδριο του CHP έρχεται επίσης σε μια χρονική περίοδο όπου ο πρόεδρος της χώρας Ταγίπ Ερντογάν αναζητά τρόπους ενίσχυσης των προεδρικών εξουσιών. Mια κίνηση που τα κόμματα της αντιπολίτευσης και ιδίως το CHP, μια χοάνη παραδοσιακών κεμαλιστών αλλά και σοσιαλδημοκρατών, θεωρούν παράλογη και χωρίς πολιτικό έρεισμα, δεδομένης μάλιστα της δύσκολης χρονικής συγκυρίας, με τη βία να μαίνεται στη νοτιοανατολική Τουρκία και την τρομοκρατική απειλή πανταχού παρούσα.

«Η χώρα έχει μετατραπεί σε εμπόλεμη ζώνη. Στα ανατολικά έχει κηρυχθεί κατάσταση έκτακτης ανάγκης και το μόνο πρόβλημα του Ερντογάν είναι η μετάβαση σε προεδρικό πολίτευμα», ανέφερε σε tweet ο επικεφαλής του CHP Κεμάλ Κιλιντσάρογλου. «Η προσωπική φιλοδοξία τους έχει τυφλώσει», συμπλήρωσε ο αρχηγός της τουρκικής αξιωματικής αντιπολίτευσης στο μήνυμά του, ασκώντας ευθεία κριτική στο Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) και την απάθειά του απέναντι στην εντεινόμενη ανθρωπιστική καταστροφή στη ΝΑ Τουρκία.

Τα τεχνάσματα του Ερντογάν

Στο στόχαστρο του CHP αναμένεται να βρεθεί και η άκρως αμφιλεγόμενη στάση του προέδρου Ερντογάν απέναντι στο κουρδικό και το συριακό. Μολονότι ο Ερντογάν είχε ξεκινήσει το 2013 ειρηνευτικές συνομιλίες με το PKK, η κατάπαυση του πυρός που είχε συμφωνηθεί δεν κατάφερε να ευοδωθεί κι έτσι διεκόπη τον περασμένο Ιούλιο. Τότε η Τουρκία με το πρόσχημα της συνδρομής στη Διεθνή Συμμαχία κατά του Ισλαμικού Κράτους υπό τις ΗΠΑ, άρχισε να πλήττει και κουρδικούς στόχους. Η τουρκική κυβέρνηση υποστηρίζει ότι οι αεροπορικές επιδρομές είχαν ως στόχο τη δημιουργία μιας «ασφαλούς ζώνης» για τους Σύρους που προσπαθούσαν να ξεφύγουν από το ΙΚ, ωστόσο οι επικριτές της, όπως το CHP, έχουν αντίθετη γνώμη. Θεωρούν ότι στόχος της Άγκυρας ήταν να πυροδοτήσει εκ νέου την ένταση εις βάρος των Κούρδων.

«Στην αρχή ο κόσμος ήταν κατά του PKK», αναφέρει στη DW o Μπιλάμ Σαμπούρ, τούρκος συγγραφέας και πανεπιστημιακός. «Τώρα πλέον στρέφεται εναντίον του AKP και του τούρκου προέδρου». Σύμφωνα με αναλυτές η βία στην νοτιοανατολική Τουρκία είχε πάρει τις διαστάσεις εμφύλιας σύρραξης ήδη πριν από τις εκλογές του Νοεμβρίου. Ωστόσο η εκλογική επικράτηση του AKP ήταν αυτή που όξυνε ακόμη περισσότερο την κατάσταση.

Eπικίνδυνη τροπή στη ΝΑ Τουρκία

Από το περασμένο καλοκαίρι, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τις εστίες τους στη ΝΑ Τουρκία, ενώ οι νεκροί – αν και δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία- υπολογίζεται ότι ξεπερνούν τους 100. Όσοι έχουν μείνει στην περιοχή, ζουν υπό αυστηρούς περιορισμούς στην ελεύθερη κυκλοφορία αλλά και την πρόσβασή τους σε δημόσιες υπηρεσίες ακόμη και νοσοκομεία. Οι μαρτυρίες των κατοίκων είναι σοκαριστικές. «Αναγκάστηκα να μείνω με την οικογένειά μου και άλλους συγγενείς μας, συνολικά 18 άτομα, σε ένα μικρό δωμάτιο από τις 6 το απόγευμα μέχρι τις 6 το πρωί λόγω της απαγόρευσης της κυκλοφορίας. Δεν είχαμε φαγητό, ούτε μπορούσαμε να πάμε στην τουαλέτα», ανέφερε στην Human Rights Watch ο δάσκαλος Μπαχαεντίν Γιαγκαρτσίκ από το Τσιζρέ της ΝΑ Τουρκίας.

Παράλληλα στην ίδια περιοχή συνεχίζονται οι συλλήψεις τούρκων πολιτικών, ακτιβιστών και δημοσιογράφων, οι οποίοι θεωρούνται ύποπτοι για επαφές με το PKK. Ήδη 33 δημοσιογράφοι βρίσκονται στη φυλακή, οι περισσότεροι εκ των οποίων είναι Κούρδοι ή πρόσκεινται σε φιλοκουρδικούς κύκλους. «Πολλοί φοβούνται να μιλήσουν ανοιχτά», ανέφερε στη DW ακτιβιστής, ο οποίος θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του. «Σε πολλές περιοχές η κατάσταση μοιάζει με τη Συρία, αν και κανείς δεν μιλά γι αυτό». Σε αυτό το κλίμα το φετινό συνέδριο συνέδριο του CHP δεν αναμένεται να είναι σαν όλα τα άλλα.

Άννα Λέκας Μίλερ, Τουρκία / Δήμητρα Κυρανούδη