Έκθεση του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ (FRA) δείχνει ότι σε πολλούς τομείς της οικονομίας η εργασιακή εκμετάλλευση είναι ευρέως διαδεδομένη. Η ευρωπαϊκή υπηρεσία συνομίλησε με περίπου 600 μέλη συνδικάτων, αστυνομικούς ή συνεργάτες εποπτικών αρχών. «Εργαζόμενοι από το εξωτερικό διατρέχουν σοβαρό κίνδυνο να πέσουν θύματα εκμετάλλευσης στην ΕΕ», δηλώνει η Μπλάνκα Ταπία από τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων στην παρουσίαση της έκθεσης σήμερα στις Βρυξέλλες.

Το 20% των συνομιλητών διαπίστωσε τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα μια περίπτωση εκμετάλλευσης. Τμήμα των εργαζομένων πληρώνεται 1 ευρώ την ώρα ή και λιγότερο, εργάζεται 6 ή και 7 μέρες την εβδομάδα, δεν διαθέτει συμβόλαιο, ενώ αρκετές φορές οι εργοδότες του του αφαιρούν το διαβατήριο. Την ίδια στιγμή ο ορισμός της εργασιακής εκμετάλλευσης είναι εξαιρετικά δύσκολος. «Η έκθεση εξετάζει μόνο τις περιπτώσεις που θα μπορούσαν να έχουν ποινικές επιπτώσεις», εξηγεί ο Άλμπιν Ντίρινγκ από την ευρωπαϊκή υπηρεσία. Την αντιμετώπιση του φαινομένου δυσχεραίνουν οι διαφορές στην νομολογία των χωρών - μελών. Σύμφωνα με την Μπλάνκα Ταπία στην Πολωνία, για παράδειγμα, οι αγροτικές μονάδες θεωρούνται νομικά ιδιωτικά οικόπεδα καθιστώντας έτσι δύσκολους τους σχετικούς ελέγχους. «Είστε σε θέση να ελέγξετε τις συνθήκες για τις κότες, αλλά όχι των εργατών», διαμαρτύρεται η συνεργάτης του Οργανισμού.

Στις πρώτες θέσεις γεωργία, αλιεία και οικοδομή

Σύμφωνα με την έκθεση η Γερμανία ανήκει ανάμεσα στις τέσσερεις χώρες της ΕΕ όπου πολίτες εντός ΕΕ απολαμβάνουν τα ίδια δικαιώματα με εκείνους που προέρχονται από έξω. Την ίδια στιγμή όμως είναι ασαφές ποια υπηρεσία είναι αρμόδια για την καταπολέμηση της εκμετάλλευσης. Ιδιαίτερη ανησυχία εμπνέει στους ερωτηθέντες ο οικοδομικός τομέας στη Γερμανία. Οι υπεργολαβίες στην ανάθεση κατασκευαστικών έργων αυξάνουν τον κίνδυνο εκμετάλλευσης, δηλώνει Άλμπιν Ντίρινγκ.

Η πλειονότητα των ερωτηθέντων εντοπίζει πάντως το μεγαλύτερο κίνδυνο εργασιακής εκμετάλλευσης στον αγροτικό και αλιευτικό τομέα, ενώ ακολουθούν η οικοδομή, τα ξενοδοχεία και η εστίαση. Στατιστικά στοιχεία για τις διαστάσεις του φαινομένου δεν υπάρχουν δυστυχώς. «Τα εγκλήματά αυτά συμβαίνουν στα κρυφά. Κανείς δεν έχει στοιχεία», τονίζει η Μπλάνκα Ταπία. Οι συντάκτες της έκθεσης ρίχνουν το βάρος στη διερεύνηση των αιτιών και τον ορισμό των ομάδων που κινδυνεύουν περισσότερο από την εργασιακή εκμετάλλευση. Παράλληλα η ευρωπαϊκή υπηρεσία ζητά πιο εντατικούς ελέγχους και αυστηρότερους νόμους, ενώ προτείνει την εισαγωγή κρατικής πιστοποίησης για προϊόντα που παρασκευάζονται χωρίς εκμετάλλευση.

Στέφανος Γεωργακόπουλος (dpa)