Ανταπόκριση από τις Βρυξέλλες

Οι 27 Ευρωπαίοι ηγέτες προσήλθαν στη σημερινή Σύνοδο Κορυφής διχασμένοι σε ό,τι αφορά την εσωτερική διαχείριση των μεταναστευτικών ροών. Πρόκειται για την πρώτη συνάντησή τους, άλλωστε, μετά την πρόσφατη απόφαση της Γερμανίας να επαναφέρει εσωτερικούς ελέγχους στη ζώνη Σένγκεν αλλά και τη νέα στρατηγική μετανάστευσης της Πολωνίας που ζητά παράλληλα «προσωρινή αναστολή της διαδικασίας παροχής ασύλου» καταγγέλλοντας «εργαλειοποίηση» των μεταναστών από τη Ρωσία και την Λευκορωσία στα σύνορά της.

Βασικό ζητούμενο η εφαρμογή του νέου Συμφώνου Μετανάστευσης και Ασύλου, διαδικασία, που ωστόσο αναμένεται να ξεκινήσει σε 24 μήνες. Ήδη Γερμανία, Ισπανία και Γαλλία ζητούν επίσπευση της εφαρμογής συγκεκριμένων διατάξεών του.

Το Βερολίνο «πιέζει» παράλληλα για τη βελτίωση της εφαρμογής των διαδικασιών ασύλου και ζητά να γίνει ειδική αναφορά στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για επανενεργοποίηση του κανονισμού του Δουβλίνου. Επί της ουσίας, η Γερμανία ζητά από τις χώρες πρώτης υποδοχής Ελλάδα και Ιταλία να αναλάβουν την ευθύνη της επιτάχυνσης των διαδικασιών.

Οι χώρες του ευρωπαϊκού νότου αντιθέτως επιδιώκουν να γίνει «συνολική και λεπτομερής συζήτηση» για την τρέχουσα κατάσταση και στην περίπτωση -που εξευρεθεί τελικά «κοινός τόπος»- να καταγραφούν συγκεκριμένες αποφάσεις στα συμπεράσματα της συνόδου κορυφής της Ε.Ε, τον Δεκέμβριο.

Πρότυπο το μοντέλο της συμφωνίας Αλβανίας-Ιταλίας;

Διαπιστώνονται ήδη τρία γκρουπ εντός του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου όπως αναφέρουν ευρωπαίοι διπλωμάτες: κάποιοι που δεν επιθυμούν καταγεγραμμένα συμπεράσματα, κάποιοι που θέλουν να γίνει στρατηγική συζήτηση με αναφορές σε περαιτέρω αξιολόγηση και κάποιοι, που επιδιώκουν να σταλούν σαφή μηνύματα και να καταγραφούν συγκεκριμένες αποφάσεις.

Σε αυτό που φαίνεται να συμφωνεί η πλειοψηφία των κρατών μελών είναι στην ενίσχυση των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε και την επιτάχυνση των επιστροφών, ενώ ήδη κυκλοφορούν ιδέες περί «καινοτόμων λύσεων», που αφορούν κυρίως την εξωτερική ανάθεση των διαδικασιών ασύλου σε τρίτες χώρες, που έχουν πλέον και την έγκριση της προέδρου της Κομισιόν.

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν μάλιστα παραβρέθηκε νωρίτερα σε συνάντηση, που συνδιοργάνωσε η Ιταλία με την Ολλανδία και τη Δανία με πρωτοβουλία της Ιταλίδας πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι και τη συμμετοχή μικρής ομάδας Ευρωπαίων ηγετών, ανάμεσά τους και ο Έλληνας πρωθυπουργός και ο πρόεδρος της Κύπρου, προκειμένου να συζητήσουν «ό,τι υπάρχει ως ιδέα στο τραπέζι» για την αντιμετώπιση της παράτυπης μετανάστευσηςΕΕ, όπως ανέφερε Ευρωπαίος διπλωμάτης.Το μοντέλο της συμφωνίας Αλβανίας-Ιταλίας είναι μια ιδέα με την οποία συμφωνούν αρκετά κράτη μέλη, όπως η Αυστρία και η Βουλγαρία.

Το ακανθώδες ζήτημα των επιστροφών

Το ζήτημα της αποτελεσματικής πολιτικής των επιστροφών ανέδειξε σε δηλώσεις του νωρίτερα και ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης τονίζοντας ότι εκλείπει από την ευρωπαϊκή στρατηγική. «Η Ελλάδα έχει εφαρμόσει μια σκληρή αλλά δίκαιη μεταναστευτική πολιτική τα τελευταία πέντε χρόνια και είμαι ευτυχής που το Συμβούλιο σταδιακά αναγνωρίζει τη σημασία της εξωτερικής διάστασης του μεταναστευτικού», είπε χαρακτηριστικά, ενώ προσέθεσε την ανάγκη επιστροφών και προς την Τουρκία στη βάση της δήλωσης Ε.Ε- Άγκυρας του 2016.

Δεν είναι όλοι σύμφωνοι, πάντως, με την ιδέα των «κόμβων επιστροφών». Αυτό τουλάχιστον δηλώνουν οι Ευρωπαίοι Σοσιαλιστές, όπως ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ. Ωστόσο και ο Βέλγος πρωθυπουργός δήλωσε νωρίτερα ότι «η ιστορία έχει δείξει ότι αυτές οι λύσεις δεν λειτουργούν». Σε κάθε περίπτωση, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αναφέρουν πως «είμαστε στην αρχή της συζήτησης και όχι, στο τέλος της».

Τη σημερινή συνεδρίαση θα απασχολήσουν και η έκρυθμη κατάσταση στη Μέση Ανατολή και η ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας, αλλά και το σχέδιο ενίσχυσης της Ουκρανίας μέσω νέου δανείου, που έχει συμφωνηθεί με την ομάδα της G7. Ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ ζήτησε εκ νέου την «αποδέσμευση» των χρημάτων του ευρωπαϊκού μηχανισμού – που μπλοκάρει η Ουγγαρία ύψους 6,6 δις ευρώ- προκειμένου να δοθεί περισσότερη στρατιωτική ενίσχυση στην Ουκρανία.

Η σημερινή Σύνοδος Κορυφής ξεκίνησε, πάντως, με υποδοχή του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, που παρουσίασε το «σχέδιο νίκης» του στους Ευρωπαίους ηγέτες.