113.000 στρατιώτες, αστυνομικοί, σύμβουλοι και διοικητικό προσωπικό είναι μοιρασμένοι σε 16 αποστολές των ΗΕ σε τέσσερις ηπείρους. Από το 1999 ο αριθμός τους έχει εφταπλασιαστεί. Ποσότητα όμως δεν σημαίνει απαραίτητα και ποιότητα. Αν και ο ετήσιος προϋπολογισμός είναι 7 δις δολάρια - το 0,5% του ποσού που επενδύεται παγκοσμίως για στρατιωτικές δαπάνες - είναι πολλοί οι επικριτές, οι οποίοι ισχυρίζονται πως τα χρήματα αυτά είναι πάρα πολλά για το αποτέλεσμα που παράγεται.

Η Δρ.Μόνικα Γιούμα για παράδειγμα έχει παρακολουθήσει επισταμένα την ειρηνευτική αποστολή των ΗΕ στο Νταρφούρ. Το συμπέρασμά της είναι πως πρόκειται για μια ανεπαρκή αποστολή και εξηγεί το γιατί: «Ο πρώτος λόγος είναι ότι τα στρατεύματα των ΗΕ δεν έχουν αρκετή εξουσία. Παράλληλα η σουδανέζικη κυβέρνηση μποϊκοτάρει τη δημιουργία ενός στρατιωτικού σώματος. Επειδή η αποστολή των ΗΕ εκεί, η UNAMID, είναι ένα υβριδικό σώμα, χρειάζονται διαρκείς συνεννοήσεις και διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση. Θα πρέπει να αυξηθεί η υποστήριξη στην αποστολή».

Σύμφωνα με το ψήφισμα 1769 των ΗΕ θα έπρεπε να βρίσκονται στην περιοχή 31.042 στρατιώτες και στην πραγματικότητα δεν βρίσκονται ούτε οι μισοί.

Ανεπαρκής αποστολή και στο Κονγκό

Όπως και στο Νταρφούρ έτσι και στο Κονγκό η αποστολή του ΟΗΕ είναι ανεπαρκής. Επικρίνουν τους κυανόκρανους ότι όχι απλώς παρακολουθούν τις σφαγές εναντίον των αμάχων χωρίς να παρεμβαίνουν, αλλά έχουν κατηγορηθεί και οι ίδιοι ως δράστες σεξουαλικών κακοποιήσεων.

Ο Ούλριχ Ντέλιους, ειδικός επιστήμονας σε θέματα Αφρικής παρακολουθεί εδώ και χρόνια την αποστολή του ΟΗΕ στο Κονγκό. Σημειώνει ότι «ένα μεγάλο πρόβλημα της αποστολής MONUC στο Κονγκό είναι ότι δεν είναι σαφής ο ρόλος της για τους ανθρώπους εκεί. Μια πολεμάει στο πλευρό των κυβερνητικών δυνάμεων ασφαλείας, και μια εναντίον του στρατού, όταν διαπιστώνει πως υπάρχουν περιπτώσεις παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.»

Προσοδοφόρα επένδυση

Εκτός αυτού η φήμη των στρατιωτικών αποστολών των ΗΕ έχει πληγεί, διότι πολλές μεγάλες χώρες όπως η Ινδία, το Πακιστάν, το Νεπάλ και το Μπαγκλαντές ξεφορτώνονται’ δικούς τους στρατιώτες, οι οποίοι βλέπουν τη συμμετοχή τους σαν μια πολύ προσοδοφόρα επένδυση. Αντίθετα πλούσιες χώρες με καλά εκπαιδευμένο στρατό δύσκολα βρίσκουν ‘πρόθυμους’ να συμμετάσχουν σε αυτές τις αποστολές.

Τέλος δεν μπορεί να παραβλέψει κανείς ότι υπάρχουν και κάποιες επιτυχημένες αποστολές των ΗΕ, όπως για παράδειγμα στη Σιέρα Λεόνε όπου κατάφεραν να αφοπλίσουν 75.000 αντάρτες και να σταματήσουν το βαμμένο στο αίμα εμπόριο των διαμαντιών. Το σίγουρο όμως είναι ότι οι αποστολές αυτές εξαρτώνται πολύ από τα πολιτικά συμφέροντα των χωρών που συμμετέχουν και στην πραγματικότητα είναι δύσκολο να επέμβουν ουσιαστικά.

L. Schadomsky / Μ. Ρηγούτσου

Υπεύθ. σύνταξης: Γιώργος Παππάς