«Η κυβέρνηση  έκανε λάθη απέναντι στους επιχειρηματίες της εστίασης και προσπαθεί τώρα 'με τη βία' να μας πάρει τα λεφτά.Αν δεν έχεις οικογενειακή επιχείρηση και πρέπει να πληρώσεις τα έξοδα του μαγαζιού και το ενοίκιο, τότε λυπάμαι αλλά με 19% ΦΠΑ, το 50%-60% των επιχειρήσεων εστίασης στο  Βερολίνο θα κλείσουν. Και από αυτό δεν θα έχει κανένα κέρδος η κυβέρνηση».

Με αυτά τα λόγια περιγράφει στην DW ο Ιμπραήμ, Αιγύπτιος ιδιοκτήτης πιτσαρίας σε μια μεσοαστική συνοικία στο νότιο Βερολίνο, την απόφαση της γερμανικής κυβέρνησης να αυξήσει τον ΦΠΑ στα γεύματα που σερβίρονται εντός καταστήματος από 7% σε 19% από την 1η Ιανουαρίου του 2024.

«Γενικά υπάρχει ανησυχία», μας λέει, ενώ έχει βγει από την κουζίνα νωρίς το απόγευμα, με τους πρώτους πελάτες να έχουν σπεύσει ήδη για μακαρονάδες και πίτσα. «Κάποιοι πελάτες με ρώτησαν ήδη αν θα ανεβάσω τις τιμές πχ. στην πίτσα, τα ζυμαρικά, το κρέας. Τους λέω ότι δεν θα τις αυξήσω γιατί το έχω κάνει ήδη μια φορά!»

Ενάμιση χιλιόμετρο πιο μακριά βρίσκεται το οικογενειακό βιετναμέζικο εστιατόριο Vietnam Town. Και εκεί το κλίμα είναι παρόμοιο. Μεταξύ της προετοιμασίας πακέτων για ντελίβερι, που από την περίοδο της πανδημίας έχουν αυξηθεί, ο ιδιοκτήτης του Vietnam Town σχολιάζει στην DW ότι τα πράγματα θα είναι δύσκολα για τον τομέα της εστίασης σε όλη τη Γερμανία, αν αυξηθεί ο ΦΠΑ περισσότερο.

Ήδη οι πρώτες ύλες εξαιτίας του πληθωρισμού στα τρόφιμα αποτελούν σημαντικό πρόβλημα για τους εστιάτορες. «Οι πελάτες μας επίσης πρέπει πλέον  να κάνουν οικονομία παντού, στο ηλεκτρικό ρεύμα, το φυσικό αέριο, τη βενζίνη…» μας λέει. Από τις περικοπές των νοικοκυριών δεν θα γλιτώσει φυσικά το φαγητό έξω, που έχει αναχθεί πλέον σε πολυτέλεια.

Η εστίαση δεν ανέκαμψε μετά την πανδημία

Σύμφωνα με εκπροσώπους του κλάδου, η αύξηση εκ νέου του ΦΠΑ στο 19%, από 7% που ίσχυε στο πλαίσιο μέτρων στήριξης για την πανδημία, ενδέχεται να απομακρύνει πολλούς θαμώνες από τα αγαπημένα τους στέκια αλλά και να επιφέρει κύμα λουκέτων σε πολλές επιχειρήσεις.

Εκτενές δημοσίευμα της ιστοσελίδας taggeschau.de της δημόσιας τηλεόρασης έχει τον χαρακτηριστικό τίτλο «Για κυρίως πιάτο: Ένα σοκ τιμών», αποτυπώνοντας γλαφυρά την κατάσταση, με την οποία θα έρθουν προσεχώς αντιμέτωποι οι πελάτες εστιατορίων. 

Η Γερμανική Ένωση Ξενοδοχείων και Εστίασης DEHOGA θεωρεί ότι ο ΦΠΑ θα πρέπει να διατηρηθεί στο 7% προκειμένου να επιβιώσουν πολλές επιχειρήσεις. Κάνει μάλιστα λόγο για κρίση υπαρξιακής φύσης για έναν κλάδο που συνεχίζει να πλήττεται μετά από τρία συνεχόμενα έτη ζημιών εξαιτίας της πανδημίας. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία το 2020 και 2021 περίπου 36.000 επιχειρήσεις εστίασης έκλεισαν.

«Προέχει η επιβίωση...»

Μια νέα ανάλυση του παρόχου υπηρεσιών πληροφορικής Crif -σύμφωνα με το γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων και άλλα γερμανικά μέσα- εκτιμά ότι πάνω από 15.000 εστιατόρια, συνοικιακά μαγαζιά με γρήγορο φαγητό και καφέ βρίσκονται επί του παρόντος αντιμέτωπα με τον κίνδυνο πτώχευσης. Το πρόβλημα παρουσιάζεται εντονότερο στη γερμανική πρωτεύουσα, όπου το 16,5% των επιχειρήσεων του κλάδου αντιμετωπίζουν σοβαρό κίνδυνο αδυναμίας πληρωμών.

Η νέα κατάσταση πάντως θα οδηγήσει σίγουρα πολλούς Γερμανούς και όχι μόνο να σκεφτούν διπλά και τριπλά τα λεφτά που θα συνεχίσουν να ξοδεύουν για φαγητό έξω. Κι όπως μας είπε μια πελάτισσα σε μικρό μαγαζί τοπικής αλυσίδας μπέργκερ-κεμπάπ στο Βερολίνο: «Ήδη στην καλύτερη περίπτωση τρώω έξω μια φορά το μήνα.  Αυτό που προέχει είναι η επιβίωση, οπότε όσο ωραία κι αν είναι η έξοδος για φαγητό, θα την περιορίσω. Αν σε όλα αυτά προστεθεί η αύξηση του ΦΠΑ, θα είναι και για τους εστιάτορες δυσκολότερο να έχουν πελάτες».