Εάν είχε σχεδιαστεί δεν είναι σίγουρο ότι θα πετύχαινε. Tην ώρα που η Γερμανία συγκλονίζεται από το μεγαλύτερο σκάνδαλο φοροδιαφυγής στην ιστορία της μέσω Λίχτενσταϊν, ο πρωθυπουργός του μικροσκοπικού κρατιδίου επισκέπτεται, για πρώτη φορά μετά από 16 χρόνια τη Γερμανία και συναντάται σήμερα στο Βερολίνο με την καγκελάριο Μέρκελ. Εκτός από την απληστία των μεγαλομάνατζερ, που έφερε στην επιφάνεια το πρόσφατο σκάνδαλο, έρχεται και πάλι στην επιφάνεια το πρόβλημα του φορολογικού παραδείσου που ακούει στο όνομα Λίχτενσταϊν.

To γερμανικό τμήμα της διεθνούς οργάνωσης για την καταπολέμηση της διαφθοράς transparency international καλεί την ΕΕ να αναλάβει συντονισμένη δράση για να ανακόψει τη φοροδιαφυγή μέσω Ελβετίας και Λιχτενστάιν. Για να εφαρμοστεί ο λεγόμενος φόρος αποκατάστασης για το διακανονισμό φορολογικών εκκρεμοτήτων, οι διαπραγματεύσεις που διεξήχθησαν άφησαν πολλά κενά, αρκετά παραθυράκια για τα λεγόμενα ιδρύματα καταπιστευτικής διαχείρισης. Ο γερμανός εκπρόσωπος της οργάνωσης Κάσπαρ φον Χάουενσιλντ σημειώνει ότι «έγιναν δύο φορές διαπραγματεύσεις και το 2001 θεσπίστηκε ο φόρος αποκατάστασης. Η διαπραγμάτευση όμως ήταν πολύ κακή. Έμειναν πολλά κενά σχετικά με την εφαρμογή της φορολογίας για τα ιδρύματα καταπιστευτικής διαχείρισης και τα λεγόμενα ειδικά ταμεία. Το ουσιαστικό σκάνδαλο δηλαδή είναι άλλο». Οι Ηνωμένες Πολιτείες κατάφεραν να κλείσουν μια συμφωνία με την Ελβετία και το Λιχτενστάιν, η οποία προβλέπει ότι για τον αμερικανό πολίτη που έχει την περιουσία του στην Ελβετία ή το Λιχτενστάιν θα στέλνεται μία ειδοποίηση ελέγχου στο αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών. «Γιατί δεν μπόρεσαν να κάνουν οι ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών αυτό που έκαναν οι Αμερικανοί υπουργοί Οικονομικών;», διερωτάται ο Κάσπαρ φον Χάουενσιλντ.

Ακριβώς σ΄ αυτά τα ιδρύματα καταπιστευτικής διαχείρισης στηρίζεται ο μηχανισμός φοροδιαφυγής όσων μεταφέρουν τα λεφτά τους στο Λιχτενστάϊν για να μη φορολογηθούν στη χώρα τους. Τα ιδρύματα αυτά είναι το ενδιάμεσο νομικό πρόσωπο ανάμεσα στην τράπεζα και τον πελάτη, τα ίχνη του οποίου μέσω αυτού του μηχανισμού χάνονται. Τα τελευταία τριάντα χρόνια υπάρχει μια πραγματική έκρηξη σύστασης τέτοιων ιδρυμάτων. Υπάρχει βεβαίως η κρατική αρχή που επιβλέπει τα ιδρύματα αυτά, αλλά όπως γράφει o δικηγόρος Harald Bösch στην εφημερίδα Süddeutsche Zeitung, η δομή του συστήματος είναι τέτοια που ενθαρρύνει την παράνομη μεταφορά των κεφαλαίων. Στην πραγματικότητα η υπηρεσία στην οποία είναι καταχωρημένα τα ιδρύματα δεν είναι σε θέση να απαντήσει σε ποιόν ανήκουν πράγματι τα χρήματα.

Εκ μέρους των πολιτικών και των κομμάτων στη Γερμανία εντείνονται οι φωνές που ζητούν αυστηρότερα μέτρα. «Να μην υπάρχουν τελικά τα ντιλ με τις διωκτικές αρχές και για το ύψος της ποινής να αποφασίζει η ανεξάρτητη δικαιοσύνη» υπογραμμίζει ο πρόεδρος του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος Κουρτ Μπεκ. Υπάρχει όμως και αντίλογος σχετικά με την αυστηρότητα των ποινών. «Η ανώτατη ποινή για τη φοροδιαφυγή είναι αυτή τη στιγμή στη Γερμανία στα 10 χρόνια φυλάκισης. Τι θέλουν τελικά όσοι ζητούν αυστηρότερες ποινές; Ισόβια;» Διερωτάται ο πρόεδρος του κεντρώου κόμματος των Φιλελευθέρων Γκίντο Βεστερβέλε.

Όσο θα υπάρχει ο φορολογικός παράδεισος στο κέντρο της Ευρώπης, τόσο θα συνεχίζεται και η αιμορραγία της φοροδιαφυγής, λένε οι ειδικοί, το μέγεθός της είναι αδύνατο να προσδιοριστεί. Είναι προσθέτουν σαν να ρωτάς πόσοι οδηγοί την ημέρα υπερβαίνουν το όριο ταχύτητας.