Έχουν περάσει δεκαετίες από την εποχή που οργισμένοι αγρότες ύψωναν τις γροθιές τους για να ζητήσουν «τιμές Αθηνών και όχι Βρυξελλών». Ευτυχώς για τους ίδιους, το αίτημα δεν ικανοποιήθηκε.

Έχει περάσει καιρός από τότε που η αγανακτισμένη νεολαία έβγαινε στους δρόμους, για να απαιτήσει αποχώρηση από «την ΕΟΚ και το ΝΑΤΟ, το ίδιο συνδικάτο». Ευτυχώς για όλους, ούτε αυτό το αίτημα εκπληρώθηκε. Θα ήταν αστείο κιόλας να σπεύσουμε στην έξοδο τη στιγμή που επικρατεί συνωστισμός στην είσοδο από όλους εκείνους που θέλουν, αλλά δεν μπορούν να ενταχθούν στο «συνδικάτο». Η Ημέρα της Ευρώπης, αλλά και οι επικείμενες κάλπες, είναι μία ευκαιρία να αναλογιστούμε πόσο «ευρωπαϊκές» ήταν ή έγιναν οι πολιτικές δυνάμεις της χώρας.

Η Νέα Δημοκρατία πόνταρε νωρίς στο καλό άλογο και κέρδισε. Δικαιούται να υπενθυμίζει ότι το 1981 έβαλε την Ελλάδα σχεδόν με το ζόρι στην ΕΟΚ της εποχής, ενώ τα υπόλοιπα πολιτικά κόμματα - με εξαίρεση το αξιαγάπητο ΚΟΔΗΣΟ - ζητούσαν να παραμείνουμε «έθνος ανάδελφον», αγέρωχο στη βαλκανική μας εσωστρέφεια. Ο πρώιμος ευρωπαϊκός προσανατολισμός αποτελεί ισχυρό όπλο στην προεκλογική φαρέτρα της Κεντροδεξιάς, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα αντισταθμίζει ή θα συγχωρεί τα πάντα και εσαεί.

Δυσβάσταχτο το «κόστος της αποχώρησης»

Το ΠΑΣΟΚ ξεκίνησε με αντιευρωπαϊκές διαθέσεις. Αλλά γρήγορα μεταλλάχθηκε καθώς, όπως μας ενημέρωνε ο πρωθυπουργός του 48% μετά από ελάχιστο χρόνο στην εξουσία, «το κόστος της αποχώρησης θα ήταν μεγαλύτερο από το κόστος της παραμονής». Άλλωστε εκείνη την εποχή «λεφτά υπήρχαν». Και μάλιστα όχι μόνο τα συμπεφωνημένα, αλλά και τα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα (ΜΟΠ), ένα έκτακτο «δωράκι» δισεκατομμυρίων για την προσαρμογή μας στα ευρωπαϊκά θέσφατα.

Και ο ΣΥΡΙΖΑ θα ανέλθει στην εξουσία με αντιευρωπαϊκές διαθέσεις, αλλά δυστυχώς σε μία εποχή που «λεφτά δεν υπήρχαν». Η προσαρμογή πέρασε μέσα από μία οδυνηρή εσωκομματική, αλλά και εθνική περιδίνηση υπό τη δαμόκλειο σπάθη της χρεοκοπίας. Σήμερα όμως ο χθεσινός επαναστάτης εμφανίζεται ως θεσμικός παίκτης.

Ενδιαφέρον παράδειγμα: Η υπόθεση των «παρακολουθήσεων» ή «επισυνδέσεων», αν προτιμάτε. Το ζήτημα απασχόλησε την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, την περίφημη LIBE, καθώς και μία ad hoc εξεταστική επιτροπή, την αποκαλούμενη PEGA. Παράλληλα, αναδείχθηκε σε ένα από τα μείζονα ζητήματα του προεκλογικού αγώνα εντός συνόρων. Ήδη η PEGA ολοκλήρωσε το έργο της και παραπέμπει τις συστάσεις της στην Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου τον Ιούνιο, δηλαδή αμέσως μετά την κάλπη.

Οριστικά συμπεράσματα δεν υπάρχουν, αλλά είναι εμφανές ότι «κάτι συνέβη» στην Ελλάδα, που προκαλεί ανησυχία. Ας μην το σχολιάσουμε πριν δούμε την οριστική μορφή που θα λάβει το κείμενο συστάσεων τον Ιούνιο. Σημειώνουμε ωστόσο με ενδιαφέρον ότι η αντιπαράθεση για ένα από τα κορυφαία θέματα του προεκλογικού αγώνα γίνεται κατά κύριο λόγο στην LIBE και την PEGA. Και όχι στο πεζοδρόμιο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται...  

Γιάννης Παπαδημητρίου