«Εδώ Deutsche Welle από την Κολωνία». Κάθε βράδυ στις 21:40 εκατομμύρια Έλληνες μαζεύονταν γύρω από τα ραδιόφωνα τους για να ακούσουν κρυφά στα βραχέα τη φωνή που θα τους μετέφερε όλα όσα η χούντα των συνταγματαρχών δεν τους επέτρεπε να μάθουν. Και η φωνή αυτή όλα αυτά τα χρόνια δεν σίγησε και δεν ξεχάστηκε. Ούτε στην Ελλάδα ούτε στη Γερμανία, πόσο μάλλον που σε λίγες μέρες ολοκληρώνονται 50 χρόνια από το πραξικόπημα των συνταγματαρχών.

Στην επιβλητική μπαρόκ αίθουσα τελετών του πανεπιστημίου του Μίνστερ που τον 18ο αιώνα ήταν η κατοικία του πρίγκηπα φον Κένιγκς Ρότενφελς, η Ένωση Ελληνογερμανικών Εταιρειών τίμησε την Ελληνική Σύνταξη της Deutsche Welle για τον ρόλο της την περίοδο της δικτατορίας και τη συμβολή της στις ελληνογερμανικές σχέσεις. Η πρόεδρος της ένωσης και πρώην βουλευτής των Σοσιαλδημοκρατών Δρ. Ζίγκριτ Σκαρπέλη-Σπερκ απένειμε το Δαχτυλίδι της Τιμής στο σημερινό διευθυντή Σπύρο Μοσκόβου.

«Για εμάς η Deutsche Welle ήταν και είναι μια φωνή της ελληνογερμανικής φιλίας και της πληροφόρησης για την Ελλάδα. Και αυτό έχει αποδειχθεί σε ιδιαίτερα δύσκολες περιόδους όπως για παράδειγμα την περίοδο της δικτατορίας. Για πολλούς Έλληνες ήταν η αληθινή φωνή της δημοκρατίας και είναι και σήμερα μια πηγή πληροφόρησης που γίνεται σεβαστή στην Ελλάδα. Κυρίως σε μια εποχή ατυχών αναληθειών αλλά και ψευδών ειδήσεων που διαδίδονται για την Ελλάδα και των αντιδράσεων που αυτές προκαλούν, γίνεται ακόμα πιο σημαντικό να υπάρχει μια φωνή της αλήθειας, της σαφούς πληροφόρησης και της δημοκρατίας, όπως είναι αυτή της Deutsche Welle» τόνισε η κυρία Σκαρπέλη-Σπερκ.

«Τα τρωκτικά της Deutsche Welle»

Μουσικές, ανάμεσα σε άλλες του Τσιτσάνη, του Χατζηδάκη αλλά και του Μπετόβεν ερμηνευμένες από τον Γιάννη Βασιλείου, παρεμβάλλονταν ανάμεσα σε ομιλίες και δυο βίντεο. Μέσα από μια γιγαντοοθόνη προβλήθηκε ο χαιρετισμός του σημερινού προέδρου της Deutsche Welle Πέτερ Λίμπουργκ, του οποίου ο πατέρας έτυχε να είναι πρέσβης στην Αθήνα εκείνη την περίοδο και ο ίδιος μαθητής της Γερμανικής Σχολής. «Οι δικτάτορες μας αναθεμάτιζαν, οι δημοκράτες μας αγάπησαν» ανέφερε χαρακτηριστικά. Το άλλο βίντεο παρουσίαζε τη σημερινή σύνταξη της Deutsche Welle ενώ τον πανηγυρικό εκφώνησε ο Έμπερχαρντ Ρόντχολτς, δημοσιογράφος και ιστορικός. Ο λόγος του ευθύς και αιχμηρός. Μας υπενθύμισε όλους αυτούς τους ανθρώπους που εργάστηκαν για την ελληνική σύνταξη. Προέρχονταν από διαφορετικές πολιτικές παρατάξεις και οι αντιπαραθέσεις ήταν συχνά έντονες ωστόσο τους ένωνε η πεποίθηση πως η χούντα έπρεπε να φύγει. «Τα τρωκτικά της Deutsche Welle» τους είχε χαρακτηρίσει κάποτε σε πρωτοσέλιδό της το όργανo της χούντας, η εφημερίδα «Νέα Πολιτεία». Κάποιες φορές η σύνταξη δεν είχε να παλέψει μόνο με τις πολιτικές πιέσεις που επιχειρούσε να ασκήσει η χούντα στη Deutsche Welle αλλά και με κάποιους Γερμανούς προϊσταμένους που δεν ενέκριναν την υβριστική γλώσσα κατά των δικτατόρων. Ωστόσο η ελληνική σύνταξη χάρη στο πείσμα και την ευελιξία της, κατάφερε να γίνει η πιο αξιόπιστη φωνή όπως μας επισημαίνει ο Έμπερχαρντ Ρόντχολτς:

«Τότε δεν υπήρχαν ΜΜΕ χωρίς έλεγχο στην Ελλάδα, οπότε ο κόσμος όταν ήθελε να μάθει τι συνέβαινε στη χώρα, ποιοι άνθρωποι βρίσκονταν στα υπόγεια της χούντας, στη Μπουμπουλίνας, όλα αυτά τα μάθαιναν από την Deutsche Welle διότι οι εφημερίδες τότε δεν τα έγραφαν. Η Deutsche Welle τα έλεγε έξω από τα δόντια και μίλαγε πιο καθαρά από όλες τις άλλες εκπομπές στα βραχέα κύματα. Η Deutsche Welle είχε δυο - τρία εκατομμύρια ακροατές διότι στις άλλες εκπομπές υπήρχε μεγαλύτερος έλεγχος των πολιτικών. Υπήρχε και στη Γερμανία αλλά όχι τόσο πολύ. Οπότε ο κόσμος προτιμούσε να ακούει τη Deutsche Welle εκτός από τους κομμουνιστές που άκουγαν τη Φωνή της Αλήθειας από το Βουκουρέστι».

DW: μια κοινή παρακαταθήκη

Ο πειρασμός είναι μεγάλος να αναφερθούμε σε ονόματα, ανθρώπους που ξεχώρισαν αργότερα στο χώρο της πολιτικής και του πολιτισμού και άλλους που επέλεξαν πιο αθόρυβους δρόμους. Ίσως ξεχνούσαμε όμως κάποιους και θα ήταν άδικο να ξεχαστεί έστω και ένας. Οι φωνές και τα σχόλια τους όμως άφησαν σε εμάς τους νεότερους που εργαζόμαστε στην Deutsche Welle τη σημαντικότερη ίσως αξιοποιήσιμη κληρονομιά: ένα καλό όνομα που υπολογίζεται μέχρι σήμερα:

«Νομίζω ότι το ιστορικό παρελθόν της σύνταξης λειτουργεί ακόμα σε εμάς, σε όλους όσους δουλεύουν στην ελληνική σύνταξη, σαν μια εσωτερικευμένη παρακαταθήκη. Και κυρίως η παρακαταθήκη αυτή λειτουργεί και στην Ελλάδα, στους χρήστες, ακροατές και θεατές μας διότι και αυτοί έχουν εσωτερικεύσει μια καταγραφή ότι η Deutsche Welle έπαιξε κάποτε στην Ελλάδα έναν ιστορικό ρόλο. Τι σημαίνει αυτό για αυτούς και για εμάς; Είναι ένα είδος μυστικής συμφωνίας ότι ο ένας λαμβάνει υπόψη τη φωνή του άλλου» δηλώνει ο σημερινός διευθυντής Σπύρος Μοσκόβου.

Τα χρόνια πέρασαν, η δημοκρατία στην Ελλάδα εδραιώθηκε, ο ρόλος των ΜΜΕ άλλαξε. Η εποχή δεν είναι πια ηρωική, ωστόσο προσφέρεται και σήμερα αν όχι για αντίσταση, τουλάχιστον για αντίδραση. Αντίδραση στο εύκολο και ρηχό.

Μαρία Ρηγούτσου