Στις 6 Μαΐου, μία ημέρα πριν από την ανάληψη των καθηκόντων του Ρώσου προέδρου Πούτιν, το ρωσικό Υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε πως «στο άμεσο μέλλον» πρόκειται να γίνει η προετοιμασία ασκήσεων με τακτικά πυρηνικά όπλα κοντά στα ουκρανικά σύνορα. Την Τρίτη ανακοίνωσε την έναρξη ορισμένων προπαρασκευαστικών ασκήσεων. Πρόκειται για την πρώτη φορά που διεξάγονται τέτοιου είδους ασκήσεις από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.

Οι πυρηνικές απειλές της Μόσχας και η κριτική της Δύσης

Εκπρόσωποι διαφόρων κρατών της Δύσης έχουν επικρίνει επανειλημμένως τη ρωσική ηγεσία για τις πυρηνικές απειλές της.

Αν και ο Πούτιν δεν έχει απειλήσει μέχρι στιγμής ευθέως με πυρηνική επίθεση, έχει παρ’ όλα αυτά προειδοποιήσει τη Δύση για το ενδεχόμενο ενός πυρηνικού πολέμου σε περίπτωση που Ρωσία και Δύση βρεθούν σε άμεση σύγκρουση. Ο άλλοτε πρόεδρος και νυν αναπληρωτής πρόεδρος του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, έχει απειλήσει ανοιχτά με χρήση πυρηνικών όπλων. Το ίδιο έκανε και την 6η Μαΐου. Ο εκπρόσωπος Τύπου του Πούτιν, Ντμίτρι Πέσκοφ, συνέδεσε και αυτός τις πυρηνικές ασκήσεις με τις αναφορές δυτικών πολιτικών στο ενδεχόμενο ανάπτυξης στρατευμάτων στην Ουκρανία.

Τι είναι τα τακτικά πυρηνικά όπλα;

Τα τακτικά πυρηνικά όπλα είναι διαφορετικά από τα στρατηγικά, καθώς είναι μικρότερης ισχύος και εμβέλειας. Επιπλέον, μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε οπλικά συστήματα ικανά να εκτοξεύσουν τόσο συμβατικές όσο και πυρηνικές κεφαλές.

Η εμβέλεια των τακτικών πυρηνικών όπλων φτάνει έως τα 500 χιλιόμετρα, εάν εκτοξεύονται από χερσαία πυραυλικά συστήματα, και έως τα 600 χιλιόμετρα, εάν εκτοξεύονται από θαλάσσια ή εναέρια πυραυλικά συστήματα. Ωστόσο υπάρχει μία σύγχυση σχετικά με τους ρωσικούς πυρηνικούς πυραύλους. Έτσι, υπάρχουν ορισμένοι τύποι ρωσικών πυραύλων, όπως οι υπερηχητικοί πύραυλοι τύπου Kinschal, οι οποίοι κατατάσσονται μεν στα τακτικά πυρηνικά όπλα, αλλά διαθέτουν παρ’ όλα αυτά εμβέλεια κάμποσων χιλιάδων χιλιομέτρων.

«Παράλογη» η ανάπτυξη πυρηνικών όπλων στην Ουκρανία

Οι ειδικοί με τους οποίους ήρθε σε επικοινωνία η DW συμφωνούν πως η ανάπτυξη πυρηνικών όπλων στην Ουκρανία είναι απίθανη αλλά και παράλογη. «Από στρατιωτικής άποψης η ανάπτυξη πυρηνικών όπλων από τη Ρωσία στην Ουκρανία είναι παράλογη υπό οποιεσδήποτε συνθήκες», δηλώνει ο Πάβελ Πόντβιγκ, επικεφαλής ερευνητής στο Ερευνητικό Ινστιτούτο των Ηνωμένων Εθνών για τον Αφοπλισμό.

Κατά τις ασκήσεις αυτές η Ρωσία δεν θα μπορούσε να διεξάγει καμία επίθεση, αλλά να εκτελέσει απλώς τις διαδικασίες για την ανάπτυξη των όπλων αυτών, εξηγεί ο ειδικός. «Διότι κανονικά οι μη στρατηγικές κεφαλές αποθηκεύονται χωριστά από τους πυραύλους και τα αεροσκάφη που μπορούν να τις εκτοξεύσουν». Ο Πόντβιγκ ελπίζει ακόμη πως κατά τους ρωσικούς στρατιωτικούς ελιγμούς θα χρησιμοποιηθούν απομιμήσεις για λόγους ασφαλείας.

«Μία προειδοποίηση προς τη Δύση»

Η «πυρηνική κλιμάκωση» αποτελεί μία φράση την οποία η Δύση φοβάται από την αρχή της ρωσικής εισβολής. Αυτός είναι και ο λόγος σύμφωνα με δυτικούς πολιτικούς και αναλυτές που τα όπλα στην Ουκρανία παραδίδονται αργά και σε περιορισμένο βαθμό.

Σε αυτό βασίζεται και η Μόσχα, όπως επισημαίνει ο Ματιέ Μπουλεγκέ από το αμερικανικό Wilson Center. Ο ειδικός δεν πιστεύει πως ο πυρηνικός ελιγμός της Ρωσίας οφείλεται στις αναφορές για ανάπτυξη δυτικών στρατευμάτων στην Ουκρανία. Αντιθέτως, αποτελεί έκφανση «του διαρκούς εκφοβισμού και των απειλών από πλευράς του Κρεμλίνου», με απώτερο σκοπό να υπονομευτεί η αποφασιστικότητα της Δύσης αναφορικά με την υποστήριξη της Ουκρανίας. Επιπλέον, ο Πούτιν θέλει με αυτόν τον τρόπο να παρουσιαστεί ως «ισχυρός ηγέτης», ιδίως στα πλαίσια και της «Ημέρας της Νίκης ενάντια στη Ναζιστική Γερμανία», που γιορτάστηκε στις 9 Μαΐου στη Ρωσία, προσθέτει ο Μπουλεγκέ.

Οι ειδικοί εκτιμούν πως οι πυρηνικές ασκήσεις της Ρωσίας αποτελούν «μήνυμα και προειδοποίηση προς τη Δύση». Ένα πολιτικό μήνυμα «που δεν έχει τίποτα το θετικό, ωστόσο πρέπει να το δεχτούμε με τρόπο νηφάλιο», όπως τονίζει ο Πάβελ Πόντβιγκ.

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς