Το Βερολίνο βρίσκεται σε μία σχετικά ξερή περιοχή της Γερμανίας – εξ ου και τα καλοκαίρια είναι πιθανό να προκύπτουν προβλήματα με τα αποθέματα νερού. Η πόλη αποφάσισε να λάβει διάφορα μέτρα, προκειμένου να μπορεί να «απορροφά» και να αποθηκεύει το βρόχινο νερό σαν σφουγγάρι.

Πώς όμως θα γίνει αυτό ακριβώς;

Οι υπόγειες αποθήκες για τα απόνερα

Πρώτο βήμα ήταν να χτιστούν διάφορες τεράστιες υπόγειες λεκάνες, οι οποίες λειτουργούν ως μεγάλου μεγέθους αποθηκευτικοί χώροι για τα απόνερα. Όταν βρέχει, το νερό από τη γύρω περιοχή συλλέγεται στην αντίστοιχη λεκάνη και μετά διοχετεύεται σε μονάδες επεξεργασίας.

Μέχρι στιγμής έχουν ολοκληρωθεί εννέα τέτοιες εγκαταστάσεις, ωστόσο η μεγαλύτερη απ’ όλες είναι ακόμη υπό κατασκευή και αναμένεται να είναι έτοιμη το 2026. Θα βρίσκεται στα 30 μέτρα βάθος και θα έχει χωρητικότητα περίπου 17.000 κυβικών μέτρων βρόχινου νερού – θα έχει δηλαδή μέγεθος αντίστοιχο με μία πισίνα κολύμβησης ολυμπιακών διαστάσεων.

Μειώνοντας τα υπερχειλισμένα απόβλητα

Όποτε σημειώνονται σφοδρές βροχοπτώσεις και το αποχετευτικό σύστημα του Βερολίνου κινδυνεύει να υπερχειλίσει, το επιπλέον νερό αποθηκεύεται στις λεκάνες. Στη συνέχεια διοχετεύεται αλλού, προκειμένου να καθαριστεί και να απελευθερωθεί πίσω στα κανάλια του Βερολίνου και τα ποτάμια, αφ’ ότου σταματήσει η βροχή.

Με αυτόν τον τρόπο αποτρέπεται και το να γεμίσει ο ποταμός Σπρέε με περιττώματα και λύματα,  όπως λέει η Άστριντ Χάκενες-Ρουμπ, εκπρόσωπος της εταιρείας ύδρευσης του Βεορλίνου BWB. Η BWB είναι υπεύθυνη για την προμήθεια πόσιμου νερού, όπως και για τη διαχείριση και επεξεργασία των λυμάτων.

Η υπερχείλιση των αποβλήτων συμβαίνει στα συνδυαστικά αποχετευτικά συστήματα, όπου η απορροή των όμβριων υδάτων και των οικιακών αποβλήτων συλλέγονται στο ίδιο δίκτυο σωλήνων – σκοπός των συστημάτων αυτών ήταν η μεταφορά όλου του νερού σε μία εγκατάσταση επεξεργασίας, προτού αυτό επιστρέψει στα φυσικά υδάτινα σώματα.

Παρ’ όλα αυτά σε μία ισχυρή βροχόπτωση ο όγκος του νερού που μπαίνει στο σύστημα μπορεί να ξεπερνά τη χωρητικότητά του. Όταν συμβαίνει αυτό, το επιπλέον νερό υπερχειλίζει κατευθείαν στους κοντινούς ποταμούς.

Περίπου 2.000 από τα συνολικά 10.000 χιλιόμετρα σωληνώσεων της πόλης αποτελούνται από συνδυαστικά αποχετευτικά συστήματα – και υπερχειλίσεις μπορούν να συμβούν σε 180 διαφορετικές τοποθεσίες. Αυτές οι τοποθεσίες είναι ουσιαστικά ανοίγματα στο αποχετευτικό σύστημα που οδηγούν στον ποταμό Σπρέε, όπως εξηγεί η Χάκενες-Ρουμπ.

Επιπλέον, τα κανάλια του Βερολίνου είναι αρκετά μικρά και η ροή τους αργή σε σύγκριση με άλλες πόλεις. Ο Ρήνος για παράδειγμα έχει μέση ροή 2.200 κυβικών μέτρων ανά δευτερόλεπτο και έτσι μπορεί να «αυτοκαθαριστεί».

«Στο Βερολίνο η ροή είναι ακόμη και κάτω από 10 κυβικά μέτρα το δευτερόλεπτο, επομένως ό,τι καταλήγει στα κανάλια παραμένει εκεί για αρκετό καιρό», λέει η Χάκενες-Ρουμπ. «Εξ ου και οι υπερχειλίσεις των αποβλήτων έχουν συχνά ως αποτέλεσμα να πεθαίνουν τα ψάρια και να μειώνεται πολύ το οξυγόνο στο νερό», προσθέτει η ειδικός.

Ωστόσο οι αρμόδιες αρχές συνειδητοποίησαν γρήγορα πως οι λεκάνες μπορούν να επιλύσουν μονάχα εν μέρει το πρόβλημα, επειδή πολύ μεγάλο μέρος της πόλης είναι σφραγισμένο με τσιμέντο ή άλλα παρόμοια υλικά.

«Επομένως, δεν μπορούσαμε να μειώσουμε άλλο τις υπερχειλίσεις. Έτσι, διατηρήσαμε την κατάσταση ως είχε, με τη διαφορά πως, εάν δεν είχαμε χτίσει τις λεκάνες, τότε τα πράγματα θα ήταν ακόμη χειρότερα», αναφέρει η Χάκενες-Ρουμπ.

Μετατρέποντας το Βερολίνο σε πόλη-«σφουγγάρι»

Το Βερολίνο έχει ήδη χτίσει δρόμους και κτήρια στους περισσότερους από τους ανοιχτούς χώρους της πόλης, απ’ όπου το νερό θα μπορούσε να διαφύγει στο υπέδαφος. Ως εκ τούτου, όταν η βροχή είναι έντονη, το νερό δεν μπορεί να απορροφηθεί και ενδέχεται να καταλήξει να αναμειχθεί με τα απόβλητα.

Γι’ αυτό και τώρα αποφασίστηκε η ίδρυση μίας ειδικής υπηρεσίας αρμόδιας για τη διαχείριση του βρόχινου νερού, η οποία παρέχει συμβουλές σχετικά με τη δημιουργία πράσινων ταρατσών και κτηρίων και την προώθηση καινοτομιών για τη συλλογή και την αποθήκευση βρόχινου νερού.

Επιπλέον, το Βερολίνο πέρασε έναν νόμο που προβλέπει πως τα νέα κτήρια που χτίζονται θα επιτρέπεται να διοχετεύουν μονάχα ένα μικρό μέρος του βρόχινου νερού του οικοπέδου στο αποχετευτικό σύστημα. Το υπόλοιπο θα πρέπει για παράδειγμα να εξαερώνεται ή να συλλέγεται, να καθαρίζεται και εν συνεχεία να αξιοποιείται στην υδροδότηση.

Όλα αυτά τα μέτρα βοηθούν φυσικά και στο να διατηρούνται χαμηλές οι θερμοκρασίες και να αποτρέπονται οι πλημμύρες. «Για να δοθούν λύσεις στην κρίση νερού, είναι αναγκαία η προθυμία των ανθρώπων να σκεφτούν εκτός των ορίων, ακόμη και αν αυτό σημαίνει να σκεφτούν εκτός των ορίων του οικοπέδου τους», λέει η Χάκενες-Ρουμπ.

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς