Αισθητά έχουν μειωθεί οι εξαγωγές γερμανικών όπλων προς την Τουρκία μετά το πραξικόπημα του 2016 και την αυταρχική πολιτική που ακολουθεί έκτοτε ο τούρκος πρόεδρος Ερντογάν. Ενώ το πρώτο τρίμηνο του 2017 το αρμόδιο γερμανικό υπουργείο Οικονομίας είχε εγκρίνει την εξαγωγή εξοπλισμών ύψους 22 εκατομ. ευρώ, φέτος χορήγησε στο ίδιο χρονικό διάστημα άδειες μόνο για 9 εκατομ. ευρώ. Εκτός αυτού το Βερολίνο απέρριψε αίτημα της Άγκυρας για αναβάθμιση των γερμανικής παραγωγής Leopard ΙΙ μετά την εισβολή του τουρκικού στρατού στη Συρία με αυτού του τύπου τεθωρακισμένων.

Ρήτρα κεκτημένων δικαιωμάτων

Ωστόσο όπως προκύπτει από γραπτή απάντηση του γερμανικού υπουργείου Οικονομίας σε επερώτηση του κόμματος «Η Αριστερά» (Die Linke) οι περιορισμοί αυτοί δεν αφορούν την εξαγωγή υποβρυχίων. Συγκεκριμένα πρόκειται για έξι καταδιωκτικά υποβρύχια της κατηγορίας 214 της εταιρείας ThyssenKrupp Marine Systems (TKMS). Ήδη το 2009 η γερμανική κυβέρνηση είχε εγκρίνει την κατασκευή τους. Το 2011 το γερμανικό κράτος εξέδωσε εξαγωγική πιστωτική εγγύηση ύψους 2,5 δισ. ευρώ και το 2015, 2016 και 2017 ξεκίνησε η παραγωγή κάθε φορά ενός υποβρυχίου, το οποίο συναρμολογείται έπειτα στην Τουρκία.

Η πρακτική αυτή μάλλον θα συνεχιστεί παρά τους περιορισμούς που ισχύουν για τις εξαγωγές όπλων προς την Τουρκία. Στη συμφωνία για το σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού Χριστιανοδημοκρατών και Σοσιαλδημοκρατών αναφέρεται μεν ρητά ότι η νέα κυβέρνηση δεν προτίθεται να εξάγει όπλα σε περιοχές όπου μαίνονται κρίσεις. Παράλληλα όμως προβλέπεται στην ίδια συμφωνία μια ρήτρα κεκτημένων δικαιωμάτων εφόσον έχει χορηγηθεί προέγκριση για την εκάστοτε εξαγωγή. Αυτό συμβαίνει στην περίπτωση των επίμαχων υποβρυχίων.

Το γερμανικό ΥΠΕΞ καθησυχάζει

Καταδικάζοντας την κυβερνητική στάση η αντιπρόεδρος της ΚΟ του κόμματος «Η Αριστερά», η κουρδικής καταγωγής Σεβίμ Ντακντελέν, χαρακτήρισε τα υποβρύχια ως όπλα της «τουρκικής επιθετικής πολιτικής στη Μεσόγειο», που πιθανώς η Άγκυρα να τα χρησιμοποιήσει ενάντια στην Ελλάδα και την Κύπρο.

Τις ανησυχίες αυτές δεν συμμερίζεται πάντως το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών. Σύμφωνα με εκπρόσωπό του η γερμανική κυβέρνηση ελπίζει ότι οι νατοϊκοί εταίροι Ελλάδα και Τουρκία θα φροντίσουν για μια εποικοδομητική συνεργασία μεταξύ τους στη βάση των σχέσεων καλής γειτονίας.

Παναγιώτης Κουπαράνης, Βερολίνο