Το Γκουαντάναμο ήταν μια λύση εκ των ενόντων, υποστηρίζει ο Τζέιμς Καραφάνο, ειδικός σε ζητήματα πολιτικής ασφαλείας και άμυνας του συντηρητικού ιδρύματος Heritage. Κατά την άποψή του δεν υπήρχε εκείνη την εποχή ένας ενδεδειγμένος τρόπος αντιμετώπισης της κατάστασης. Το ερώτημα ήταν: Πώς θα αντιμετωπιστούν οι κρατούμενοι ενός πολέμου, που δεν είχε ως αντίπαλο ένα κράτος, οπότε δεν ισχύει το καθεστώς αιχμαλώτων πολέμου.

Ίσως και γι αυτό το λόγο ο τότε πρόεδρος Τζορζ Μπους κατέφυγε στη λύση Γκουαντάναμο στη Κούβα, η οποία διασφάλιζε ότι οι κρατούμενοι δεν θα υπόκεινται στο αμερικανικό δίκαιο. Στο μεταξύ βέβαια τα δεδομένα άλλαξαν μετά την απόφαση του ανώτατου αμερικανικού δικαστηρίου, που προβλέπει ότι οι κρατούμενοι μπορούν να επικαλεστούν τα δικαιώματα που προβλέπονται στο αμερικανικό σύνταγμα.

Δίκες σε Αφγανιστάν και ΗΠΑ

Κριτικές φωνές, όπως εκείνη της Αντρέα Πράσοφ από την ανθρωπιστική οργάνωση Human Rights Watch, υποστηρίζουν ότι υπήρχε εναλλακτική λύση για το Γκουαντάναμο με τη δημιουργία κρατητηρίου στο Αφγανιστάν ή με την κράτηση αιχμαλώτων πολέμου στις ΗΠΑ:

«Κρατούμενοι που έχουν διαπράξει εγκλήματα μπορούν να διωχθούν ποινικά. Αν έχουν παραβιάσει αμερικανικούς νόμους, τότε μπορεί να τους απευθύνει κατηγορίες ένα αμερικανικό δικαστήριο. Όποιος έχει παραβιάσει το αφγανικό δίκαιο θα πρέπει να δικαστεί στο Αφγανιστάν. Και αν δεν υπάρχουν αποδείξεις οι κατηγορούμενοι θα πρέπει να αφεθούν ελεύθεροι».,

Δεν πρόκειται να κλείσει σύντομα

Ο Τζέιμς Καραφάνο παραδέχεται ότι οι συνθήκες κράτησης στο Γκουαντάναμο δεν ήταν καλές, τουλάχιστον τα πρώτα χρόνια. Αντί να αναζητήσει εναλλακτικές λύσεις η τότε κυβέρνηση στην Ουάσιγκτον είχε προσπαθήσει απλά να βελτιώσει τις συνθήκες κράτησης:

«Το πρόβλημα για τις ΗΠΑ ήταν ότι η πολιτική έπαιρνε μια εντελώς διαφορετική πορεία. Το Γκουαντάναμο έγινε συνώνυμο με κάθε τι αρνητικό σε σχέση με τον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας, όπως ήταν για παράδειγμα το waterboarding (σημ.συντ.: το βασανιστήριο του εικονικού πνιγμού) , που ουδέποτε εφαρμόστηκε στο Γκουαντάναμο».

Παρά την προεκλογική  υπόσχεση του Μπάρακ Ομπάμα ότι το Γκουαντάναμο θα κλείσει μέσα σε ένα χρόνο, σχεδόν πέντε χρόνια μετά την εκλογή του το κρατητήριο λειτουργεί ακόμα. Και όπως λέει χαρακτηριστικά ο Τζέιμς Καραφάνο ούτε πρόκειται να κλείσει μέσα στην επόμενη τετραετία ανεξάρτητα από ποιος θα βγει νικητής στις προεδρικές εκλογές τον Νοέμβριο του 2012.

Christina Bergmann / Στέφανος Γεωργακόπουλος
Υπεύθυνος Σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου